عفونت‌های پیشروی کووید-۱۹ در افراد واکسینه‌شده ممکن است یک فایده غیرمنتظره داشته باشد: افزایش ایمنی در برابر عفونت‌های بعدی با ویروس SARS-CoV-2.
تحقیقات مؤسسه لاجولا برای ایمونولوژی (LJI) نشان می‌دهد که افرادی که دچار عفونت‌های پیشرو می‌شوند، یک پاسخ ایمنی قوی‌تر ایجاد می‌کنند، به‌خصوص از طریق بهبود عملکرد سلول‌های T در شناسایی و هدف قراردادن ویروس.
دانشمندان LJI نمونه‌های خون داوطلبان واکسینه‌شده‌ای را که دچار عفونت‌های پیشرو شده بودند، تجزیه و تحلیل کردند. این تیم کشف کرد که این افراد سلول‌های T را توسعه داده‌اند که قادر به شناسایی چندین قسمت از ویروس SARS-CoV-2، از جمله انواع آن مانند اُمیکرون و دلتا هستند. این توانایی تقویت‌شده به‌عنوان یک «دیوار ایمنی» توصیف می‌شود.
پروفسور الساندرو سِتّه، همکار رهبر این مطالعه، توضیح داد: «این ویروس تکامل می‌یابد، اما مهم‌تر اینکه، سیستم ایمنی بدن نیز همین‌طور. سلول‌های T بیکار نمی‌نشینند. در عوض، آنها یاد می‌گیرند بخش‌هایی از ویروس را که جهش می‌یابند، شناسایی کنند.»
یافته‌های کلیدی
- عفونت‌های پیشروی علامت‌دار: داوطلبانی که این عفونت‌ها را تجربه کردند، سلول‌های T را توسعه دادند که اهداف مختلفی را روی ویروس SARS-CoV-2 تشخیص دادند.
- بهبود شناسایی توسط سلول‌های T: این سلول‌های T برای شناسایی و مقابله با مناطق جهش‌یافته در انواع جدید ویروس بهتر مجهز شدند.
- عفونت‌های پیشروی بدون علامت: حتی بدون علائم، این عفونت‌ها باعث تقویت پاسخ سلول‌های T می‌شوند، هرچند به میزان کمتری.
- پاسخ سلول‌های B: عفونت‌های پیشرو منجر به تولید آنتی‌بادی‌های واکنش‌دهنده متقابل شد که هم انواع جدید و هم آنتی‌ژن‌های اولیه واکسن را هدف قرار می‌دهند.
- عدم خستگی سلول‌های T: هیچ مدرکی دال بر این وجود نداشت که واکسیناسیون و عفونت‌های مکرر باعث خستگی مضر سلول‌های T شود.
سلول‌های T قدرت مبارزه پیدا می‌کنند
واکسیناسیون علیه SARS-CoV-2 محافظت قابل‌توجهی در برابر بیماری شدید ایجاد می‌کند. مطالعات LJI نشان می‌دهد که این محافظت طولانی‌مدت و در برابر انواع جدید ویروسی مؤثر است.
محققان با ردیابی گروهی از داوطلبان واکسینه شده‌ای که بعداً به کووید-۱۹ مبتلا شدند، بر اینکه چگونه عفونت‌های پیشرو بر سلول‌های T و B تأثیر می‌گذارند، تمرکز کردند.
پروفسور آلبا گریگونی اشاره کرد: «با این گروه از داوطلبان مطالعه، ما در موقعیت منحصربه‌فردی قرار گرفتیم تا ببینیم سیستم ایمنی بدن قبل و بعد از یک عفونت پیشرو چگونه به نظر می‌رسد.»
عفونت‌های پیشرو سلول‌های T را تشویق کرد تا مخزن خود را گسترش دهند، به این معنی که آنها می‌توانند ویژگی‌های متعدد SARS-CoV-2 را تشخیص دهند. این گسترش به دلیل ترکیبی از واکسیناسیون و عفونت ایجاد شد.
واکسن‌ها به سلول‌های T آموزش دادند که پروتئین اسپایک را تشخیص دهند، درحالی‌که عفونت‌ها به آنها کمک کرد تا پروتئین‌های ویروسی اضافی را تشخیص دهند. در نتیجه، سلول‌های T می‌توانستند حتی در صورت جهش، SARS-CoV-2 را هدف قرار دهند.
عفونت‌های پیشرو و پاسخ سلول‌های B
عفونت‌های پیشرو همچنین سلول‌های B را برای تولید آنتی‌بادی‌های متنوعی که اپی‌توپ‌های مشترک بین واکسن و سویه عفونی را هدف قرار می‌دهند، تحریک می‌کنند. این آنتی‌بادی‌های جدید هم علیه آنتی‌ژن‌های واکسن و هم علیه انواع ویروسی مؤثر بودند.
