فشار خون به انگلیسی Blood pressure به مقدار فشاری گفته می‌شود که توسط خون به دیواره رگ‌ها وارد می‌شود.
فشار خون در نزدیکی قلب بیشتر بوده و با فاصله گرفتن از قلب کم تر می شود.
فشار خون سیستولیک چیست؟
که هنگامی که قلب منقبض می شود با فشار زیاد خون را به سمت رگ های خونی می فرستد و این فشار خون سیستولیک شماست.
یک فشار سیستولیک طبیعی و نرمال زیر ۱۲۰ می باشد.
فشار سیستولیک ۱۴۰ یا بیشتر فشار خون بالا محسوب می شود.
فشار خون دیاستولیک چیست؟
فشاری که هنگام منبسط شدن قلب ثبت می شود، فشار خون دیاستولیک نامیده می شود.
یک فشار خون دیاستولیک معمولی و نرمال کمتر از ۸۰ است.
چگونه فشار خون را اندازه گیری کنیم؟
یک پزشک یا پرستار فشار خون شما را با استفاده از دستگاه فشار خون اندازه گیری می کند، این کار ساده و بدون درد انجام می شود. امروزه فشار سنج ها در دو نوع جیوه ای یا عقربه ای و دیجیتالی عرضه می شوند، فشار سنج عقربه ای دقیق تر است.
چند وقت یکبار فشار خون خود را اندازه بگیریم؟
– فشار خون کمتر از ۹۰/۶۰ فشار خون پایین می باشد. فشار خون پایین معمولا به علت مشکلاتی مانند کمبود آب بدن، خونریزی ناگهانی یا عوارض جانبی داروها ایجاد می شود.
– اگر فشار خون نرمال است یعنی کمتر از ۱۲۰/۸۰ است حداقل هر ۲ سال یکبار فشار خون را اندازه بگیرید.
– اگر فشار خون سیستولیک بین ۱۲۰ و ۱۳۹ و دیاستولیک بین ۸۰ تا ۸۹ می باشد هر سال فشار خون خود را اندازه بگیرید شما مستعد ابتلا به فشار خون بالا هستید.
– اگر فشار خون ۱۴۰/۹۰ یا بالاتر باشد شما فشار خون بالا دارید و باید به پزشک خود مراجعه کرده و اقدامات لازم برای کنترلفشار خون بالا را آغاز کنید.
– اگر شما به بیماری مزمن کلیوی، دیابت یا بیماری عروق کرونر مبتلا هستید فشار خون شما باید ۱۴۰/۹۰ و یا کمتر باشد.
توجه داشته باشید که فشار خون بالا ممکن است علائمی نداشته باشد به همین دلیل فشار خون بالا را قاتل خاموش می نامند، فشار خون بالا اگر درمان نشود باعث حمله قلبی، سکته مغزی یا ناراحتی کلیه می شود.
توجه داشته باشید که فشار خون افراد با توجه به سن، جنس، عادات غذایی و میزان فعالیت در افراد متفاوت می باشد، فشار خون معمولا در هنگام خواب یا در حالت استراحت پایین تر است و با استرس، اضطراب یا تمرین شدید ورزشی افزایش می یابد.
فشار خون طبیعی و نرمال برای زنان
فشار خون ۱۲۰/۸۰ و پایین تر به عنوان فشار خون طبیعی و نرمال برای زنان می باشد. توجه داشته باشید که در دوران قاعدگی و حاملگی و همچنین پس از سن ۵۵ سالگی به دلیل کاهش هورمون های استروژن و پروژسترون احتمال افزایش فشار خون در زنان بیشتر می شود.
فشار خون نرمال در بارداری چند است؟
در دوران بارداری خانم ها تغییراتی در فشار خون آن ها ایجاد می شود، معمولا فشار خون سیستولیک ۵ تا ۱۰ شماره و فشار خون دیاستولیک ۱۰ تا ۱۵ شماره در طول ۲۴ هفته اول بارداری کاهش می یابد.
اما بعضی از خانم های باردار ممکن است در دوران بارداری با افزایش فشار خون روبرو شوند، اگر فشار خون در دوران بارداری بیش از حد بالا برود می تواند نشانه ای از پره اکلامپسی باشد، وضعیت خطرناکی که ممکن است باعث تشنج و یا مرگ در صورت عدم درمان شود.
فشار خون بالا در دوران بارداری خطر زایمان زودرس، محدودیت رشد جنین و انقباض جفتی را افزایش می دهد. کاهش مصرف نمک، ورزش و استراحت برای درمان فشار خون بالا مفید هستند.
فشار خون بالا بعد از زایمان هم خطرناک بوده و خطر پره اکلامپسی را افزایش می دهد.
افت فشار خون در بارداری هم می تواند نگران کننده باشد، زیرا ممکن است باعث مشکلاتی از جمله سرگیجه و غش و حتی مرگ شود.
فشار خون نرمال برای آقایان و مردان
فشار خون ۱۲۰/۸۰ و پایین تر به عنوان فشار خون طبیعی و نرمال برای آقایان در نظر گرفته می شود. فشار خون در مردان تا قبل از ۳۵ سالگی با فشار خون خانم ها یکسان است اما بعد از ۳۵ سالگی احتمال افزایش فشار خون در مردان بیشتر می شود.
