وقتی در زمین فوتبال یا سالن ورزشی خود را به چالش می‌کشیم، کشیدگی یا آسیب عضلانی اغلب به عنوان یک ناراحتی جزئی احساس می‌شود. با کمی استراحت، عضلات ما به لطف فرآیند شگفت‌انگیز بازسازی ترمیم می‌شوند. اما اگر قلب‌های ما – نیروی محرک بدن – هم همین توانایی بازسازی و ترمیم را داشتند، چه می‌شد؟
کشف شگفت‌انگیز بازسازی عضله قلب
یک مطالعه برجسته که توسط تیمی از پژوهشگران مشترک انجام شده، نشان داده است که برخی از بیماران با قلب‌های مصنوعی می‌توانند عضله قلب را بازسازی کنند.
این کشف می‌تواند راه را برای درمان‌های انقلابی در برابر نارسایی قلبی هموار کند؛ بیماری‌ای که بر اساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، تقریباً ۷ میلیون نفر از بزرگسالان در این کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب ۱۴٪ از مرگ‌های سالانه می‌شود.
چالش‌های فعلی نارسایی قلبی
نارسایی قلبی همچنان یک بیماری غیرقابل درمان باقی مانده است. اگرچه داروها می‌توانند پیشرفت آن را کند کنند، اما گزینه‌های درمانی برای موارد پیشرفته محدود به پیوند قلب یا حمایت مکانیکی از طریق دستگاه‌های کمکی بطن چپ (LVADs) است.
این دستگاه‌ها به عنوان قلب‌های مصنوعی عمل می‌کنند و به پمپاژ خون کمک می‌کنند، اما هیچ درمانی ارائه نمی‌دهند.
دکتر «هشام صادق»، مدیر مرکز قلب Sarver و رئیس بخش قلب و عروق در کالج پزشکی دانشگاه آریزونا می‌گوید:
«عضلات اسکلتی توانایی چشمگیری در بازسازی پس از آسیب دارند. اگر در فوتبال عضله‌ای را پاره کنید، نیاز به استراحت دارد و ترمیم می‌شود. اما وقتی عضله قلب آسیب می‌بیند، دوباره رشد نمی‌کند و ما هیچ راهی برای معکوس کردن از دست دادن عضله قلب نداریم.»
پتانسیل بازسازی قلب
این تحقیق با استفاده از نمونه‌های بافتی از بیماران با قلب مصنوعی آغاز شد که توسط دکتر «استاوروس دراکوس» و همکارانش در دانشگاه یوتا تهیه شد.
تیم‌های مؤسسه کارولینسکا در استکهلم به رهبری دکتر «یوناس فریسن» و دکتر «اولاف برگمن»، از روش‌های نوآورانه کربن‌سنجی برای بررسی وجود سلول‌های جدید در این بافت‌ها استفاده کردند.
یافته‌ها شگفت‌انگیز بودند: بیماران با قلب مصنوعی سلول‌های عضلانی جدید را با سرعتی بیش از شش برابر قلب‌های سالم تولید کردند.
دکتر صادق می‌گوید:
«این قوی‌ترین شواهدی است که تاکنون داریم مبنی بر اینکه سلول‌های عضله قلب انسان می‌توانند واقعاً بازسازی شوند. این نشان می‌دهد که قلب انسان ذاتاً ظرفیت بازسازی دارد.»
نقش “استراحت” در بازسازی
سلول‌های عضله قلب در دوران جنینی فعالانه تقسیم می‌شوند اما بلافاصله پس از تولد این روند متوقف می‌شود و قلب فقط روی پمپاژ خون تمرکز می‌کند.
در سال ۲۰۱۱، دکتر صادق مطالعه‌ای در مجله Science منتشر کرد که این تغییر را برجسته می‌کرد. در سال ۲۰۱۴، او شواهدی ارائه داد که نشان می‌داد بیماران با قلب‌های مصنوعی ممکن است سطحی از بازسازی عضله قلب را تجربه کنند.
مطالعه کنونی برای اولین بار شواهد قطعی ارائه داد که استراحت دادن به قلب از طریق پشتیبانی مصنوعی می‌تواند بازسازی عضله را ممکن سازد.
تنوع در بازسازی قلب
جالب است که تنها حدود ۲۵٪ از بیماران با قلب‌های مصنوعی بازسازی عضله قابل توجهی را تجربه می‌کنند. دکتر صادق در تلاش است تا علت این تفاوت را کشف کند:
«هنوز مشخص نیست چرا برخی بیماران پاسخ می‌دهند و برخی نه، اما مشخص است که کسانی که پاسخ می‌دهند توانایی بازسازی عضله قلب را دارند.»
او افزود:
«بخش هیجان‌انگیز این است که تعیین کنیم چگونه می‌توان همه بیماران را به پاسخ‌دهنده تبدیل کرد، زیرا اگر این کار ممکن باشد، اساساً می‌توان نارسایی قلبی را درمان کرد.»
پیامدها برای آینده
تقویت بازسازی عضله قلب از طریق مسیرهای مولکولی هدفمند می‌تواند درمان نارسایی قلبی را متحول کند.
دکتر صادق گفت:
«زیبایی این تحقیق در این است که قلب مصنوعی، یک درمان آینده‌نگر نیست. این دستگاه‌ها سال‌هاست که استفاده می‌شوند و قابل اطمینان هستند.»
این مطالعه که حاصل سال‌ها پژوهش و همکاری است، امیدی دوباره برای میلیون‌ها بیمار نارسایی قلبی در سراسر جهان به ارمغان آورده است.
مطالعه در مجله Circulation منتشر شده است.