پاراهام رامزانی‌راد، همکار نویسنده این مطالعه، گفت: «پاسخ‌های سلول‌های B جدید که فقط برای سویه عفونی‌کننده خاص هستند و نه برای واکسن، بسیار نادر هستند.»
یافته مهم دیگری محل توسعه سلول‌های ایمنی بود. واکسن‌های کووید-۱۹ معمولاً در قسمت بالایی بازو تزریق می‌شوند، درحالی‌که SARS-CoV-2 به دستگاه تنفسی فوقانی حمله می‌کند. این تناقض می‌تواند پاسخ ایمنی را به تأخیر بیندازد. یک عفونت پیشرو می‌تواند با شروع سلول‌های ایمنی در نزدیکی محل عفونت، یک لایه حفاظتی اضافی ایجاد کند.
تأثیر عفونت‌های بدون علامت
کارشناسان نشانگرهای عفونت قبلی SARS-CoV-2 را در حدود ۳۰ درصد از داوطلبانی که هرگز علائمی از خود نشان نداده بودند، شناسایی کردند که نشان می‌دهد آنها دچار عفونت‌های بدون علامت شده بودند.
پروفسور گریگونی توضیح داد: «مطالعه ما نشان می‌دهد که اکثر افرادی که هرگز فکر نمی‌کردند به عفونت پیشرو مبتلا شده‌اند، در واقع به آن مبتلا شده‌اند. به نظر می‌رسد اکثریت جمعیت تحت‌تأثیر ترکیبی از واکسیناسیون و یک یا چند عفونت پیشرو قرار گرفته‌اند.»
عدم وجود شواهد از خستگی سلول‌های T
این تحقیق همچنین نگرانی‌ها را در مورد خستگی سلول‌های T ناشی از واکسیناسیون و عفونت‌های مکرر برطرف می‌کند. در عوض، عفونت‌های پیشرو سلول‌های T را به تولید سیتوکین‌های بیشتر تشویق کرد که توانایی مبارزه با عفونت آنها را افزایش می‌دهد.
پروفسور گریگونی خاطرنشان کرد: «پس از عفونت پیشرو، سلول‌های مشابه انواع متعددی از سیتوکین‌ها را تولید می‌کنند و آنها را کارآمدتر می‌کنند. نه‌تنها سلول‌های T ما خسته نمی‌شوند، بلکه توانایی‌های خود را نیز بهبود می‌بخشند.»
بااین‌حال، «دیوار ایمنی» محدودیت‌های خود را دارد. پس از یک عفونت پیشرو بدون علامت، مشاهده شد که توانایی سلول‌های T با عفونت‌های علامت‌دار بعدی به سطح ثابتی می‌رسد، اگرچه سلول‌های B به تولید آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده ادامه دادند.
اهمیت واکسن‌های تقویتی
با وجود مزایای عفونت‌های پیشرو، محققان بر اهمیت پیروی از دستورالعمل‌های فعلی CDC برای واکسن‌های تقویتی تأکید می‌کنند. SARS-CoV-2 همچنان در حال تکامل است و کووید-19 هنوز هم می‌تواند باعث بیماری جدی، به ویژه در افراد دارای نقص ایمنی شود.
این تحقیق بینش‌های کلیدی برای توسعه واکسن‌های جدید علیه انواع آینده SARS-CoV-2 و سایر ویروس‌های بالقوه پاندمیک ارائه می‌دهد. محققان مشتاق هستند تا بررسی کنند که چگونه انواع آینده یا طرح‌های جدید واکسن ممکن است پاسخ ایمنی را بیشتر تقویت کنند.
رامزانی‌راد گفت: «مطالعات پاسخ‌های سلول‌های B موضعی در مجاری تنفسی فوقانی – جایی که عفونت رخ می‌دهد – همچنین در مورد نحوه القای پاسخ‌های سلول‌های B، به‌ویژه پس از عفونت پیشرو، آموزنده خواهد بود.»
هدف نهایی آموزش سلول‌های T برای شناسایی هم‌زمان چندین نوع ویروس کرونا است که به طور بالقوه منجر به واکسن «همه کرونایی» می‌شود. این مطالعه پیشگامانه گامی مهم در درک چگونگی محافظت در برابر عفونت‌های ویروسی و پاندمی‌های آینده است.
پروفسور سِتّه گفت: «ما بسیار علاقه‌مندیم ببینیم آیا این پدیده می‌تواند به‌طورکلی برای آمادگی در برابر سایر تهدیدات بالقوه پاندمیک مورداستفاده قرار گیرد یا خیر. این گامی در سفری برای کمک به ما در محافظت در برابر عفونت‌های ویروسی و پاندمی‌های بالقوه است.»
این مطالعه در مجله Cell Reports Medicine منتشر شده است.
