پدرانی که رژیم‌های غذایی ناسالم و پر از کلسترول دارند، می‌توانند دختران خود را مستعد ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی (CVD) کنند. این نتیجه جدیدترین پژوهشی است که توسط دانشگاه کالیفرنیا در ریورساید انجام شده است.
رژیم‌های غذایی نقش حیاتی در شکل‌گیری سلامت کلی ایفا می‌کنند و عادات غذایی نامناسب – به ویژه رژیم‌های سرشار از کلسترول و چربی‌های اشباع – با بسیاری از بیماری‌های مزمن مرتبط هستند.
این پژوهش نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی ناسالم می‌توانند پیامدهای عمیقی برای نسل‌های آینده به همراه داشته باشند، به خصوص از طریق افزایش خطر بیماری‌های قلبی در فرزندان. این مطالعه اولین تحقیقی است که این اثر را نشان می‌دهد و به نظر می‌رسد که این تأثیر فقط برای دختران وجود دارد.
تغییرات در اسپرم ناشی از رژیم غذایی پدران
چانگ‌چنگ ژو، استاد علوم زیست‌پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا در ریورساید و نویسنده اصلی این مطالعه است.
او می‌گوید: «پیشتر تصور می‌شد که اسپرم فقط ژنوم خود را در طول لقاح ارائه می‌دهد.»
اما مطالعات اخیر توسط ما و دیگران نشان داده‌اند که عوامل محیطی از جمله رژیم‌های غذایی ناسالم، آلاینده‌های محیطی و استرس می‌توانند RNA اسپرم را تغییر دهند و به واسطه آن، وراثت بین‌نسلی را میانجی‌گری کنند.»
رژیم‌های غذایی ناسالم و بیماری‌های قلبی
CVD، که به عنوان عامل اصلی مرگ و میر در جهان شناخته می‌شود، بر قلب و عروق خونی تأثیر می‌گذارد – با شرایطی مانند فشار خون بالا، تصلب شرایین و حملات قلبی که از عوامل اصلی آن هستند.
این شرایط اغلب به طور خاموش و به مرور زمان و با انتخاب‌های ناسالم زندگی، از جمله رژیم‌های غذایی پر از چربی و کلسترول، ایجاد می‌شوند که می‌تواند به انسداد‌های جدی در عروق منجر شود.
در سال ۲۰۲۲، نزدیک به ۷۰۳,۰۰۰ نفر در ایالات متحده به دلیل بیماری قلبی درگذشتند. این واقعیت ضرورت آگاهی بیشتر در مورد رژیم غذایی و استراتژی‌های پیشگیری را نشان می‌دهد.
این مطالعه روشن می‌کند که رژیم غذایی پدران، به ویژه مصرف کلسترول بالا، می‌تواند تأثیرات ماندگاری بر سلامت فرزندان آن‌ها داشته باشد.
نقش مولکول‌های کوچک RNA در اسپرم
محققان دریافتند که مولکول‌های کوچک RNA در اسپرم به طور قابل توجهی تحت تأثیر رژیم غذایی پر از کلسترول تغییر می‌کنند.
مولکول‌های کوچک RNA که نقش مهمی در تنظیم ژن‌ها دارند، می‌توانند توسط عادات غذایی پدر تغییر شکل دهند و به احتمال زیاد زنجیره‌ای از تغییرات در فرآیندهای بیولوژیکی را آغاز کنند.
این تغییرات بر بیان ژن در سلول‌های بنیادی جنینی تأثیر می‌گذارند و می‌توانند اثرات ماندگاری بر سلامت فرزندان داشته باشند.
مولکول‌های کوچک RNA تغییر یافته، آسیب‌پذیری فرزندان در برابر شرایطی مانند تصلب شرایین – یک بیماری جدی که با تجمع پلاک در عروق مشخص می‌شود و خطر حملات قلبی و سکته‌ها را افزایش می‌دهد – را افزایش می‌دهند.
عوامل سلامت پدری اغلب نادیده گرفته می‌شوند
ژو همچنین تأکید کرد که عوامل پدری باید در مطالعات بیماری‌های مزمن مورد توجه قرار گیرند، زیرا تحقیقات تاریخی بیشتر بر تأثیرات مادران متمرکز بوده و تأثیر سلامت پدران بر نسل‌های آینده کمتر مورد بررسی قرار گرفته است.
ژو افزود: «مردانی که قصد دارند فرزند داشته باشند، باید به یک رژیم غذایی سالم با کلسترول پایین فکر کنند و عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را در خود کاهش دهند. به نظر می‌رسد این عوامل بر اسپرم تأثیر می‌گذارند و بر سلامت دختران آن‌ها تأثیر می‌گذارند.»
یافته‌های خاص جنسیتی در آزمایشگاه
به گفته محققان، هنوز مشخص نیست چرا تنها فرزندان دختر با بیماری‌های قلبی مواجه می‌شوند.
در آزمایشات آزمایشگاهی، موش‌های مهندسی‌شده ژنتیکی رژیم غذایی پر از کلسترول دریافت کردند. این باعث شد تا موش‌ها دچار هیپرلیپیدمی شوند، یک اختلال که می‌تواند به بیماری قلبی و سکته منجر شود.
سپس این موش‌های نر با موش‌های ماده که رژیم غذایی کم‌کلسترول داشتند، جفت‌گیری کردند. حتی با این که فرزندان آن‌ها نیز رژیم غذایی کم‌کلسترول داشتند، مشخص شد که دختران موش‌ها دو یا سه برابر بیشتر از بقیه در معرض خطر تصلب شرایین قرار دارند.
این تیم، شامل محققانی چون ربکا هرناندز، زیوچون لی، جونچائو شی و تجاسوی دیو، به تحقیقات خود ادامه خواهند داد تا اثرات خاص جنسیتی مشاهده‌شده را بهتر درک کنند.
پیامدهای دیگر این مطالعه
این پژوهش راه را برای تحقیقات بیشتر در مورد نقش سلامت پدران در شکل‌گیری خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن در نسل‌های آینده، به ویژه بیماری‌های قلبی-عروقی، باز می‌کند.
ژو در پایان گفت: «مطالعه ما به درک علل بیماری‌های مزمن که ناشی از عوامل محیطی والدین است، کمک می‌کند. امیدواریم یافته‌های ما تحقیقات بیشتری در مورد تأثیر عوامل محیطی پدری بر سلامت قلبی-عروقی فرزندان در انسان‌ها را تحریک کند.»
یافته‌های این مطالعه بر پیامدهای ماندگار رژیم‌های غذایی ناسالم تأکید می‌کنند، نه فقط برای فرد، بلکه برای نسل‌های آینده.
با توجه به این که بیماری قلبی-عروقی همچنان به عنوان یک نگرانی عمده بهداشت جهانی شناخته می‌شود، این نتایج بر اهمیت مداخلات زودهنگام و تغییرات در رژیم غذایی تأکید می‌کنند، به ویژه برای افرادی که قصد دارند فرزند داشته باشند.
این مطالعه در مجله JCI Insight منتشر شده است.
