انتخابهای غذایی روزانه، سلامت بلندمدت ما را عمیقتر از آنچه اغلب تصور میکنیم شکل میدهند. چربیهای امگا-3 در مرکز این تأثیر قرار دارند. تحقیقات جهانی نشان میدهد مصرف این چربیها در قارهها متفاوت است و توجه به راهکارهای عملی افزایش یافته است.
چرا امگا-3 در بدن کم است
با وجود توافق علمی درباره اهمیت اسیدهای چرب زنجیره بلند، بسیاری از افراد هنوز نمیدانند میزان کافی مصرف چه مقدار است. دستورالعملهای روشن میتوانند خانوادهها و جوامع را در ایجاد عادتهای غذایی سالم یاری کنند.
بسیاری از کشورها سطوح بسیار پایین EPA و DHA را در خون گزارش میدهند. وضعیت ناکافی این ترکیبات با حفاظت کمتر قلبی-عروقی، کاهش ذخیره شناختی و آسیبپذیری بیشتر در برابر التهاب مرتبط است.
برخی مناطق با محدودیت در دسترسی به غذاهای دریایی، الگوهای فرهنگی یا نگرانیهای محیطزیستی مواجه هستند. تحلیلهای علمی نشان میدهند دستورالعملهای ملی امگا-3 بسیار متفاوت هستند؛ برخی مقادیر دقیق میلیگرم را اعلام میکنند و برخی دیگر توصیههای کلی مبتنی بر وعدههای ماهی ارائه میدهند.
در بسیاری از مناطق، راهنماییهای قوی برای بزرگسالان ارائه شده، اما برای نوزادان، کودکان، نوجوانان و سالمندان اهداف مشخصی تعیین نشده است. همچنین دستورالعملهای مربوط به بارداری، شیردهی و سالمندی اغلب ناقص هستند که باعث سردرگمی خانوادهها میشود.
نقش امگا-3 در حفظ سلامت
“مزایای سلامت اسیدهای چرب زنجیره بلند، بهویژه EPA و DHA، آنقدر مهم هستند که نمیتوان آنها را نادیده گرفت.” – دکتر ابی کووود، مدیر علمی Holland & Barrett و پژوهشگر مهمان دانشگاه ساوتهمپتون
EPA در تثبیت ریتم قلب و سلامت عروق نقش دارد، در حالی که DHA در رشد عصبی حیاتی است. مصرف مناسب این ترکیبات از عملکرد بینایی در نوزادان، بارداری سالم و بهبود شناخت بزرگسالان پشتیبانی میکند.
مطالعات متعدد نشان میدهند مصرف کافی امگا-3 با ثبات خلق و کاهش خطر علائم افسردگی مرتبط است. مصرف مستمر آن تعادل سیستم ایمنی را حفظ کرده و التهاب مزمن را کاهش میدهد.
شواهد رو به رشد، مصرف امگا-3 زنجیره بلند را با کاهش خطر زایمان زودرس مرتبط میدانند. دستورالعملهای جهانی برای بارداری اکنون بر اهمیت DHA بهعنوان عامل حفاظتی تأکید دارند. بسیاری از پژوهشگران ارتباط قوی بین مصرف DHA در نوزاد و رشد سالم بینایی و شناختی را در اوایل دوران رشد برجسته میکنند.
سالمندان نیز از مزایایی مانند حمایت قلبی-عروقی، کاهش کاهش عملکرد مرتبط با سن و حفظ سلامت عضلات بهره میبرند.
تفاوتها در دستورالعملها
“EPA و DHA برای سلامت در طول زندگی ضروری هستند، اما مردم ابتدا باید بدانند چه میزان مصرف کنند.” – پروفسور فیلیپ کالدر، دانشگاه ساوتهمپتون
سازمانهای بهداشت عمومی در بسیاری از کشورها هنوز به دنبال روشهای یکنواخت برای ارائه توصیههای مصرف هستند. برخی از گروهها درصد انرژی مصرفی را معیار قرار میدهند، برخی دیگر مقادیر ثابت روزانه را توصیه میکنند.
برخی کشورها تفاوت بر اساس سن و جنسیت قائل میشوند، در حالی که برخی دیگر تمام سنین را در یک دسته بزرگسال قرار میدهند. بررسیهای علمی نشان میدهند محدودههای توصیه شده پیچیدگی بیشتری دارند. بزرگسالان معمولاً روزانه حداقل ۲۵۰ میلیگرم EPA و DHA دریافت میکنند. دستورالعملهای بارداری اغلب ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیگرم DHA اضافی توصیه میکنند.
برخی کمیتهها سطوح بالاتر برای حمایت قلبی-عروقی یا مزایای متابولیک پیشنهاد میکنند. کشورهایی با مصرف ماهی بالا معمولاً اهداف متفاوتی نسبت به مناطقی با مصرف کم ارائه میدهند.
راهکارهای تامین امگا-3
توصیههای معمول برای بزرگسالان بر ترکیب روزانه EPA و DHA تمرکز دارند. منابع ماهی چرب مانند سالمون و ماکرل گزینههای قوی هستند. بسیاری از خانوادهها به دلیل الگوهای فرهنگی، محدودیت عرضه یا هزینه قادر به دستیابی به سطح ایدهآل نیستند. به همین دلیل، روغنهای جلبکی، غذاهای غنیشده و منابع دریایی پایدار مورد توجه قرار گرفتهاند.
در بارداری، راهنماییهای ویژه به دلیل نیاز بالاتر تغذیهای ارائه میشود. DHA برای رشد عصبی جنین ضروری است. شیردهی نیز نیازهای تغذیهای کودک را در اوایل دوران رشد پوشش میدهد. سالمندان با تمرکز بر سلامت قلب، بینایی و حفظ عضله مورد حمایت قرار میگیرند.
افزایش سطح مصرف جهانی
دستورالعملهای روشن و متحد مصرف امگا-3 میتواند نتایج بهداشتی جهانی را بهبود دهد. آموزش ساده خانوادهها در شناخت گزینههای عملی مؤثر است. انتخابهای پایدار غذاهای دریایی نقش مهمی در بسیاری از مناطق دارند.
روغنهای جلبکی و غذاهای غنیشده به جمعیتهایی با مصرف پایین ماهی کمک میکنند. مکملها میتوانند در شرایطی که رژیم غذایی کافی نیست، بهویژه در بارداری و والدین اولیه، مفید باشند.
جامعه بهداشت عمومی خواستار هماهنگی بیشتر بین شواهد علمی و دستورالعملهای منطقهای است. وضوح بیشتر میتواند خانوادهها، پزشکان و معلمان را در ارائه توصیههای سازگار یاری کند.
پیشرفت در تغذیه جهانی به پیامهای عملی نیاز دارد که آگاهی را افزایش داده و عادات روزمره را بهبود دهند. الگوهای مصرف قویتر میتواند بار بیماریهای طولانیمدت را کاهش داده و رفاه نسلهای آینده را ارتقا دهد.
این مطالعه در مجله Nutrition Research Reviews منتشر شده است.
