بیماری آلزایمر هرگز بهاندازه امروز نگرانکننده نبوده است. این بیماری عصبی پیچیدهای است که ذهن ما را میدزدد و عزیزانمان را سرگردان و ترسیده رها میکند. اما درحالیکه قبلاً تصور میشد آلزایمر بیماری است که همه ما با افزایش سن به آن مبتلا میشویم، یک کشف علمی تکاندهنده نشان میدهد که ممکن است مسری نیز باشد.
در مطالعهای که اخیراً در مجله Nature منتشر شده است، محققان کالج لندن دانشگاه کالج اولین مدرک را از انتقال بیماری آلزایمر بین انسانها کشف کردند. بر اساس تحقیقات آنها، هورمون رشد انسانی که در دهههای 1950 و 1960 برای درمان مشکلات رشد به کودکان داده میشد، منجر به بیماری آلزایمر در اواخر زندگی شد.
هورمون رشد از غدد هیپوفیز افراد متوفی استخراج میشد و حاوی پروتئینهای مضری به نام پریون بود. این پریونها باعث بیماری کروتزفلت جاکوب در بسیاری از کودکانی شد که هورمون را دریافت کردند. بعدها، محققان پروتئینهای بتا آمیلوئید را نیز که از علائم بیماری آلزایمر است، در مغز این بیماران یافتند.
با وجود نیاز به تحقیقات بیشتر، این مطالعه نشان میدهد که امکان انتقال بیماری آلزایمر از فردی به فرد دیگر وجود دارد. این کشف پیامدهای عمیقی برای درک ما از این بیماری و توسعه درمانهای جدید دارد.
چگونه بیماری آلزایمر منتقل میشود؟
پریونهای هورمون رشد عامل انتقال بیماری آلزایمر در نظر گرفته میشوند. پریونها پروتئینهای عفونی هستند که باعث میشوند پروتئینهای دیگر به شکل نامناسبی تا شوند. این تغییر شکل میتواند منجر به تجمع پروتئینهای سمی در مغز شود که به مرگومیر سلولی منجر میشود.
در مورد بیماری آلزایمر، پروتئینهای بتا آمیلوئید و تاو در مغز جمع میشوند و به سلولهای عصبی آسیب میرسانند و ارتباطات بین آنها را مختل میکنند. تصور میشود که پریون های موجود در هورمون رشد تولید این پروتئینهای سمی را تحریک میکنند که در نهایت منجر به بیماری آلزایمر میشود.
پیامدها چیست؟
کشف انتقال بیماری آلزایمر پیامدهای گستردهای در تعدادی از زمینهها دارد. اول اینکه درک ما از این بیماری را تغییر میدهد. ما قبلاً تصور میکردیم که آلزایمر یک بیماری طبیعی است که با افزایش سن رخ میدهد. اما این کشف نشان میدهد که ممکن است ناشی از عوامل خارجی مانند قرارگرفتن در معرض پریون باشد.
دوم، این کشف میتواند تأثیر عمیقی بر توسعه درمانهای جدید داشته باشد. اگر آلزایمر مسری باشد، ممکن است امکان توسعه واکسن یا سایر درمانها برای جلوگیری از آن وجود داشته باشد.
سوم، این کشف میتواند پیامدهای قانونی و اجتماعی نیز داشته باشد. بهعنوانمثال، بیمارستانها و کلینیکها ممکن است نیاز به تغییر رویههای خود برای جلوگیری از انتشار بیماری داشته باشند و اعضای خانواده ممکن است نیاز به احتیاط ویژهای در مراقبت از عزیزان مبتلا به آلزایمر داشته باشند.
بعدش چه؟
هنوز چیزهای زیادی در مورد انتقال بیماری آلزایمر وجود دارد که نمیدانیم. برای تأیید یافتههای این مطالعه و درک دقیق نحوه انتقال بیماری، تحقیقات بیشتری لازم است. بااینحال، این کشف گامی مهم در درک ما از بیماری آلزایمر و توسعه درمانهای جدید است.