بیش از نیمی از کودکان ۷ تا ۱۲ ساله، دست‌کم از یک شبکه اجتماعی یا سرویس پیام‌رسان استفاده می‌کنند که برای افراد بالای ۱۳ سال طراحی شده است. همچنین در میان ۱۰ دامنه پر بازدید کودکان ۷ تا ۱۴ سال، یک وب‌سایت غیراخلاقی قرار دارد که در ماه دسامبر، یک‌سوم کودکان این گروه سنی به آن مراجعه کرده‌اند.
هدف از انتشار گزارش
گزارش «کودکان در اینترنت» با هدف راه‌اندازی یک ابتکار جدید برای پایش حضور کودکان و نوجوانان در فضای مجازی تهیه شده است. نتایج این گزارش هشداردهنده هستند، چراکه بسیاری از پلتفرم‌های مورد استفاده کودکان، مختص افراد بالای ۱۳ یا حتی ۱۸ سال هستند. این وضعیت نیازمند اقدام فوری است.
وضعیت استفاده کودکان از رسانه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها
گروه سنی ۷ تا ۱۲ سال
استفاده از پلتفرم‌هایی با محدودیت سنی
- بیش از نیمی از کودکان این گروه سنی (حدود ۱.۴ میلیون نفر، معادل ۵۸٪)، از رسانه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان‌هایی استفاده می‌کنند که برای افراد بالای ۱۳ سال طراحی شده‌اند.
- از هر سه کودک، یک نفر (۷۶۰ هزار نفر یا ۳۲٪) کاربر منظم تیک‌تاک است.
- ۲۴٪ از این کودکان (۵۸۰ هزار نفر) به فیس‌بوک دسترسی دارند، و ۱۲٪ (۲۹۰ هزار نفر) از اینستاگرام استفاده می‌کنند.
محبوب‌ترین پیام‌رسان‌ها
- ۳۸٪ از کودکان از مسنجر (۹۰۰ هزار نفر)، و ۳۱٪ از واتساپ (۷۲۰ هزار نفر) استفاده می‌کنند.
بیشترین زمان صرف‌شده
- تیک‌تاک پرکاربردترین پلتفرم در میان کودکان است؛ کاربران فعال روزانه به‌طور متوسط ۲ ساعت و ۱۱ دقیقه در این برنامه وقت می‌گذرانند، و آن را بیش از ۱۰ بار در روز باز می‌کنند.
- تخمین زده می‌شود که بیش از ۳۰۰ هزار کودک، روزانه بیش از دو ساعت در تیک‌تاک فعالیت دارند.
گروه سنی ۷ تا ۱۴ سال
دسترسی گسترده به اینترنت
- ۸۵٪ از کودکان این گروه سنی (حدود ۲.۷ میلیون نفر) از اینترنت استفاده می‌کنند.
- ۹۶٪ از این کاربران (۲.۶ میلیون نفر) از طریق دستگاه‌های همراه به اینترنت متصل می‌شوند.
نوع فعالیت‌ها و محتوای مورد علاقه
- بیشتر وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های استریم صرف می‌کنند.
- به‌طور میانگین روزانه بیش از ۲ ساعت در رسانه‌های اجتماعی و نزدیک به ۲ ساعت در پلتفرم‌های استریم حضور دارند.
دسته‌بندی محبوب محتوا
- محبوب‌ترین دسته‌ها عبارت‌اند از: فرهنگ و سرگرمی، آموزش و محتواهای جنسی.
- ۹۵٪ از کودکان برای بازی و موسیقی از اینترنت استفاده می‌کنند، و درصد مشابهی نیز محتوای آموزشی مشاهده کرده‌اند.
- ۵۱٪ از این گروه سنی به محتوای غیراخلاقی دسترسی داشته‌اند، که اغلب از طریق موبایل این کار انجام شده است.
اهمیت گزارش «کودکان در اینترنت»
رویکرد مبتنی بر داده، نه حدس و گمان
این گزارش با تکیه بر داده‌های واقعی، امکان تحلیل رفتار دیجیتال کودکان را فراهم می‌کند. پژوهشگران دانشگاه ورشو و نهادهای مختلف از جمله Gemius، Polish Internet Research، و Jadwiga Przewłocka و Aleksandra Załęska، داده‌هایی ارائه داده‌اند که نشان می‌دهد کودکان چگونه از اینترنت استفاده می‌کنند.
پیامدهای حضور کودکان در فضای مجازی
نویسندگان گزارش مانند Magdalena Bigaj، Konrad Ciesiołkiewicz، Krzysztof Mikulski و Monika Rosa به پیامدهای حضور بی‌ضابطه کودکان در فضای آنلاین اشاره کرده‌اند، و مجموعه‌ای از توصیه‌ها و مسیرهای مداخله فوری را ارائه کرده‌اند. هدف اصلی این گزارش، تشویق نهادهای قانون‌گذار و بازار به اقدامات واقعی برای محافظت از کودکان در برابر خشونت، سوء‌استفاده و هر نوع ابژه‌سازی (جنسی یا تجاری) است.
نهادهای برگزارکننده این ابتکار
این طرح توسط کمیسیون دولتی مبارزه با سوء‌استفاده جنسی از خردسالان زیر ۱۵ سال (PKDP)، بنیاد شهروندی دیجیتال، Polish Internet Research و شرکت Gemius برگزار می‌شود.
حامیان مالی گزارش شامل مجلس لهستان و دانشکده روزنامه‌نگاری، اطلاعات و کتاب‌داری دانشگاه ورشو هستند.
نظرات نویسندگان و مسئولان درباره این ابتکار
اظهارنظر Magdalena Bigaj
«این گزارش شواهدی غیرقابل انکار ارائه می‌دهد که دیگر نمی‌توان گفت ‘کودکان در شبکه‌های اجتماعی حضور ندارند’. این انتشار، ابتکاری برای پایش دائمی حضور کودکان و نوجوانان در اینترنت است و معیاری برای مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها، نهادها و همه ما خواهد بود.»
اظهارنظر Dr Konrad Ciesiołkiewicz
«احتمال بالای آسیب‌دیدگی یا سوء‌استفاده از کودکان در اینترنت، و فقدان ابزارهای محافظتی کافی از سوی ارائه‌دهندگان محتوا و خدمات دیجیتال، و همچنین صنعت تبلیغات، این وضعیت را به نوعی خشونت نهادی تبدیل کرده است.»
اظهارنظر Krzysztof Mikulski
«ما امیدواریم داده‌های ما محرکی برای طراحی، تنظیم‌گری و اجرای هوشمندانه مقرراتی باشد که دسترسی کودکان به خدمات آنلاین را ایمن، هدفمند و سازنده کند.»
اظهارنظر Marcin Pery
«امنیت دیجیتال کودکان امروز تنها یک مسئولیت اجتماعی نیست، بلکه وظیفه‌ای جدی برای همه فعالان حوزه رسانه و فناوری است. ما باید تلاش کنیم تا فضای اینترنت برای کودکان، امن‌تر و بهتر شود.»
