یک پژوهش گسترده که بیش از ۲۸ هزار نفر را در مدت ۲۵ سال دنبال کرده است، نشان میدهد مصرف پنیرهای پرچرب و خامه ممکن است با کاهش جزئی خطر ابتلا به زوال عقل (دمانس) همراه باشد. با این حال، پژوهشگران و متخصصان مستقل تأکید دارند که این نتایج نباید بهعنوان توصیهای برای افزایش مصرف لبنیات پرچرب تلقی شود.
مطالعهای ۲۵ ساله روی بیش از ۲۸ هزار نفر
بر اساس یک مطالعه مشاهدهای جدید در سوئد، وضعیت سلامتی حدود ۲۸ هزار نفر تا ۲۵ سال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد افرادی که بهطور منظم پنیر پرچرب و خامه مصرف میکردند، اندکی کمتر در معرض خطر ابتلا به دمانس قرار داشتند.
این تحقیق روز چهارشنبه در مجله علمی Neurology منتشر شد و توجه زیادی را در میان متخصصان تغذیه و علوم اعصاب به خود جلب کرد.
پنیر پرچرب و کاهش نسبی خطر دمانس
طبق یافتههای این پژوهش:
- افرادی که روزانه ۵۰ گرم یا بیشتر پنیر پرچرب مصرف میکردند، در مقایسه با افرادی که کمتر از ۱۵ گرم در روز پنیر میخوردند، ۱۳ درصد کمتر در معرض خطر دمانس بودند.
- مصرف ۲۰ گرم یا بیشتر خامه پرچرب در روز (حدود ۱.۴ قاشق غذاخوری)، با ۱۶ درصد کاهش خطر زوال عقل نسبت به افرادی که اصلاً خامه مصرف نمیکردند، همراه بود.
کدام پنیرها در این گروه قرار میگیرند؟
پنیرهای پرچرب مورد بررسی شامل پنیرهایی مانند چدار، بری و گودا بودند که میزان چربی اشباع آنها معمولاً بیش از ۲۰ درصد است.
«این به معنای پیشگیری قطعی از دمانس نیست»
امیلی سونستدت، استاد تغذیه دانشگاه لوند سوئد و نویسنده ارشد این پژوهش، نسبت به برداشتهای سادهانگارانه هشدار داد و گفت:
ما مشاهده کردیم افرادی که پنیر پرچرب بیشتری مصرف میکنند، در سنین بالاتر اندکی کمتر در معرض خطر دمانس قرار دارند. اما این بههیچوجه به معنای آن نیست که پنیر از زوال عقل پیشگیری میکند.
به گفته او، این نتایج تنها این فرضیه رایج را به چالش میکشد که «تمام لبنیات پرچرب برای سلامت مغز مضر هستند».
احتیاط متخصصان مستقل: «در مرز معناداری آماری»
برخی کارشناسان مستقل با احتیاط بیشتری به این نتایج نگاه میکنند. پروفسور والتر ویلت از دانشکده بهداشت عمومی هاروارد T.H. Chan در گفتوگو با CNN اظهار داشت:
نتایج مربوط به پنیر در مرز معناداری آماری قرار دارند. همچنین تعداد زیادی ماده غذایی همزمان بررسی شدهاند. این یافتهها میتوانند کاملاً تصادفی باشند. شخصاً با دیدن این نتایج به خرید یک قالب پنیر نمیروم.
محدودیتهای مهم این پژوهش
یکی از مهمترین نقاط ضعف این مطالعه، شیوه ارزیابی رژیم غذایی شرکتکنندگان است:
- الگوی تغذیه افراد فقط در سال ۱۹۹۱ و در ابتدای پژوهش ثبت شد.
- تغییرات رژیم غذایی شرکتکنندگان در طول ۲۵ سال بهطور مستمر پیگیری نشد.
دکتر تیان-شین یه از دانشگاه پزشکی تایپه با اشاره به این موضوع توضیح داد:
در تحلیل ثانویهای که پنج سال بعد انجام شد، ارتباط بین پنیر پرچرب و خامه با دمانس دیگر معنادار نبود. این مسئله تردیدهایی درباره استحکام نتایج ایجاد میکند.
پنیر واقعاً محافظ مغز است یا فقط گزینهای کمضررتر؟
به اعتقاد دکتر Yeh، تفسیر دیگری نیز برای این نتایج وجود دارد:
ممکن است پنیر پرچرب زمانی مفید به نظر برسد که جایگزین غذاهای مضرتر مانند گوشتهای فرآوریشده یا گوشت قرمز پرچرب شود. در این حالت، پنیر الزاماً محافظ مغز نیست، بلکه صرفاً گزینهای کمضررتر محسوب میشود.
عدم مشاهده فواید در سایر لبنیات
نکته قابل توجه دیگر این پژوهش آن است که در مورد برخی لبنیات رایج، هیچ ارتباط مثبتی با کاهش خطر دمانس مشاهده نشد، از جمله:
- کره
- شیر
- لبنیات تخمیری مانند کفیر، دوغ، ماست
- لبنیات کمچرب
نقش امگا ۳ و تفاوت شرایط سوئد
دکتر ریچارد آیزاکسون از مؤسسه بیماریهای نورودژنراتیو در فلوریدا معتقد است نتایج این مطالعه لزوماً قابل تعمیم به کشورهایی مانند آمریکا نیست.
او توضیح میدهد که در سوئد، گاوها بیشتر با علف تغذیه میشوند که این موضوع باعث میشود محصولات لبنی آنها غنیتر از اسیدهای چرب امگا ۳ باشند؛ عاملی که میتواند در سلامت مغز نقش داشته باشد.
جمعبندی علمی
در مجموع، این مطالعه نشان میدهد مصرف پنیر پرچرب و خامه ممکن است با کاهش جزئی خطر دمانس همراه باشد، اما شواهد بهاندازهای قوی نیستند که بتوان توصیه تغذیهای مشخصی بر اساس آن ارائه داد. متخصصان همچنان بر اهمیت الگوی کلی تغذیه سالم تأکید دارند، نه تمرکز بر یک ماده غذایی خاص.
نظر شما چیست؟ آیا نتایج این پژوهش نگاه شما را به لبنیات پرچرب تغییر میدهد؟ دیدگاه خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید یا این مقاله را برای دوستانتان ارسال کنید.
