دانشمندان مدت‌هاست به دنبال راه‌هایی برای کند کردن اثرات زمان بر سلول‌های بدن انسان هستند. حال، یافته‌های جدید از یک تحقیق گسترده نشان می‌دهد که مصرف مکمل ویتامین D ممکن است به سلول‌ها کمک کند تا برای مدت طولانی‌تری سالم و دست‌نخورده باقی بمانند.
این کشف از یک پروژه پژوهشی بزرگ در میان افراد مسن در ایالات متحده حاصل شده که دکتر «جوآن منسون»، متخصص برجسته‌ای از مرکز تحقیقاتی Mass General Brigham، یکی از پیشگامان این مطالعه است.
تلومرها چه هستند و چرا اهمیت دارند؟
تعریف تلومر
تلومرها انتهای طبیعی و محافظ کروموزوم‌ها هستند. آن‌ها در طول فرآیند طبیعی پیری کوتاه‌تر می‌شوند و ممکن است در بروز بیماری‌هایی که در دوران سالمندی ظاهر می‌شوند، نقش داشته باشند.
عملکرد تلومرها
برخی پژوهشگران معتقدند تلومرها مانند شمارنده‌های کوچکی در سلول‌ها عمل می‌کنند. هنگامی که این شمارنده‌ها بیش‌ازحد کوتاه می‌شوند، زمینه برای بروز مشکلات پزشکی مختلف فراهم می‌شود.
ارتباط بین ویتامین D و پیری سلولی
ساختار مطالعه
در این مطالعه، مردان بالای ۵۰ سال و زنان بالای ۵۵ سال برای بررسی اثر ویتامین D انتخاب شدند. به شرکت‌کنندگان ۲،۰۰۰ واحد بین‌المللی (IU) ویتامین D3 یا دارونما برای مدت پنج سال داده شد. در یک شاخه دیگر از تحقیق، مکمل امگا-۳ نیز بررسی شد.
روش بررسی
طول تلومرها در آغاز مطالعه، سپس در سال دوم و چهارم اندازه‌گیری شد. تمامی اندازه‌گیری‌ها با استفاده از تکنیک پیشرفته PCR کمی (qPCR) انجام شد که دقت بالایی در تحلیل نمونه‌های DNA دارد.
مکمل ویتامین D موجب کند شدن کوتاه شدن تلومرها شد
«مطالعه VITAL اولین آزمایش تصادفی‌سازی‌شده در مقیاس بزرگ و بلندمدت است که نشان می‌دهد مکمل‌های ویتامین D می‌توانند از تلومرها محافظت کنند و طول آن‌ها را حفظ نمایند.» — دکتر جوآن منسون
نتایج مطالعه
دانشمندان گزارش کردند که مصرف ویتامین D به حفظ طول تلومرها در طول دوره تحقیق کمک کرده است. در واقع، افرادی که ویتامین D مصرف کرده بودند، کاهش کمتری در طول تلومر نسبت به افرادی که آن را مصرف نکرده بودند تجربه کردند.
تفاوت مشاهده‌شده معادل تقریباً سه سال جوان‌تر بودن از نظر سلولی تفسیر شده است.
مکمل‌های امگا-۳ در حفاظت از سلول‌ها بی‌تأثیر بودند
اگرچه اسیدهای چرب امگا-۳ سال‌هاست برای سلامت قلب و مغز توصیه می‌شوند، اما در این تحقیق مشخص شد که تأثیری بر پیری سلولی ندارند.
نتایج امگا-۳
شرکت‌کنندگانی که روزانه یک گرم امگا-۳ با منشأ دریایی مصرف کرده بودند، تغییر قابل‌توجهی در طول تلومر نسبت به گروه دارونما نشان ندادند. این موضوع نشان می‌دهد که امگا-۳ به تنهایی برای تأثیرگذاری بر این فرآیند خاص پیری کافی نیست، دست‌کم در بازه زمانی چهار ساله مطالعه.
ویتامین D با کاهش التهاب مرتبط است
نقش ضدالتهابی ویتامین D
مطالعات قبلی نشان داده‌اند که ویتامین D ممکن است نشانگرهای التهابی را در برخی گروه‌های جمعیتی کاهش دهد. کاهش التهاب به نوبه خود با بهبود شرایط مرتبط با پیری همراه است.
«یافته‌های ما نشان می‌دهد که مکمل هدفمند ویتامین D می‌تواند راهبردی امیدبخش برای مقابله با فرآیند پیری بیولوژیکی باشد، هرچند نیاز به پژوهش‌های بیشتر وجود دارد.» — دکتر «هایدونگ ژو»، ژنتیک‌دان مولکولی در دانشگاه آگوستا
ویتامین D ممکن است از سلامت سلول‌ها حمایت کند
کارشناسان هشدار می‌دهند که این شواهد به معنای تضمین جلوگیری از تمام بیماری‌های مرتبط با سالمندی نیست. اما یافته‌ها نشان می‌دهند که مصرف این مکمل می‌تواند برای سلامت سلولی بزرگسالانی که به‌اندازه کافی ویتامین D دریافت نمی‌کنند مفید باشد.
اهمیت دریافت منظم
این تحقیق تأکید می‌کند که مصرف منظم ویتامین D ممکن است بخشی از سیستم دفاعی سلولی را حفظ کند. محققان امیدوارند تحقیقات آینده بتواند دوز مناسب و گروه‌های هدف را به‌درستی مشخص کند.
چه مقدار ویتامین D کافی است؟
دوز مطالعه در مقایسه با میزان توصیه‌شده
دوز استفاده‌شده در این تحقیق — یعنی ۲،۰۰۰ واحد ویتامین D3 در روز — بالاتر از میزان توصیه‌شده روزانه در آمریکا (بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ واحد بر اساس سن) است. با این حال، طبق راهنمای مؤسسه ملی سلامت آمریکا، این دوز برای اغلب بزرگسالان سالم بی‌خطر تلقی می‌شود.
نیاز فردی به مکمل
همه افراد به مکمل نیاز ندارند. کسانی که در معرض نور خورشید هستند یا غذاهای غنی از ویتامین D مانند ماهی چرب، زرده تخم‌مرغ یا لبنیات غنی‌شده مصرف می‌کنند، ممکن است به‌اندازه کافی این ماده را دریافت کنند. در هر صورت، مشاوره با پزشک پیش از شروع مصرف دوز بالاتر توصیه می‌شود.
گام‌های بعدی
آینده پژوهش
تیم تحقیقاتی این پروژه خواهان انجام آزمایش‌های بیشتر در گروه‌های مختلف است تا مشخص شود آیا نتایج فعلی در جمعیت‌های جوان‌تر یا در میان افراد مبتلا به بیماری‌های خاص نیز صادق است یا خیر.
بررسی نقش ژنتیک و سبک زندگی
پژوهشگران همچنین در حال بررسی عواملی مانند ژنتیک و سبک زندگی هستند تا مشخص کنند چرا ویتامین D در برخی افراد مؤثرتر است و آیا ترکیب آن با ویتامین‌ها یا راهکارهای غذایی دیگر می‌تواند تأثیر بیشتری داشته باشد یا نه.
انتشار
نتایج این تحقیق در نشریه علمی The American Journal of Clinical Nutrition منتشر شده است.
