آنورکسیا (Anoreksiya) که سال‌ها به‌عنوان اختلالی زنانه شناخته می‌شد، امروز در میان مردان نیز به شکل چشمگیری در حال گسترش است. آمارها نشان می‌دهد روند بیماری در مردان نه‌تنها سریع‌تر، بلکه مرگبارتر از زنان است.
براساس داده‌های NHS (خدمات بهداشت ملی بریتانیا)، بستری شدن مردان به دلیل این اختلال طی پنج سال، ۱۲۸ درصد افزایش یافته است. همچنین احتمال مرگ ناشی از این بیماری در مردان هشت برابر زنان و ریسک خودکشی پنج برابر بیشتر گزارش شده است.
داستانی واقعی: تجربه یک کمدین انگلیسی با آنورکسیا
کمدین انگلیسی دیو چاونر (Dave Chawner) در گفت‌وگو با یورونیوز از تجربه تلخ ابتلا به آنورکسیا سخن گفت.
Dave Chawner
- او در ابتدا با کاهش وزن، تحسین اطرافیان را برانگیخت.
- به مرور دچار وسواس در شمارش کالری و وزن شد.
- روزانه ساعت‌ها تمرین می‌کرد و حتی گرسنگی را به‌عنوان «شاخص موفقیت» برای خود می‌دانست.
پس از چهار سال افسردگی و مراجعه به پزشک، سرانجام تشخیص آنورکسیا برای او ثبت شد. چاونر همچنان تحت درمان است، اما می‌گوید حمایت‌ها به او کمک کرده تا از بیماری فاصله بگیرد. او اکنون از کمدی استندآپ برای افزایش آگاهی استفاده می‌کند و در پروژه‌ای با دانشگاه کنت درباره تأثیر طنز بر روند درمان شرکت دارد.
او تأکید می‌کند: «اختلالات خوردن صرفاً رژیم‌های اشتباه نیستند، بلکه مشکلات جدی روانی محسوب می‌شوند.»
آنورکسیا؛ مرگبارترین اختلال روانی
براساس داده‌های Johns Hopkins Medicine:
- اختلالات خوردن در صدر مرگبارترین بیماری‌های روان‌پزشکی قرار دارند.
- در آمریکا، هر ۶۲ دقیقه یک نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهد.
آنورکسیا می‌تواند عوارض جسمانی جدی ایجاد کند، از جمله:
- کم‌خونی
- افت شدید فشار خون
- پوکی استخوان
- آسیب به اندام‌های حیاتی
آمارها نشان می‌دهد:
- نرخ مرگ در چهار سال نخست بیماری حدود ۵ درصد است.
- در تمامی مبتلایان، احتمال مرگ به ۱۰ درصد نیز می‌رسد.
شیوع آنورکسیا در بریتانیا
براساس آمار سازمان خیریه Beat:
- حدود ۱.۲۵ میلیون نفر در بریتانیا با اختلالات خوردن دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
- از این میان، ۲۵ درصد مرد هستند.
- داده‌های NHS England Digital نشان می‌دهد طی پنج سال، بستری مردان به دلیل اختلالات خوردن ۱۲۸ درصد افزایش یافته است.
چرا مردان بیشتر در معرض خطرند؟
متخصصان معتقدند که سیر بیماری در مردان شدیدتر است:
- احتمال مرگ مردان مبتلا ۸ برابر زنان است.
- میزان بستری مردان بالاتر است.
- خطر خودکشی در مردان ۵ برابر بیشتر است.
- حدود ۲۰ درصد مرگ‌ها ناشی از خودکشی است.
کلایو کلی (Clive Kelly) مشاور NHS می‌گوید:
- مردان بیشتر به بولیمیا و رفتارهای استفراغی گرایش دارند.
- تمرینات ورزشی سنگین انجام می‌دهند.
- اغلب احساس انزوا و عدم تعلق دارند که می‌تواند حس «مرد نبودن» را در آنها تشدید کند.
مانع‌های فرهنگی و تأخیر در تشخیص
- باور عمومی که «اختلال خوردن بیماری زنان است»، باعث افزایش برچسب‌گذاری و شرم اجتماعی در مردان می‌شود.
- تام فریستون از بنیاد Beat می‌گوید: این باور غلط باعث می‌شود مردان دیرتر کمک بگیرند و تشخیص نیز با تأخیر انجام شود.
طبق نظرسنجی سال ۲۰۲۳:
- ۵۳ درصد مردان انگلیسی باور داشتند که «افرادی مثل آنها دچار اختلال خوردن نمی‌شوند».
- ۶۹ درصد هرگز نشنیده بودند که مردی به اختلال خوردن مبتلا باشد.
امیلیو کومپته (Emilio Compte) از دانشگاه آدولفو ایبانیز شیلی می‌گوید:
«اختلالات روانی به‌خودی‌خود برچسب‌دار هستند، اما مردان مبتلا به اختلال خوردن دو برابر بیشتر دچار انگ اجتماعی می‌شوند.»
همچنین بسیاری از دستورالعمل‌های پزشکی برای تشخیص آنورکسیا، سال‌ها بر اساس فیزیولوژی زنان تدوین شده بودند که این امر تشخیص در مردان را دشوارتر کرده است.
نقش شبکه‌های اجتماعی و فشارهای بدنی
کومپته تأکید می‌کند که تحقیقات درباره تصویر بدنی در زنان بسیار بیشتر از مردان بوده است. اما در سال‌های اخیر، رسانه‌های اجتماعی فشار زیادی بر مردان نیز وارد کرده‌اند.
او می‌گوید: «پذیرش تنوع بدنی فقط برای زنان مهم نیست، بلکه برای مردان هم حیاتی است.»
جمع‌بندی
آنورکسیا دیگر محدود به زنان نیست و آمارها نشان می‌دهد مردان نیز با شدتی بسیار بیشتر درگیر این اختلال روانی می‌شوند. مرگ‌ومیر بالا، خطر خودکشی، فشارهای اجتماعی و تأخیر در تشخیص، این بیماری را برای مردان به معضلی جدی بدل کرده است. آگاهی‌رسانی، حمایت روانی و پذیرش تنوع بدنی می‌تواند گامی مؤثر در کاهش این بحران باشد.
اگر شما یا اطرافیانتان علائمی از اختلالات خوردن را تجربه می‌کنید، زودتر اقدام به مشاوره و درمان کنید. آگاهی و کمک گرفتن می‌تواند نجات‌بخش باشد.
