پنج سال پیش، در حالی که جهان با شوک ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ مواجه بود، اولین داوطلبان صف کشیدند تا واکسنی را آزمایش کنند که بعدها به یکی از پیشرفت‌های بزرگ پزشکی تبدیل شد. تنها ظرف یک سال، ده‌ها میلیون آمریکایی حداقل یک دوز واکسن را — به‌صورت رایگان — دریافت کردند.
اکنون پژوهشی جدید نشان می‌دهد این تصمیم نه‌تنها جان‌ها را نجات داد بلکه از نظر اقتصادی نیز سودمند بوده است.
تأیید علمی ارزش استراتژی واکسیناسیون
پژوهشی که به سرپرستی محققان دانشگاه میشیگان انجام شده، ثابت کرده که استراتژی ملی واکسیناسیون کووید-۱۹ در ایالات متحده، نه‌تنها موجب حفظ جان انسان‌ها شده بلکه از نظر مالی نیز صرفه‌جویی قابل توجهی به همراه داشته است. این تحقیق، واکسیناسیون را به‌عنوان نمونه‌ای نادر از سیاست بهداشت عمومی معرفی می‌کند که نه‌تنها هزینه‌هایش جبران شده بلکه بیش از آن نیز سودآور بوده است.
سرمایه‌گذاری ملی معقول
لیزا پراسر، نویسنده‌ی اصلی این تحقیق و استاد دانشکده پزشکی و بهداشت عمومی دانشگاه میشیگان، می‌گوید:
«در مجموع می‌توان با اطمینان گفت که این سرمایه‌گذاری، اقدامی محتاطانه و منطقی برای مردم آمریکا بود، حتی با در نظر گرفتن یک تحلیل محافظه‌کارانه.»
او همچنین افزود: «از دیدگاه اقتصادی کلان و هزینه‌های درمانی، تصمیم دولت فدرال برای تسریع آزمایش واکسن، خرید انبوه، و حمایت از تأمین هزینه‌های واکسیناسیون در مراکز مختلف، کاملاً هوشمندانه بود.»
صرفه‌جویی‌های ناشی از واکسیناسیون
پژوهش، نه‌تنها به بررسی هزینه‌های آزمایش، توزیع و تزریق واکسن پرداخت، بلکه میزان صرفه‌جویی‌هایی را که این برنامه به‌دنبال داشت نیز محاسبه کرد — از کاهش بستری‌ها و مراقبت‌های اورژانسی گرفته تا کاهش موارد ابتلا به کووید طولانی‌مدت و از دست رفتن کمتر روزهای کاری.
تحلیل جامع اقتصادی
تیم تحقیقاتی به سرپرستی دیوید هاتن، نویسنده‌ی ارشد، مدل اقتصادی جامعی طراحی کرد که هزینه‌ها و منافع واکسیناسیون در سال نخست را ارزیابی می‌کرد.
در این تحلیل مواردی همچون:
- قیمت واکسن و هزینه‌های توزیع،
- هزینه‌های مراقبت‌های پزشکی در سطوح مختلف بیماری،
- هزینه‌های مربوط به آزمایش،
- عوارض نادر ناشی از واکسن،
- اثرات کووید طولانی‌مدت،
- و زیان‌های بهره‌وری ناشی از بیماری یا مرگ لحاظ شده‌اند.
حتی در شرایطی که زیان‌های بهره‌وری در محاسبات گنجانده نشده‌اند، این استراتژی برای اکثر بزرگسالان بالای ۴۰ سال صرفه‌جویانه بوده است. برای بزرگسالان جوان‌تر (۱۸ تا ۳۹ سال) نیز، با وجود شدت کمتر بیماری، این برنامه طبق استانداردهای ملی، همچنان مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود.
نتیجه: نجات جان‌ها و صرفه‌جویی مالی
از آنجایی که واکسن‌ها مانع از ابتلای شدید یا مرگ بسیاری از افراد شدند، ایالات متحده در نهایت پول بیشتری ذخیره کرد تا آنچه برای اجرای برنامه هزینه کرده بود.
