میگرن یک اختلال عصبی شایع است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری معمولاً با درد شدید در یک سمت سر، حساسیت به نور و صدا، و علائمی مانند تهوع همراه است. متخصصان می‌گویند بروز میگرن می‌تواند تحت تأثیر عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی باشد، اما هنوز دلیل دقیق آن مشخص نیست. با این حال، برخی افراد گزارش می‌کنند که بعضی خوراکی‌ها می‌توانند درد میگرن آن‌ها را تحریک کنند.
تأثیر خوراکی‌ها بر میگرن از دیدگاه متخصصان
نظر پژوهشگران
بر اساس گفته‌های پروفسور گیسلا تر‌ویندت از مرکز پزشکی دانشگاه لیدن هلند، حدود ۳۰٪ بیماران میگرنی گزارش کرده‌اند که برخی غذاها دردشان را تحریک می‌کند. اما شناسایی یک عامل غذایی مشترک برای همه بیماران بسیار دشوار است، چون هر فرد ممکن است به خوراکی متفاوتی واکنش نشان دهد.
نقش تیرامین در تحریک میگرن
دکتر دواین ملور از انجمن تغذیه بریتانیا می‌گوید:
«قوی‌ترین ارتباطی که پیدا کردیم، بین میگرن و خوراکی‌های حاوی تیرامین بود.»
تیرامین ماده‌ای است که در پنیر، شکلات، بسیاری از شیرینی‌ها و شراب قرمز یافت می‌شود. شواهد نشان می‌دهد مصرف زیاد آمین‌ها (مانند تیرامین) می‌تواند باعث بروز علائم میگرن شود. این آمین‌ها همچنین در کافئین و بسیاری از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها وجود دارند.
توصیه‌های NHS برای بیماران میگرنی
خوراکی‌هایی که بهتر است یک ماه حذف شوند
خدمات ملی سلامت بریتانیا (NHS) پیشنهاد می‌کند بیماران به مدت یک ماه از مصرف خوراکی‌های پرآمین خودداری کنند و ببینند آیا علائمشان کاهش می‌یابد یا خیر.
موارد این فهرست شامل:
- انواع آبجو (با یا بدون الکل)
- شراب
- شکلات
- پنیر
- قهوه، چای و سایر محصولات کافئین‌دار
- مرکبات
- گوشت خوک
- باقلا، نخودفرنگی
- میگو و خرچنگ
اهمیت نظم در وعده‌های غذایی
خطرات نخوردن به موقع غذا
عدم مصرف منظم وعده‌ها یا حذف آن‌ها، خود می‌تواند یک محرک قوی میگرن باشد. ملور توضیح می‌دهد:
«عادت‌های غذایی نامناسب یا برنامه غذایی بی‌نظم هم می‌تواند میگرن را تحریک کند. خود میگرن باعث سرگیجه و تهوع می‌شود، که ممکن است میل به غذا خوردن را کاهش دهد.»
طبق نتایج یک مطالعه، ۵۰٪ زنان و ۴۰٪ مردان گزارش داده‌اند که حذف وعده غذایی، باعث شروع میگرن آن‌ها شده است.
نقش مایعات و کم‌آبی بدن
ارتباط کم‌آبی و میگرن
همان‌طور که غذا خوردن منظم مهم است، نوشیدن آب کافی نیز اهمیت دارد. کم‌آبی (دهیدراتاسیون) یکی دیگر از محرک‌های شناخته‌شده میگرن است. البته برخی نوشیدنی‌ها مانند الکل می‌توانند باعث تشدید کم‌آبی شوند. حدود ۴۰٪ بیماران گزارش داده‌اند که نوشیدنی‌های الکلی میگرنشان را تحریک کرده است.
آیا تغییر رژیم غذایی می‌تواند مانع میگرن شود؟
دیدگاه دانشگاه استنفورد
متخصصان دانشگاه استنفورد در سال ۲۰۲۲ اعلام کردند که پیش از ارائه توصیه‌های قطعی درباره رژیم غذایی، تحقیقات گسترده‌تری لازم است. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کاهش وزن با رژیم سالم و منظم، می‌تواند به کاهش دفعات و شدت میگرن کمک کند.
رژیم‌هایی که می‌توانند مفید باشند
- خوراکی‌های با شاخص گلیسمی پایین
- رژیم کتوژنیک
- رژیم DASH
احتیاط پیش از تغییر رژیم غذایی
پیش از شروع هر رژیم غذایی با تمرکز بر میگرن، مشورت با پزشک ضروری است، زیرا هنوز رابطه دقیق و قطعی بین تغذیه و میگرن مشخص نشده است.
نکات مهم از دیدگاه متخصصان:
- شواهد علمی درباره تأثیر مستقیم رژیم خاص بر میگرن محدود است.
- عوامل زیادی در یک رژیم می‌توانند روی نتیجه اثر بگذارند.
- هنوز چیزی به نام «رژیم قطعی میگرن» وجود ندارد.
- بهترین توصیه، پرهیز از غذاهای فراوری‌شده و مصرف میوه، سبزیجات و فیبر کافی است.
توصیه پایانی متخصصان به بیماران
- داشتن یک تقویم ثبت سردرد برای شناسایی محرک‌های شخصی
- حذف نکردن ناگهانی یک خوراکی بدون جایگزین مناسب، تا بدن از مواد مغذی ضروری محروم نشود
- مشورت با یک متخصص تغذیه برای داشتن رژیم متعادل
- خوردن وعده‌های منظم و خودداری از فاصله طولانی بین وعده‌ها
به قول ملور: «میگرن‌ها نظم را دوست دارند، پس اگر وعده‌ای را حذف کنید ممکن است خودتان باعث تحریک آن شوید.»
