جویدن آدامس می‌تواند به سلامت دهان کمک کند و استرس را کاهش دهد؛ اما در عین حال خطراتی مانند مشکلات فکی، مشکلات گوارشی و مواجهه با میکروپلاستیک‌ها نیز به همراه دارد. نیویورک تایمز مزایا و معایب جویدن روزانه آدامس را بررسی کرده است.
Melinda Wenner Moyer / New York Times
آیا جویدن مداوم آدامس برای سلامتی ضرر دارد؟
اگر به طور منظم آدامس می‌جوید تنها نیستید. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ روی بیش از ۳۰۰۰ نوجوان و بزرگسال در ایالات متحده مشخص شد که ۶۲٪ از شرکت‌کنندگان طی شش ماه گذشته آدامس جویده‌اند؛ به طور میانگین روزانه یک عدد آدامس مصرف شده بود.
طبق نظر متخصصان، جویدن آدامس می‌تواند به صورت مثبت و منفی بر قسمت‌های مختلف بدن تاثیر بگذارد.
مزایای احتمالی جویدن آدامس
بهبود سلامت دهان
دکتر پیتر آرسنو، دندانپزشک و استاد دانشگاه دندانپزشکی تافتس می‌گوید: «جویدن آدامس با افزایش تولید بزاق در دهان می‌تواند اسیدیته را خنثی کرده و از فرسایش دندان‌ها جلوگیری کند.»
همچنین حرکت آدامس در دهان به پاک‌سازی ذرات غذا و پلاک‌های اطراف دندان‌ها و لثه کمک می‌کند. افزایش بزاق می‌تواند خشکی دهان را کاهش داده و بوی بد دهان را بهبود بخشد.
اهمیت انتخاب آدامس بدون شکر
آدامس‌های بدون شکر برای دندان‌ها بهتر هستند. زیرا شکر با تغذیه باکتری‌های عامل پوسیدگی، به سلامت دهان آسیب می‌زند. آدامس‌های حاوی زایلیتول می‌توانند با کاهش باکتری‌های مضر، مزایای بیشتری ارائه دهند.
طبق یک متاآنالیز در سال ۲۰۲۲، جویدن آدامس یا مصرف آبنبات‌های حاوی زایلیتول سه تا پنج بار در روز پس از وعده‌های غذایی می‌تواند خطر پوسیدگی دندان را ۱۷٪ کاهش دهد.
کاهش سوزش معده
دکتر آدیتی استنتون، متخصص گوارش در سینسیناتی، می‌گوید: «بزاق تولیدشده هنگام جویدن آدامس می‌تواند اسید مری را خنثی کرده و علائم سوزش معده را کاهش دهد.»
هرچند تحقیقات محدودی در این زمینه وجود دارد، اما یک مطالعه در سال ۲۰۰۵ روی ۳۱ فرد مستعد رفلاکس نشان داد که جویدن آدامس بدون قند به مدت ۳۰ دقیقه پس از مصرف غذاهای محرک رفلاکس، سطح اسید مری را کاهش داده است.
بهبود عملکرد شناختی و کاهش استرس
با اینکه به تحقیقات بیشتری نیاز است، برخی شواهد محدود نشان می‌دهد که جویدن آدامس می‌تواند به تمرکز و یادگیری برخی افراد کمک کند.
در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ روی ۴۰ بزرگسال، مشخص شد که شرکت‌کنندگانی که هنگام کلاس‌های فیزیولوژی آدامس می‌جویدند نسبت به افرادی که نمی‌جویدند عملکرد بهتری در آزمون‌ها داشتند.
جنا واتسون، درمانگر فعال در حوزه استرس و فرسودگی در اورلاندو، فلوریدا، معتقد است که همان‌طور که برخی افراد هنگام عصبانیت پای خود را تکان می‌دهند یا با موهای خود بازی می‌کنند، جویدن آدامس نیز می‌تواند در کوتاه‌مدت روحیه را بهبود بخشیده و استرس را کاهش دهد.
اثرات جویدن آدامس بر جریان خون مغز
برخی شواهد نشان می‌دهد که جویدن آدامس با افزایش جریان خون به مغز، بخش‌های مختلفی از آن را فعال می‌کند؛ اگرچه مکانیسم دقیق آن هنوز مشخص نیست.
مضرات احتمالی جویدن آدامس
مشکلات فکی
آرسنو هشدار می‌دهد که جویدن آدامس می‌تواند به مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ)، که استخوان فک را به جمجمه متصل می‌کند، آسیب برساند. این عارضه به‌ویژه در افرادی که دندان قروچه دارند یا فک خود را زیاد فشار می‌دهند، شدیدتر ظاهر می‌شود.
نشانه‌های مشکلات فکی ناشی از جویدن آدامس
- خستگی عضلات فک
- صدای کلیک یا ترک در مفصل فکی
- سردرد
- درد در عضلات صورت
آرسنو برای تعادل میان مزایای بهداشتی و خطرات فکی، توصیه می‌کند آدامس را تنها پس از وعده‌های غذایی و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بجوید. افرادی که مشکلات TMJ دارند باید به طور کامل از جویدن آدامس پرهیز کنند.
مشکلات گوارشی
استنتون توضیح می‌دهد که در برخی افراد، جویدن آدامس می‌تواند به جای کاهش علائم سوزش معده، آن‌ها را تشدید کند.
مکانیسم‌های گوارشی آسیب‌زا
- شل شدن اسفنکتر تحتانی مری که باعث برگشت اسید به مری می‌شود
- بلعیدن ناخواسته هوا هنگام جویدن سریع یا شدید، که منجر به نفخ، گاز و آروغ می‌شود
همچنین شیرین‌کننده‌های جایگزین مانند زایلیتول و سوربیتول موجود در برخی آدامس‌ها می‌توانند اثرات ملین ایجاد کرده و موجب اسهال، درد شکم، گرفتگی عضلات و نفخ شوند.
مواجهه با میکروپلاستیک‌ها
آرسنو اشاره می‌کند که بسیاری از آدامس‌ها با استفاده از موادی مانند پلی‌اتیلن و پلی‌وینیل استات، که نوعی پلاستیک هستند، ساخته می‌شوند. این مواد خاصیت کشسانی به آدامس می‌دهند.
خطرات احتمالی میکروپلاستیک‌ها
هرچند تحقیقات بیشتری لازم است، یک مطالعه جدید نشان داده که این پلاستیک‌ها می‌توانند طی چند دقیقه جویدن از آدامس آزاد شده و وارد دهان شوند. دکتر کاترینا کورفماخر، محقق سلامت محیطی در مرکز پزشکی دانشگاه روچستر، معتقد است که آثار این پلاستیک‌ها بر سلامت انسان هنوز کاملاً مشخص نشده است.
توصیه‌های زیست‌محیطی و بهداشتی
- جویدن آدامس را تا زمانی که طعم خود را از دست بدهد ادامه دهید، به جای تعویض سریع آن
- آدامس را در محیط‌زیست رها نکنید
