در رقص بی‌پایان تکامل، اخیراً کشف شده است که مردان با ریتمی سریع‌تر از زنان حرکت می‌کنند. این موضوع صرفاً یک نظر شخصی یا مشاهده‌ی سطحی نیست، بلکه نتیجه‌ی تحلیل‌های گسترده است.
تأثیر شرایط زندگی بر تکامل مردان
این پژوهش توسط متخصصان دانشگاه جنوا انجام شده است. آن‌ها دریافتند که بهبود شرایط زندگی – از جمله دسترسی به غذای سالم‌تر، مراقبت‌های بهداشتی بهتر و کاهش عوامل استرس‌زا – منجر به افزایش سریع قد و وزن مردان شده است.
نکته‌ی جالب این است که این روند رشد از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.
یکی از جنبه‌های قابل‌توجه این مطالعه این است که همین تغییرات مثبت محیطی، تأثیر مشابهی بر تکامل زنان نداشته است. این موضوع باعث شده که برخی پژوهشگران این فرضیه را مطرح کنند که زنان نسبت به تغییرات محیطی حساسیت کمتری دارند.
بررسی دقیق‌تر ریتم تکاملی
برای درک بهتر این موضوع، محققان داده‌های بیش از ۱۳۵,۰۰۰ نفر از ۶۲ کشور مختلف را بررسی کردند. آن‌ها داده‌های سال ۲۰۰۳ سازمان بهداشت جهانی (WHO) را مبنای پژوهش خود قرار دادند و به‌طور خاص قد و وزن افراد را تحلیل کردند.
علاوه بر این، تیم تحقیقاتی داده‌های مربوطه را با شاخص توسعه انسانی (HDI) مقایسه کرد. این شاخص کیفیت کلی زندگی در یک کشور را بر اساس عواملی مانند سلامت، آموزش و درآمد ارزیابی می‌کند.
هدف این بود که ارتباط بین شرایط زندگی یک کشور و ویژگی‌های فیزیکی جمعیت مردان آن بررسی شود.
تأثیر محیط بر تکامل مردان
نتایج این پژوهش نه تنها جالب بلکه از لحاظ علمی نیز قابل‌توجه بودند. افزایش ۰.۲ واحد در شاخص HDI باعث افزایش ۱.۵ اینچی (حدود ۳.۸ سانتی‌متری) قد مردان و افزایش ۱۴ پوندی (حدود ۶.۳ کیلوگرمی) وزن آن‌ها شد.
به زبان ساده، شرایط زندگی بهتر باعث افزایش قد و قدرت جسمانی مردان شده است.
پژوهشگران توضیح دادند که این تغییرات با نظریه‌های بنیادی تکامل مطابقت دارند. ویژگی‌هایی مانند قد در مردان به‌عنوان نشانه‌هایی از سلامت و قدرت در نظر گرفته می‌شوند و از نظر فرایند تکاملی، مردان بلندقد و عضلانی برای انتخاب شریک جنسی جذاب‌تر هستند.
آن‌ها افزودند: «به همین دلیل، مردان توانایی بالقوه‌ی رقبای خود را از روی نشانه‌های فیزیکی مانند قدرت بالاتنه ارزیابی می‌کنند و زنان نیز مردان بلندقد، عضلانی و دارای توده‌ی بدنی متناسب (اما نه چاق) را جذاب‌تر می‌دانند.»
تفاوت اندازه‌ی بدن در مردان و زنان
این پژوهش همچنین مفهومی جالب به نام دودیسی جنسی در اندازه (Sexual Size Dimorphism – SSD) را مورد بررسی قرار داد. این اصطلاح به تفاوت آشکار اندازه‌ی بدن میان نرها و ماده‌های یک گونه اشاره دارد.
یک نمونه‌ی برجسته از دودیسی جنسی در اندازه، اختاپوس پتویی است که در آن ماده‌ها ۴۰,۰۰۰ برابر سنگین‌تر از نرها هستند.
مطالعه نشان داد که با افزایش ۰.۲ واحد در شاخص HDI، زنان حدود ۶ پوند (۲.۷ کیلوگرم) وزن اضافه کردند، در حالی که این مقدار در مردان ۱۴ پوند (۶.۳ کیلوگرم) بود. روند مشابهی در افزایش قد مشاهده شد؛ به‌طوری که زنان حدود ۰.۶ اینچ (۱.۵ سانتی‌متر) و مردان ۱.۵ اینچ (۳.۸ سانتی‌متر) رشد کردند.
همچنین، داده‌های مربوط به بریتانیا نشان داد که سرعت افزایش قد مردان نسبت به زنان بیشتر بوده است. به‌طور خاص، قد زنان هر ۵ سال ۰.۲۵ سانتی‌متر افزایش یافته، در حالی که این مقدار در مردان ۰.۶۹ سانتی‌متر بوده است.
روندهای جهانی در تکامل
محققان نتیجه‌گیری کردند که با بهبود شرایط زندگی در سراسر جهان، قد و وزن افراد افزایش پیدا می‌کند. با این حال، این تأثیر در مردان بسیار بیشتر از زنان مشاهده شده است.
آن‌ها خاطرنشان کردند: «بر اساس یافته‌ی اصلی ما که نشان می‌دهد دودیسی جنسی در اندازه در محیط‌های مطلوب‌تر بیشتر است، روشن است که رشد و حفظ ویژگی‌های ظاهری مردان نسبت به زنان حساسیت بیشتری به شرایط زندگی دارد.»
در اینجا باید تأکید کرد که این نتایج به هیچ وجه به معنای برتری یا ضعف جنسیتی نیست. بلکه تنها پیچیدگی‌های تکامل و عوامل مختلف، از ژنتیک گرفته تا شرایط محیطی، را نشان می‌دهد که موجب می‌شود گونه‌ها به روش‌های متفاوتی تکامل یابند.
در نهایت، با افزایش دانش ما درباره‌ی تکامل انسان، این رقص همچنان ادامه دارد و هر گامی که در این مسیر برداشته می‌شود، بینش‌ها و احتمالات جدیدی را به همراه می‌آورد.