پس از سن ۵۵ سالگی احتمال افزایش فشار خون در زنان بیشتر می شود.
پس از سن ۵۰ سالگی احتمال ابتلا به فشار خون بالا و بیماری قلبی عروقی در مردان افزایش می یابد. اصلاح شیوه زندگی، ورزش و داروهای ضد فشار خون برای کنترل فشار خون بالا در آقایان توصیه می شوند.
فشار خون نرمال برای ورزشکاران
ورزشکاران به دلیل ورزش و فعالیت بدنی، ضربان قلب پایین تر و در نتیجه فشار خون پایین تری نسبت به افراد عادی دارند، فشار خون مطلوب برای ورزشکاران کمتر از ۱۲۰/۸۰ می باشد.
یک جلسه تمرین هوازی با شدت متوسط می تواند به کاهش فشار خون منجر شود که تا ۲۲ ساعت اثر آن باقی می ماند. ورزش منظم ایروبیک دارای اثرات پایدار دراز مدت بر فشار خون است، برای افراد با فشار خون طبیعی ۳۰ تا ۴۵ دقیقه ورزش هوازی باعث کاهش ۳ تا ۵ میلی متر جیوه در فشار سیستولیک و ۲ تا ۳ میلی متر جیوه در فشار خون دیاستولیک می شود.
همچنین ورزش منظم موجب کاهش ۷ میلی متر جیوه در فشار سیستولیک و ۵ میلی متر جیوه در فشار دیاستولیک در افراد مبتلا به فشار خون بالا می شود.
فشار خون در هنگام ورزش
فشار خون به طور مستقیم با شدت تمرینات ورزشی افزایش می یابد. فشار خون سیستولیک در طول ورزش افزایش می یابد و می تواند از ۱۲۰ میلی متر جیوه به ۲۰۰ میلی متر جیوه افزایش یابد با این وجود هنوز هم فشار خون طبیعی است.
فشار خون دیاستولیک در صورت ورزش تغییری نمی کند.
فشار خون پس از ورزش
پس از ورزش، فشار خون سیستولیک شما باید آرام آرام کاهش یابد.
فشار خون نرمال برای نوزادان
فشار خون طبیعی در نوزادان با توجه به سن و وضعیت او متفاوت است. در هنگام تولد فشار خون طبیعی یک نوزاد سالم از ۶۱ تا ۷۹ برای فشار خون سیستولیک و ۳۰ تا ۵۴ برای فشار خون دیاستولیک در نظر گرفته می شود.
در ۱ ماهگی فشار خون طبیعی ۷۵ تا ۹۵ برای فشار سیستولیک و ۳۷ تا ۵۵ برای فشار دیاستولیک در نظر گرفته می شود.
در ۶ ماهگی فشار خون نوزاد ۷۹ تا ۱۰۷ برای فشار سیستولیک و ۴۶ تا ۶۴ برای فشار دیاستولیک است.
در ۱۲ ماهگی فشار خون سیستولیک ۸۳ تا ۱۰۵ و فشار خون دیاستولیک ۴۸ تا ۶۴ می شود.
تغییرات فشار خون در نوزادان می تواند باعث مشکلات قلبی، عفونت در خون یا از دست دادن خون شود. نوزادان کم وزن و زودرس در معرض فشار خون پایین هستند، فشار خون بالا در کودکان قبل از نوجوانی اغلب به علت بیماری کلیوی یا بیماری قلبی ایجاد می شود.
فشار خون نرمال برای کودکان در سنین مختلف
فشار خون طبیعی و نرمال در کودکان بر اساس جنس، سن و قد محاسبه می شود. در کودکان قد تاثیر قابل توجهی بر روی فشار خون دارد؛ بچه های بلندتر دارای فشار خون بالاتری هستند.
فشار خون نرمال برای بچه های ۳ تا ۵ سال
انجمن قلب آمریکا توصیه می کند که کنترل فشار خون کودکان از ۳ سالگی شروع شود.
فشار خون سیستولیک در کودکان ۳ تا ۵ سال بین ۱۰۴ تا ۱۱۶ و فشار دیاستولیک از ۶۳ تا ۷۴ می باشد.
فشار خون نرمال برای بچه های ۶ تا ۹ سال
فشار خون نرمال برای کودکان ۶ تا ۹ سال ۱۰۸ تا ۱۲۱ برای فشار سیستولیک و ۷۱ تا ۸۱ برای فشار دیاستولیک می باشد.
فشار خون نرمال برای بچه های ۱۰ تا ۱۲ سال
کودکان ۱۰ تا ۱۲ ساله دارای فشار خون سیستولیک ۱۱۴ تا ۱۲۷ و فشار دیاستولیک ۷۷ تا ۸۳ می باشند.
فشار خون نرمال برای نوجوانان
فشار خون طبیعی و نرمال برای پسران نوجوان
فشار خون طبیعی و نرمال در پسر نوجوان کمتر از ۱۲۲/۷۷ می باشد.
