قهوه برای بسیاری از ما بخشی جدایی‌ناپذیر از صبح است. این نوشیدنی محبوب نه‌تنها انرژی‌بخش است بلکه لحظه‌ای آرامش‌بخش برای شروع روز محسوب می‌شود. با این حال، مصرف قهوه بلافاصله بعد از برخی داروها می‌تواند جذب آن‌ها را مختل کند یا حتی خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. در این مقاله به بررسی تداخل دارو و قهوه و راهکارهای پیشگیری از این مشکلات می‌پردازیم.
چرا قهوه می‌تواند با داروها تداخل داشته باشد؟
کافئین یک محرک قوی است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. این ترکیب می‌تواند با برخی داروها واکنش نشان دهد و جذب آن‌ها را کاهش دهد یا اثراتشان را تشدید کند. حتی چای که کافئین کمتری دارد معمولاً چنین اثراتی ایجاد نمی‌کند اما قهوه به دلیل مقدار بالای کافئین خود نیاز به دقت بیشتری دارد.
داروهایی که نباید بلافاصله بعد از آن‌ها قهوه بخوریم
۱. داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا
بسیاری از داروهای سرماخوردگی حاوی ترکیبات محرکی مانند پسودوافدرین هستند. ترکیب این داروها با کافئین می‌تواند موجب:
- تپش قلب
- بی‌خوابی
- بی‌قراری و اضطراب
- سردرد
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که این ترکیب حتی ممکن است سطح قند خون و دمای بدن را افزایش دهد که برای افراد دیابتی خطرناک است. همچنین داروهای ADHD (مثل آمفتامین‌ها) و داروهای آسم (مثل تئوفیلین) اثر مشابهی دارند و در کنار قهوه می‌توانند ضربان قلب را تندتر کنند.
۲. داروهای تیروئید
داروی رایج لووتیروکسین باید صبح‌ها با معده خالی مصرف شود. نوشیدن قهوه کمتر از یک ساعت بعد از مصرف این دارو، جذب آن را تا ۵۰٪ کاهش می‌دهد. کافئین باعث افزایش حرکات روده و اتصال دارو در معده می‌شود و اجازه نمی‌دهد دارو به‌طور کامل جذب شود. این مسئله می‌تواند علائم کم‌کاری تیروئید مثل خستگی و یبوست را دوباره برگرداند.
همین قاعده برای داروهای پوکی استخوان مانند آلندرونات و ریزدرونات هم صدق می‌کند. بهتر است این داروها حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از قهوه یا صبحانه مصرف شوند.
۳. داروهای ضدافسردگی و ضدروان‌پریشی
برخی داروهای روان‌پزشکی مانند SSRIها در معده با کافئین ترکیب شده و جذبشان کاهش می‌یابد. در مورد داروهای قدیمی‌تر مانند آمی‌تریپتیلین و ایمی‌پرامین (TCAها)، کافئین می‌تواند متابولیسم دارو را کند کند و عوارض جانبی مثل بی‌قراری و بی‌خوابی را تشدید کند.
یک مطالعه روی داروی کلوزاپین نشان داده که مصرف ۲ تا ۳ فنجان قهوه می‌تواند سطح دارو در خون را تا ۹۷٪ افزایش دهد و خطر خواب‌آلودگی و گیجی را بالا ببرد.
۴. مسکن‌ها
بسیاری از مسکن‌های بدون نسخه حاوی کافئین هستند. نوشیدن قهوه می‌تواند اثر دارو را سریع‌تر نشان دهد اما در عین حال خطر تحریک معده و حتی خونریزی گوارشی را افزایش می‌دهد. توصیه می‌شود در این شرایط مصرف کافئین محدود شود.
۵. داروهای قلبی
کافئین فشار خون و ضربان قلب را موقتاً بالا می‌برد. این موضوع می‌تواند اثر داروهای کنترل فشار خون یا ضدآریتمی را کاهش دهد. البته این به معنای ممنوعیت کامل قهوه نیست اما بیماران قلبی باید علائم خود را تحت نظر داشته باشند و در صورت لزوم از قهوه بدون کافئین استفاده کنند.
چطور از این تداخل‌ها پیشگیری کنیم؟
قهوه دشمن دارو نیست اما زمان‌بندی مصرف آن اهمیت زیادی دارد.
- لووتیروکسین و داروهای پوکی استخوان را حتماً با معده خالی و حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از قهوه مصرف کنید.
- در مصرف داروهای سرماخوردگی، آسم و ADHD مراقب مصرف همزمان قهوه باشید.
- اگر داروهای روان‌پزشکی یا قلبی مصرف می‌کنید، عادت‌های کافئین خود را با پزشک بررسی کنید.
- در صورت بروز بی‌خوابی، تپش قلب یا اضطراب مصرف کافئین را کاهش دهید یا از گزینه‌های بدون کافئین استفاده کنید.
- به واکنش بدن خود دقت کنید؛ هر فرد کافئین را متفاوت متابولیزه می‌کند.
جمع‌بندی
قهوه نوشیدنی محبوب و پرانرژی است اما می‌تواند روی جذب برخی داروها تأثیر بگذارد یا عوارض جانبی آن‌ها را تشدید کند. آگاهی از این تداخل‌ها به شما کمک می‌کند هم از داروها بهترین نتیجه را بگیرید و هم با خیال راحت قهوه بنوشید.
آیا شما تجربه تداخل قهوه و دارو را داشته‌اید؟ در بخش نظرات تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید یا این مطلب را با دوستانتان ارسال کنید.
