اضافه کردن فیبر به رژیم غذایی دهههاست که با مزایای متعددی برای سلامتی همراه بوده است. بدن به این ماده مغذی اساسی نیاز دارد تا فرآیند هضم بهخوبی انجام شود و سطح قند خون پایدار بماند.
- توصیه متخصصان:
اغلب متخصصان توصیه میکنند که زنان روزانه حداقل ۲۵ گرم و مردان ۳۸ گرم فیبر مصرف کنند. بااینحال، بسیاری از بزرگسالان در ایالات متحده بهسختی به نصف این مقدار میرسند. اما اهمیت فیبر فراتر از گوارش سالم و قند خون متعادل است. - کشف جدید:
یک مطالعه جدید که در مجله Nature Metabolism منتشر شده نشان میدهد که فیبر ممکن است تأثیر مستقیمی بر ژنهای ما داشته باشد.
چرا فیبر همچنان مهم است؟
فیبر در اشکال مختلفی یافت میشود؛ از ساقههای ترد سبزیهای برگدار گرفته تا پوستههای جویدنی حبوبات و آجیل. فیبر غذایی به روده بزرگ میرود، جایی که باکتریهای مفید از آن تغذیه میکنند.
- فرآیند در روده:
این تغذیه باعث تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه مانند پروپیونات و بوتیرات میشود. این اسیدها اخیراً به دلیل تأثیراتشان بر سلامت روده توجه بسیاری را به خود جلب کردهاند. - سؤال محققان:
دانشمندان مشتاق بودهاند بدانند که آیا این اسیدها علاوه بر تولید انرژی، تأثیری بر ژنها دارند یا خیر.
فیبر، روده و اسیدهای چرب
تحقیقات پیرامون اسیدهای چرب زنجیره کوتاه و ژنها سالهاست که توجه کارشناسان را جلب کرده است. مایکل اسنایدر، استاد ژنتیک دانشگاه استنفورد، در پروژهای به بررسی عمیق این موضوع پرداخته است.
- روش مطالعه:
تیم او اثرات زیستی پروپیونات و بوتیرات را در سلولهای عادی و سرطانی بررسی کرد. هدف این بود که ببینند این اسیدها چگونه ممکن است ژنها را طوری فعال یا غیرفعال کنند که بر رشد و بقای سلولها تأثیر بگذارد.
چگونه فیبر بر ژنها تأثیر میگذارد؟
اسیدهای چرب زنجیره کوتاه زمانی تولید میشوند که میکروبهای روده فیبر را تجزیه میکنند. این اسیدها وارد جریان خون شده و به بافتهای مختلف میرسند.
- نتیجه مطالعه:
مطالعه نشان داد که پروپیونات و بوتیرات به محلهای خاصی روی هیستونها – پروتئینهایی که مانند قرقره برای DNA عمل میکنند – متصل شده و تغییرات مستقیمی در ژنهای مرتبط با تقسیم و مرگ سلولی ایجاد میکنند. - تأثیر مستقیم:
اسنایدر گفت: «ما ارتباط مستقیمی بین مصرف فیبر و تغییر عملکرد ژن پیدا کردیم که اثرات ضدسرطانی دارد.»
پیشگیری از رشد غیرقابلکنترل سلولها
سرطان اغلب زمانی شروع میشود که سلولها کنترلهای طبیعی خود را از دست میدهند. سلولهای طبیعی انتظار میرود رشد کنند، تخصص یابند و در صورت وجود مشکل، خود را از بین ببرند.
- مشکل در سرطان:
وقتی این فرآیندها مختل شوند، سلولهای جهشیافته ممکن است بیش از حد بقا داشته یا بهسرعت تکثیر شوند. - یافتههای جدید:
این مطالعه نشان داد که چگونه برخی نشانگرهای شیمیایی روی ژنهای تنظیمکننده سلول ممکن است در حضور این اسیدهای چرب زنجیره کوتاه بهطور محافظتی تغییر کنند.
چرا روده و ژنها به فیبر بیشتری نیاز دارند؟
رژیمی که فیبر کافی نداشته باشد، میکروبهای تولیدکننده این اسیدهای چرب مفید را گرسنه میگذارد. سطوح پایین این مواد ممکن است منجر به کاهش سیگنالهای شیمیایی مهمی شود که به کنترل رفتار نامطلوب سلولی کمک میکنند.
- مصرف ناکافی فیبر:
به گفته مدرسه بهداشت عمومی هاروارد، بیشتر آمریکاییها تنها حدود ۱۵ گرم فیبر در روز مصرف میکنند که از مقادیر توصیهشده بسیار کمتر است.
خطر سرطان و نقش محافظتی فیبر بر ژنها
سرطان روده بزرگ یکی از نگرانیهای بسیاری از بزرگسالان است. انجمن سرطان آمریکا تخمین میزند که حدود ۱ نفر از هر ۲۳ مرد و ۱ نفر از هر ۲۵ زن در طول زندگی خود به سرطان روده بزرگ مبتلا میشوند.
- ارتباط با فیبر:
این مطالعه نشان میدهد که محصولات جانبی تجزیه فیبر ممکن است رفتار ژنی در روده بزرگ و احتمالاً بافتهای دیگر را به شکلی مفید تحت تأثیر قرار دهند.
اهمیت رژیم غذایی، روده و ژنها
این تحقیق اهمیت رژیم غذایی را بهعنوان تعدیلکننده سیگنالهای ژنتیکی برجسته میکند. همچنین فرصتهایی برای استراتژیهای شخصیسازی شده که عادات غذایی بهتر را با درمانهایی برای اصلاح فعالیتهای مضر ژنها ترکیب میکنند، نشان میدهد.
غذاهایی که مصرف فیبر را افزایش میدهند
- گزینههای برتر: غلات کامل، آجیل، دانهها و حبوبات.
- سبزیجات: مانند کلم بروکسل و کلم بروکلی.
- میوهها: مانند تمشک.
- تغییرات ساده: استفاده از نان گندم کامل به جای نان سفید.
آینده پژوهشهای سلامتی
تمامی نشانهها حاکی از آن است که فیبر چیزی فراتر از کمک به هضم است. این بینشها درباره اسیدهای چرب زنجیره کوتاه ممکن است همکاریهای بیشتری بین علم تغذیه و ژنتیک ایجاد کند. با توجه به نیاز میکروبهای بدن، میتوان راههای جدیدی برای محافظت از سلولها پیدا کرد.