فشار خون طبیعی و نرمال برای دختران نوجوان
فشار خون طبیعی و نرمال در یک دختر نوجوان کمتر از ۱۲۷/۸۱ در نظر گرفته می شود.
فشار خون نرمال برای جوانان در سنین مختلف
فشار خون نرمال برای جوانان در سنین مختلف کمتر از ۱۲۰/۸۰ می باشد.
فشار خون نرمال برای افراد مسن
با افزایش سن فشار خون کمی افزایش می یابد. میانگین فشار خون برای افراد مسن ۶۰ تا ۷۰ ساله ۱۳۴/۸۷ می باشد.
فشار خون بالا چیست، چه علایمی دارد و چگونه درمان می شود؟
اگر فشار خون ۱۴۰/۹۰ یا بالاتر باشد شما به فشار خون بالا به انگلیسی Hypertension مبتلا هستید.
راه ها و روش های تشخیص فشار خون بالا
مرحله ۱
فشار خون طبیعی کمتر از ۱۲۰/۸۰ است و فشار خون بالا بیشتر از ۱۴۰/۹۰ می باشد. اگر فشار خون بالا دارید، فشار خون تان باید منظم توسط پزشک کنترل شود.
مرحله ۲
اگر فشار خون شما به بالاتر از ۱۸۰/۱۱۰ برسد در مرحله ی بحران هستید و باید سریع به پزشک مراجعه کنید.
مرحله ۳
هنگامی که فشار خون شما به شدت بالا برود دچار علایمی از جمله سردرد شدید، تنگی نفس، خونریزی بینی یا اضطراب شدید می شوید در این هنگام باید به اورژانس یا بیمارستان مراجعه کنید.
اگر برای کنترل فشار خون دارو مصرف می کنید بهتر است که داروی خود را به صورت منظم مصرف کنید، به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید و اگر می توانید فشار خون خود را به طور مرتب در خانه بررسی کنید.
برای فشار خون بالا چه بخوریم؟
برای کنترل و درمان فشار خون بالا علاوه بر دارو می توانید مصرف محصولات حیوانی و نمک را کاهش داده، سبزیجات تازه، میوه و آجیل خام بخورید و ورزش کنید.
فشار خون کنترل نشده شما را در معرض خطر سکته مغزی، از دست دادن حافظه، حمله قلبی، آسیب چشم یا کلیه و مرگ قرار می دهد.
توجه : رژیم گیاهخواری و خام گیاهخواری به درمان فشار خون بالا کمک می کند.
راه و روش کاهش سریع، فوری و اورژانسی فشار خون بالا
استفاده از دارو های آدالات، نیترو گلیسیرین، کاپتوپریل و لازیکس باعث کاهش سریع فشار خون می شود.
درمان خانگی فشار خون بالا
علاوه بر این فشار خون در طب سنتی را با مصرف تخم کتان، بادام، آلو، تمشک، تخم گیاه کرفس، سنبل الطیب و عنابمی توان کاهش داد.
علایم فشار خون پایین چیست و چگونه درمان می شود؟
فشار خون پایین تر از ۹۰/۶۰ به عنوان فشار خون پایین به انگلیسی Hypotension شناخته می شود، اگر چه برخی از افراد دارای فشار خون پایین تر از دیگران هستند اما افت فشار خون خطرناک بوده و می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی باشد.
فشار خون پایین می تواند موجب سرگیجه، تاری دید، سردرگمی شود. شوک فشار خون پایین زمانی اتفاق می افتد که خون کافی به ارگان های اصلی بدن از جمله مغز نمی رسد. نشانه های اولیه شوک سرگیجه، سردرگمی و خواب آلودگی است، شوک می تواند کشنده باشد و باید بلافاصله درمان شود.
فشار خون پایین می تواند به علت کم آبی بدن، مشکلات قلبی مانند حمله قلبی، نارسایی قلبی، واکنش آلرژیک و مشکلات غدد درون ریز مانند تیروئید پرکار، بیماری آدیسون و دیابت ایجاد شود.
علایم فشار خون عصبی چیست و چگونه درمان می شود؟
استرس و فشار خون بالا ارتباطی با هم ندارند اما اقدامات لازم برای کاهش استرس می تواند سلامت کلی بدن از جمله فشار خون شما را بهبود بخشد.
تحقیقات نشان داده که استرس و فشار عصبی فشار خون را موقتا افزایش می دهد. هنگامی که شما در وضعیت استرس زا هستید، بدن شما هورمون ها را افزایش می دهد و این افزایش هورمون ها به طور موقت باعث می شود که ضربان قلب شما سریع تر شده، عروق خونی شما باریک شود و در نتیجه فشار خون افزایش می یابد.
شواهدی مبنی بر اینکه استرس به تنهایی باعث فشار خون بالا می شود وجود ندارد اما ممکن است رفتار های مرتبط با استرس و افسردگی مانند پرخوری، نوشیدن الکل و کم خوابی باعث فشار خون بالا شود.
برای تشخیص فشار خون بالا، پایین یا نرمال حتما با پزشک خود نیز در این زمینه مشورت کنید.
