اگر در یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای در آمریکا قدم بزنید و جعبه‌ای از غلات صبحانه یا یک نوشیدنی ورزشی از قفسه بردارید، احتمال زیادی وجود دارد که حاوی رنگ‌های مصنوعی غذایی باشد.
رنگ‌های مصنوعی فراتر از آب‌نبات
این افزودنی‌ها فقط در آب‌نبات‌ها یافت نمی‌شوند. آن‌ها در بسیاری از مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که برای کودکان بازاریابی می‌شوند هم حضور دارند. تحقیقات جدید نشان داده که تقریباً ۱ مورد از هر ۵ ماده غذایی و نوشیدنی بسته‌بندی‌شده در ایالات متحده حاوی رنگ‌های مصنوعی است.
جزئیات پژوهش
منابع تحقیق
این مطالعه توسط دانشمندان موسسه George Institute for Global Health، دانشگاه کارولینای شمالی و مرکز Science in the Public Interest انجام شده است.
تیم تحقیقاتی، حدود ۴۰,۰۰۰ محصول از ۲۵ شرکت بزرگ غذایی آمریکا را مورد بررسی قرار داد.
تمرکز تحقیق روی چه محصولاتی بود؟
محققان تمرکز ویژه‌ای بر ترکیبات تشکیل‌دهنده مواد غذایی، به‌خصوص در ۵ دسته‌ای که بیشترین بازاریابی را برای کودکان دارند، داشتند:
- آب‌نبات‌ها
- نوشیدنی‌های شیرین
- وعده‌های غذایی منجمد
- غلات صبحانه
- محصولات نانوایی
اعداد و آمار پشت این رنگ‌ها
تفاوت در محصولات کودک‌محور و سایر دسته‌ها
- ۲۸٪ از محصولات ویژه کودکان دارای رنگ‌های مصنوعی بودند.
- درحالی‌که تنها ۱۱٪ از محصولات در سایر دسته‌ها چنین افزودنی‌هایی داشتند.
ارتباط نگران‌کننده با قند
نکته نگران‌کننده‌تر، ارتباط مستقیم این رنگ‌ها با میزان قند بالا در این محصولات است.
محصولات دارای رنگ مصنوعی به‌طور میانگین ۱۴۱٪ قند بیشتری نسبت به محصولات بدون این افزودنی داشتند.
به‌بیان دقیق‌تر:
- ۳۳.۳ گرم قند در هر ۱۰۰ گرم از محصول دارای رنگ مصنوعی
- در مقایسه با ۱۳.۸ گرم قند در هر ۱۰۰ گرم محصول بدون رنگ
نظر متخصصان در این‌باره
هشدار صریح دکتر الیزابت دانفورد
دکتر الیزابت دانفورد، پژوهشگر ارشد موسسه George Institute و استاد کمکی در دانشگاه کارولینای شمالی، این وضعیت را زنگ خطری جدی می‌داند.
«با توجه به شواهد ۴۰ ساله درباره آسیب‌های رنگ‌های مصنوعی، ناامیدکننده است که هنوز این افزودنی‌ها در سیستم غذایی ما، به‌ویژه در محصولاتی که برای کودکان طراحی شده‌اند، وجود دارند.»
وی افزود:
«میزان بالای قند در این محصولات رنگارنگ نشان می‌دهد که شرکت‌ها از رنگ‌های مصنوعی برای بازاریابی مواد غذایی و نوشیدنی‌های شیرین استفاده می‌کنند. درحالی‌که هر دوی این ترکیبات با پیامدهای نامطلوب سلامت در ارتباط‌اند.»
کدام برندها همچنان از رنگ‌های مصنوعی استفاده می‌کنند؟
پیشتازان این فهرست:
- شرکت Ferrero
در ۶۰٪ محصولات خود از رنگ مصنوعی استفاده می‌کند. - شرکت Mars
در ۵۲٪ محصولات خود از این افزودنی‌ها بهره می‌برد.
وضعیت نوشیدنی‌ها
اعداد در بخش نوشیدنی‌ها نیز بالا بود:
- بیش از نیمی از نوشیدنی‌های انرژی‌زا PepsiCo دارای رنگ‌های مصنوعی بودند.
- به‌شکلی قابل‌توجه، ۷۹٪ از کل نوشیدنی‌های ورزشی (بدون توجه به برند) از این افزودنی‌ها استفاده می‌کنند.
روند کند حذف این افزودنی‌ها
نظر دکتر توماس گالیگان
دکتر توماس گالیگان، دانشمند ارشد مرکز Science in the Public Interest، به کندی حذف این مواد اشاره می‌کند.
«اخیراً سازمان FDA از صنعت غذا خواسته که به‌طور داوطلبانه رنگ‌های مصنوعی را از محصولات خود حذف کنند، اما بسیاری از شرکت‌ها قبلاً هم چنین وعده‌هایی داده و سپس آن‌ها را عملی نکرده‌اند. بنابراین هنوز مشخص نیست که آیا این‌بار هم شرکت‌ها به این درخواست عمل می‌کنند یا خیر.»
وی تأکید کرد:
«اگر FDA الزام نصب برچسب هشدار روی مواد غذایی حاوی رنگ مصنوعی را، مشابه مقررات اتحادیه اروپا که از سال ۲۰۱۰ اجرا شده، اجباری کند، انگیزه بسیار بیشتری برای شرکت‌ها ایجاد می‌شود تا فرمولاسیون محصولات خود را تغییر دهند.»
همچنین چنین هشدارهایی باعث می‌شود مصرف‌کنندگان بتوانند آگاهانه‌تر انتخاب کنند و در برابر شرکت‌هایی که همچنان از این افزودنی‌ها استفاده می‌کنند، محافظت شوند.
والدین و مصرف‌کنندگان چه می‌توانند بکنند؟
امید به تغییرات قانونی
به‌گفته دکتر دانفورد، برخی ایالت‌های آمریکا شروع به واکنش نشان دادن کرده‌اند. در سال جاری چندین ایالت لایحه‌هایی برای محدودیت یا ممنوعیت استفاده از رنگ‌های مصنوعی در مواد غذایی به‌ویژه محصولات کودک‌محور ارائه داده‌اند.
توصیه‌های عملی
اما تا زمانی که فرآیندهای قانونی و نظارتی به علم روز برسد، والدین و مصرف‌کنندگان سلامت‌محور باید:
- برچسب ترکیبات روی بسته‌بندی مواد غذایی را بررسی کنند.
- مراقب وجود رنگ‌های مصنوعی و میزان قند بالا باشند.
- در صورت مشاهده هر کدام از این موارد، بهتر است از خرید آن محصول صرف‌نظر کنند، به‌ویژه برای کودکان.
اهمیت آگاهی
رنگ‌های جذاب ممکن است خوراکی‌ها را سرگرم‌کننده جلوه دهند، اما پیامدهای همراه آن‌ها بی‌خطر نیست.
ارزش دارد چند ثانیه وقت بگذارید، بسته را بچرخانید و برچسب ترکیبات را بخوانید — به‌ویژه اگر قرار است در کیف ناهار کودکتان قرار بگیرد.
جایگزین‌های سالم‌تر در دسترس‌اند
بسیاری از محصولات سالم، کاملاً بدون رنگ‌های مصنوعی تولید می‌شوند.
چند ثانیه وقت اضافه در فروشگاه می‌تواند از ورود افزودنی‌های غیرضروری و آثار بالقوه‌شان به سبد غذایی خانواده شما جلوگیری کند.
منبع مقاله
این پژوهش به‌طور کامل در نشریه Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics منتشر شده است.
