بادرنجبویه یک گیاه دارویی باستانی است. استفاده از این گیاه به زمان رمیها و یونانیهای باستان برمیگردد. با پرورش این گیاه علاوه بر خواص درمانی، از طعم آن هم لذت ببرید.
این گیاه چند ساله از خانواده نعنا است، پس خودتان میتوایند حدس بزنید تا چه حد مقاوم است.
به این خاطر که بادرنجبویه رشد سریعی دارد (مانند هم خانوادهای خود، نعنا!) بسیاری از باغبانان آن را به عنوان یک گیاه مزاحم در نظر میگیرند و اگر هم بخواهند آن را بکارند، تنها در گلدان پرورشش میدهند و درون باغچه نمیکارند. میتوانید این گیاه را در درون خانه هم پرورش دهید اما مقاومت و قدرتش به اندازه گیاهی که در بیرون از خانه رشد میکند نخواهد شد. با این حال در درون خانه هم نگهداری زیادی نمیخواهد و مانند بیرون خانه بدون مراقبت زیاد هم رشد میکند.
شرایط رشد
– نور
در بیرون از خانه، بادرنجبویه، به مقدار نوری که دریافت میکند حساس و سخت گیر نیست، اما اگر آن را در درون خانه پرورش میدهید، سعی کنید تا جایی که میتوانید برای گیاه نور مستقیم فراهم کنید و حتی تا ۵ ساعت نور مستقیم و شدید هم برای رشد گیاه مناسب است و به آن آسیبی نمیزند.
– آبیاری
بادرنجبویه آبیاری منظم را دوست دارد. اما به زهکشی خاک و گدانش هم اهمیت زیادی میدهد و حتما باید زهکشی مناسبی داشته باشد. اگر گیاهتان پژمرده شده نگران نباشید، با آبیاری دوباره به سرعت به حالت اولیه خود برمیگردد. پس بهتر است خاک گیاه را اندکی خشک نگه دارید تا اینکه بخواهید به آن آب بیش از اندازه دهید. آبیاری بیش از حد و خیس ماندن خاک باعث پوسیده شدن ریشه گیاه خواهد شد.
قبل از آبیاری مطمئن شوید سوراخهای زهکش گلدان باز و به اندازه کافی هستند. اگر سوراخها ناکافی بودند، به وسیله میخ، دریل یا هر شئ دیگری، تعدادی سوراخ به کف گلدان اضافه کنید تا آب اضافی در خاک نماند و باعث پوسیدگی ریشه گیاه نشود.
– خاک
هر خاک گلدانی یا باغچهای خوبی با زهکشی عالی، خاک مناسب برای کاشت بادرنجبویه است.
– کود دهی
گیاه را در طول فصل رشد با کودهای مایع ضعیفی که حاوی تمامی عناصر مورد نیاز گیاه هستند، کود دهی کنید.
تکثیر
بادرنجبویه به راحتی از طریق کاشت دانه تکثیر میشود اما اکثر گیاهانی که در درون خانه پرورش پیدا میکنند دانه تولید نمیکنند. معمول این است که به محض وارد شدن گیاه به فاز زایشی (تولید گل و دانه) گیاه را هرس میکنند تا از گلدهی آن جلوگیری کنند. چرا که به محض گلدهی، طعم برگها عوض خواهد شد و دیگر قابل خوردن نیستند. در هر صورت بعد از مدتی گیاه به گل میرود. در این هنگام اگر نمیخواهید دانه آن را برداشت کنید، میتوایند کل گیاه را دور بیاندازید.
در صورتی که گیاهتان دانه تولید کرده، آنهارا برداشت کنید تا گیاه را به وسیله آن تکثیر کنید (تکثیر به وسیله دانه ساده و سریع است و دانهها بعد از حدود ۱ هفته جوانه میزنند). اگر گیاهتان دانه نداد میتوانید دانه بادرنجبویه را از گلفروشیها تهیه کنید. گلدانی را با خاک مخصوص جوانه زنی پر کنید و دانهها را در آن بکارید. گلدان را در مکانی با نور مناسب قرار دهید. تا زمان جوانه زنی و بزرگ شدن تقریبی گیاهان جدید، خاک را همواره اندکی مرطوب، و نه خیس، نگه دارید. بعد از بزرگ شدن گیاهان آبیاری را کمتر کنید.
تعویض گلدان
بادرنجبویه گیاهی چند ساله است که میتواند به سرعت تا ۳۰ سانتی متر هم بلند شود! این گیاه به زمستان گذرانی نیاز ندارد و در منطقههایی که آب و هوای سرد دارند، باید گیاه را در زمستانها به درون خانه آورد. گیاهان بادرنجبویهای را که در بیرون از خانه کاشته اید، هرسال تعویض گلدان کنید. البته همانطور که گفتیم سرعت رشد گیاه زیاد است و میتواند به سرعت از کنترل خارج شود پس برای جلوگیری از این حالت بهتر است گیاه را هرس کنید و به جای تعویض گلدان، تنها سالی یک بار خاکش را عوض کنید.
اگر گیاه را در درون خانه کاشته اید بهتر است یک گیاه را تنها برای یک فصل در خانه نگه دارید و با رسیدن فصل رشد بعدی، گیاهی جدید پرورش دهید. در غیر این صورت هر سال از توان رشدی گیاه کاسته میشود.