تحقیقات جدید نشان می‌دهد که ماه کامل (Dolunay) نه‌تنها بر احساسات، بلکه بر کیفیت خواب نیز تأثیر می‌گذارد. یافته‌ها حاکی از آن است که در این شب‌ها، میزان ملاتونین در بدن کاهش یافته و مدت زمان خواب کمتر می‌شود. با این حال، دانشمندان هشدار می‌دهند که ماجرا فقط به نور ماه مربوط نیست؛ بلکه احساسات و ذهنیت ما نیز در این موضوع نقش پررنگی دارند.
راز بی‌خوابی در شب‌های ماه کامل
شب است، همه‌چیز آرام و منظم است. اتاق‌تان تاریک و خنک است و طبق معمول به موقع به رختخواب می‌روید. اما هرچه تلاش می‌کنید، خوابتان نمی‌برد. نگاهی به پنجره می‌اندازید و می‌بینید که ماه کامل در آسمان می‌درخشد. شاید از خود بپرسید: آیا واقعاً این نور نقره‌ای دلیل بی‌خوابی من است؟
پاسخ دانشمندان چندان ساده نیست. آن‌ها می‌گویند بررسی تأثیر ماه کامل بر خواب انسان، کار پیچیده‌ای است. چون بسیاری از افراد به‌صورت ناخودآگاه، ماه کامل را پدیده‌ای احساسی، شاعرانه و حتی جادویی می‌دانند. همین نگرش ذهنی ممکن است باعث تغییر در چرخه طبیعی خواب شود.
بر اساس گزارش مجله Popular Science، شواهد علمی نشان می‌دهد که ماه کامل می‌تواند تغییرات قابل‌سنجشی در الگوهای خواب انسان ایجاد کند.
تحقیقات علمی چه می‌گویند؟
در سال ۲۰۱۳، پژوهشی در سوئیس انجام شد که نتایج جالبی داشت. شرکت‌کنندگان در طول دوره ماه کامل، ۳۰٪ کاهش در خواب عمیق تجربه کردند. زمان به خواب رفتن آن‌ها حدود ۵ دقیقه بیشتر طول کشید و در مجموع ۲۰ دقیقه کمتر خوابیدند. همچنین، میزان هورمون ملاتونین در بدنشان به‌طور محسوس کاهش یافت.
در پژوهش دیگری که باز هم در سوئیس انجام شد، دانشمندان خواب ۴۷ بزرگسال سالم را بررسی کردند. نتیجه نشان داد که در دوره‌های ماه کامل، میانگین خواب حدود ۲۵ دقیقه کاهش می‌یابد. جالب‌تر اینکه مردان بیش از زنان تحت تأثیر قرار می‌گیرند؛ مردان به‌طور میانگین ۵۰ دقیقه کمتر می‌خوابند و ورودشان به مرحله خواب REM حدود ۳۰ دقیقه به تأخیر می‌افتد.
وقتی از آزمایشگاه بیرون می‌آییم…
با اینکه این نتایج چشمگیرند، اما یک نکته مهم وجود دارد: همه این آزمایش‌ها در محیط‌های کنترل‌شده آزمایشگاهی انجام شده‌اند. خوابیدن در محیطی غریبه و بدون نور طبیعی می‌تواند خودش به‌تنهایی چرخه خواب را مختل کند.
برای همین، گروهی از پژوهشگران دانشگاه واشینگتن تصمیم گرفتند بررسی خود را در دنیای واقعی انجام دهند. آن‌ها سه جامعه متفاوت در آرژانتین (با دسترسی‌های گوناگون به برق) و ۴۶۴ دانشجو در شهر سیاتل را زیر نظر گرفتند تا تأثیر چرخه ماه را بر الگوی خوابشان بسنجند.
نتایج واقعی از زندگی واقعی
نتایج این پژوهش خیره‌کننده بود. در همه گروه‌ها، افراد در شب‌های نزدیک به ماه کامل دیرتر می‌خوابیدند و خواب کوتاه‌تری داشتند. این یافته احتمالاً به یک رفتار تکاملی اشاره دارد: در دوران پیشاتاریخ، نور ماه کامل شب را روشن‌تر می‌کرد و انسان‌ها را فعال‌تر نگه می‌داشت.
در مناطقی که هنوز برق وجود ندارد، تأثیر ماه کامل بسیار بیشتر است. اما در شهرهای مدرن، نور مصنوعی تا حد زیادی این اثر را خنثی می‌کند.
نتیجه‌گیری: نور ماه یا نیروی ذهن؟
دانشمندان هنوز در تلاش‌اند تا بفهمند ماه کامل دقیقاً چگونه بر خواب تأثیر می‌گذارد. اما شواهد فعلی نشان می‌دهد که این پدیده از دو مسیر زیستی (فیزیولوژیکی) و روانی (احساسی) بر ما اثر می‌گذارد.
بنابراین اگر در شب ماه کامل خوابتان نبرد، احتمالاً تقصیر از ماه است… یا شاید هم از افکار شاعرانه‌ای که هنگام تماشای آن به ذهنتان خطور می‌کند!
جمع‌بندی کوتاه
- ماه کامل با کاهش ملاتونین و کوتاه شدن خواب ارتباط دارد.
- مردان بیش از زنان تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
- در محیط‌های بدون برق، اثر ماه بسیار شدیدتر است.
- احساسات و ذهنیت ما نیز در کیفیت خواب نقش مهمی دارند.
شما چطور؟ آیا تا به حال متوجه تغییر خواب خود در شب‌های ماه کامل شده‌اید؟ تجربیاتتان را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید و این مقاله را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