برآوردی محافظه‌کارانه از منافع واقعی
محققان تأکید دارند که برآورد آن‌ها احتمالاً کمتر از منافع واقعی بوده است. این مدل، بسیاری از هزینه‌های غیرمستقیم را لحاظ نکرده؛ از جمله:
- مراقبت‌های خانوادگی بدون دستمزد،
- هزینه‌های شخصی بیماران،
- و حمل‌ونقل به مراکز درمانی.
سرمایه‌گذاری‌های پیشین نادیده گرفته شده
این مدل همچنین سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت دولت آمریکا در زمینه پژوهش‌های پایه mRNA — که زمینه‌ساز تولید واکسن‌های فایزر و مدرنا شد — را در نظر نگرفته است. همچنین آسیب‌های اقتصادی گسترده‌تری که ممکن بود در صورت کشنده‌تر بودن همه‌گیری رخ دهد، در مدل لحاظ نشده‌اند.
به گفته پراسر، از آنجا که مدل از تخمین‌های محافظه‌کارانه استفاده کرده، منافع واقعی حتی می‌توانند بیش از ارقام گزارش‌شده باشند.
اهمیت ادامه واکسیناسیون در سال ۲۰۲۵
در حالی که سال‌های ابتدایی همه‌گیری با مرگ و میر گسترده همراه بود، در سال ۲۰۲۵ وضعیت به‌طور قابل توجهی بهبود یافته است. واکسیناسیون و درمان‌های مؤثر موجب کاهش تلفات شده‌اند — اما ویروس هنوز از بین نرفته است.
آمار مرگ و میر و مراجعات اورژانسی
هنوز هم در هر هفته‌ی سال ۲۰۲۵ که داده‌های کامل آن موجود است، بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر در اثر کووید-۱۹ جان خود را از دست داده‌اند. افزون بر آن، حدود ۱٪ از مراجعات بخش اورژانس در ماه‌های اخیر به دلیل ابتلا به کووید-۱۹ بوده‌اند.
راهنمای فعلی واکسیناسیون کووید
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) در حال حاضر توصیه می‌کند که همه افراد بالای ۶ ماه حداقل یک دوز از یکی از سه واکسن به‌روزرسانی‌شده کووید را دریافت کنند. این واکسن‌ها از سال ۲۰۲۳ هر سال مورد بازنگری قرار می‌گیرند. تاکنون حدود ۳۰ میلیون نفر به این توصیه عمل کرده‌اند.
تمرکز بر گروه‌های پرخطر
در میان افراد پرخطر — مانند سالمندان بالای ۶۵ سال — نرخ واکسیناسیون در حدود ۳۰٪ است. مسئولان بهداشت عمومی امیدوارند که این رقم افزایش یابد.
برای این گروه‌ها یا افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، CDC دریافت دوز دوم را شش ماه پس از دوز اول توصیه می‌کند. بنابراین کسانی که واکسن به‌روزرسانی‌شده را در سپتامبر ۲۰۲۳ دریافت کرده‌اند، اکنون باید برای دوز بعدی اقدام کنند.
مسیرهای تحقیقاتی آینده
تیم دانشگاه میشیگان، تحقیقات خود را با مدل‌سازی اثربخشی اقتصادی موج‌های بعدی واکسیناسیون بعد از سال ۲۰۲۱ ادامه داده‌اند — این کار با همکاری CDC انجام شده است. آن‌ها امیدوارند در آینده مدل‌هایی برای به‌روزرسانی‌های بعدی واکسن ارائه دهند؛ مشروط به تأمین بودجه و در دسترس بودن داده‌ها.
نتیجه‌گیری: واکسن، انتخابی منطقی
این پژوهش تأیید می‌کند که منافع واکسیناسیون فراتر از مسائل سلامت و ایمنی است — بلکه تصمیمی هوشمندانه از نظر اقتصادی نیز محسوب می‌شود. همان‌طور که پراسر بیان کرد، این سرمایه‌گذاری برای شهروندان آمریکا، اقدامی سنجیده بود.
