آیا تا به حال آن احساس ناخوشایند و آزاردهنده را تجربه کرده‌اید، وقتی که به نظر می‌رسد همه‌ی اطرافیانتان در یک رویداد هیجان‌انگیز هستند و شما نیستید؟ این احساس ناخوشایند به نام «ترس از دست دادن» یا FOMO شناخته می‌شود و به پدیده‌ای فزاینده در دنیای دیجیتال به‌هم‌پیوسته‌ی امروز تبدیل شده است.
FOMO این تصور است که دیگران زندگی بهتری دارند، سرگرم‌تر هستند و به طور کلی تجربه‌های بیشتری از زندگی دارند. این حس با افزایش استفاده از شبکه‌های اجتماعی شدت گرفته است.
در واقع، نظرسنجی انجام شده توسط OnePoll نشان داد که حدود ۶۹ درصد از آمریکایی‌ها در مقطعی از زندگی‌شان FOMO را تجربه کرده‌اند. سؤال این است که چرا چنین حسی داریم؟
ریشه‌های FOMO
تحقیقات جدیدی از کالج مدیریت SC Johnson دانشگاه کرنل نشان داده است که FOMO بیشتر تحت تأثیر تأثیرات احتمالی آن بر روابط آینده‌مان قرار دارد، نه خود رویدادهایی که از دست می‌دهیم.
به عبارت دیگر، ما می‌ترسیم که از دست دادن فعالیت‌های گروهی با دوستان ممکن است باعث شود که آن‌ها در آینده ما را کنار بگذارند.
جالب اینجاست که همان تحقیق نشان داد افرادی که قبلاً سطحی از اضطراب اجتماعی دارند، بیشتر در معرض تجربه‌ی FOMO هستند.
منبع واقعی FOMO: پیوندهای اجتماعی
چیزی که FOMO را حتی جالب‌تر می‌کند این است که این ترس مربوط به از دست دادن رویدادها با افراد غریبه یا گروه‌های اجتماعی کم‌اهمیت نیست، بلکه مربوط به از دست دادن فرصت‌های پیوند با گروه‌های اجتماعی نزدیک و مهم است.
همکار نویسنده این مطالعه، جکلین ریفکین، استادیار دانشکده مدیریت فارغ‌التحصیل ساموئل کورتیس جانسون است.
ریفکین گفت: «FOMO مربوط به خود رویداد از دست‌رفته نیست: اگر ما یک شام گروهی در رستوران را از دست بدهیم، واقعاً ناراحت از دست دادن غذا و نوشیدنی نیستیم.»
«آنچه ما را ناراحت می‌کند این واقعیت است که فرصت پیوند، ارتباط و خلق خاطرات را از دست داده‌ایم.»
رویدادهای اجتماعی و ترس از دست دادن
همکاران ریفکین شامل سیندی چان، استادیار دانشکده مدیریت راتمن، دانشگاه تورنتو؛ و باربارا کان، استاد دانشکده وارتون بودند.
آن‌ها به همراه یکدیگر مجموعه‌ای از هفت آزمایش شامل بیش از ۵۰۰۰ فرد را انجام دادند. تیم تحقیقاتی FOMO واقعی، یادآوری‌شده و تصورشده افراد را در زمانی که از رویدادهای اجتماعی مانند کنسرت‌ها، اردوها یا گردهمایی‌های عمومی جا مانده بودند، بررسی کرد.
یکی از آزمایشات نشان داد که از دست دادن یک کنسرت مهم از هنرمند محبوبتان می‌تواند مقداری FOMO ایجاد کند، اما نه چندان زیاد. اما اگر گروه اجتماعی شما در آن کنسرت حضور داشته و شما نباشید، FOMO به‌طور قابل توجهی تشدید می‌شود.
به‌طور مشابه، اگر گروه اجتماعی شما در یک رویداد خاص بدون پیوند اجتماعی زیادی، مانند یک جلسه مدیتیشن فردی شرکت کند، این نیز باعث ایجاد FOMO زیادی نمی‌شود. از سوی دیگر، از دست دادن رویدادهای استرس‌زایی که شامل پیوند اجتماعی زیادی است، می‌تواند سطوح قابل توجهی از FOMO را تحریک کند.
چگونه با FOMO مقابله کنیم
تحقیقات اطلاعات ارزشمندی در مورد راه‌های مقابله با FOMO ارائه می‌دهد. برای مثال، محققان دریافتند که پس از دیدن پست‌های شبکه‌های اجتماعی از رویدادهای اجتماعی از دست رفته، افرادی که لحظه‌ای به پیوندهای قبلی خود فکر می‌کنند، FOMO کمتری را تجربه می‌کنند.
ریفکین گفت: «این نشان می‌دهد که یادآوری روابط معناداری که داریم می‌تواند به کاهش اضطراب ناشی از از دست دادن کمک کند.»
چه کسانی بیشتر در معرض FOMO هستند؟
افرادی که نیاز بیشتری به ارتباط اجتماعی دارند یا از اضطراب اجتماعی رنج می‌برند، بیشتر احتمال دارد FOMO را تجربه کنند.
این افراد همچنین احتمال بیشتری دارند که بیش از حد نگران هزینه اجتماعی از دست دادن رویدادها باشند و ممکن است خود را در حال بررسی وسواس‌گونه شبکه‌های اجتماعی برای به‌روزرسانی‌ها ببینند.
ریفکین گفت: «FOMO پیامدهای مهمی برای سلامت روان دارد. این احساس با کاهش سطح رفاه، استفاده وسواس‌گونه از تلفن هوشمند و حتی رانندگی با حواس‌پرتی مرتبط است.»
او خاطرنشان کرد که پرداختن به FOMO در زمینه بحران‌های کنونی سلامت روان و آنچه «همه‌گیری تنهایی» نامیده می‌شود، حیاتی است.
تمرکز بر ذهن‌آگاهی و پیوندهای قوی
این پژوهش بر درک گسترده‌تری از FOMO تأکید دارد. این تنها پدیده‌ای نیست که کاربران جوان شبکه‌های اجتماعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه هر کسی که در یک گروه اجتماعی ارزشمند حضور دارد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بینش اهمیت پیوندهای اجتماعی را برجسته می‌کند.
همچنین، شناسایی این محرک‌های خاص FOMO راه را برای تحقیقات آینده باز می‌کند تا تکنیک‌ها و استراتژی‌های مقابله‌ای را طراحی و آزمایش کنند.
ریفکین گفت: «توسعه استراتژی‌هایی که به ما کمک می‌کنند باورهای خود را در مورد پیامدهای منفی از دست دادن به چالش بکشیم می‌تواند کمک‌کننده باشد.»
«برای مثال، بر اساس نتایج ما، تشویق افراد به انجام تمرینات ذهن‌آگاهی و تمرکز بر روابط قوی فعلی می‌تواند یکی از راه‌های مقابله با FOMO باشد. در نهایت، یادآوری این‌که ما به گروهی تعلق داریم و نه گرفتار شدن به این‌که چه اتفاقی ممکن است بیفتد، می‌تواند کمک‌کننده باشد.»
بنابراین، دفعه بعد که احساس FOMO به سراغتان آمد، به یاد داشته باشید: این احساس کمتر مربوط به رویدادی است که از دست داده‌اید و بیشتر مربوط به ترس از دست دادن پیوند اجتماعی معنادار است.
این مطالعه در نشریه روانشناسی شخصیت و اجتماعی منتشر شده است.
