چشم‌هایتان را ببندید و زنانی شاداب و سرزنده را تصویر کنید که با گام‌هایی استوار از شیب تند زندگی بالا می‌روند. چه رازی در دلشان نهفته که گذر زمان نه‌تنها آثار خود را بر چهره‌شان حک نکرده، بلکه جسم و جانشان را نیز در اوج سلامت نگه داشته است؟ پژوهشگران آمریکایی کلید این ماجرا را در بشقاب این بانوان خوشبخت یافته‌اند: پروتئین گیاهی، منبعی سرشار از جوانی و شادابی که نقشی شگفت‌انگیز در سلامتی دوران طلایی زندگی ایفا می‌کند.
سفری به دنیای پروتئین و اسرار طول عمر
این پژوهش که توسط مرکز تحقیقات تغذیه انسانی ژان مایر وابسته به دانشگاه تافتس انجام شده، بر داده‌های بیش از ۴۸ هزار زن تکیه زده است. زنانی که از سال ۱۹۸۴ تا ۲۰۱۶ در مطالعه‌ای طولانی‌مدت تحت‌نظر پژوهشگران بوده‌اند. در ابتدای این سفر، این زنان بین ۳۸ تا ۵۹ سال سن داشتند و از سلامت جسمانی و روانی مطلوبی برخوردار بودند. محققان با بررسی رژیم غذایی شرکت‌کنندگان به دنبال ردپایی از تأثیر انواع پروتئین بر روند سالمندی بودند.
پروتئین گیاهی، قهرمان میدان طول عمر
نتایج این بررسی، گنجینه‌ای باورنکردنی را به روی محققان گشود. ارتباطی تنگاتنگ میان مصرف بیشتر پروتئین گیاهی و کاهش چشمگیر احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند:
- بیماری قلبی
- انواع سرطان
- دیابت
- اختلالات شناختی و سلامت روان
به چشم آمد. زنانی که قهرمان اصلی بشقابشان، پروتئین گیاهی بود، ۴۶ درصد بیشتر از همتایان خود به استقبال دوران سالمندی با عزت و سلامتی رفتند.
اما داستان در مورد پروتئین حیوانی، متفاوت بود. مصرف بیشتر این نوع پروتئین، ۶ درصد احتمال تجربه سالمندی شاداب را کاهش می داد. اگرچه مصرف پروتئین حیوانی تا حدودی با کاهش مشکلات حرکتی در سنین بالا مرتبط بود، پروتئین گیاهی تاثیر قوی تر و همگن تری را در تمام حوزه های سلامت، به ویژه سلامت روان از خود نشان داد.
منبع پروتئین، حرف اول را می‌زند
به گفته آندرس آردیسون کورات، نویسنده اصلی این پژوهش، “مصرف پروتئین در میان‌سالی، کلید سلامت دوران سالمندی است. اما نکته مهم، توجه به منبع پروتئین است. به نظر می‌رسد دریافت عمده پروتئین از منابع گیاهی در این دوران، به همراه مقادیر اندکی پروتئین حیوانی، فرمول جادویی برای رسیدن به سلامتی و طول عمر باشد.”
بیماری‌های مزمن، لرزه بر اندام سلامتی
در بررسی دقیق‌تر، ارتباط شگفت‌انگیزی میان مصرف بیشتر پروتئین گیاهی و کاهش سطح کلسترول LDL، فشارخون و مقاومت به انسولین، به‌خصوص در بیماری‌های قلبی، آشکار شد. در مقابل، افزایش مصرف پروتئین حیوانی با سطوح بالاتر این عوامل و همچنین افزایش فاکتور رشد شبه انسولین مرتبط بود که عامل بروز انواع سرطان نیز شناخته می‌شود.
به گفته کورات، “کسانی که پروتئین حیوانی بیشتری مصرف می‌کردند، نه‌تنها مستعد ابتلا به بیماری‌های مزمن بودند، بلکه از بهبود عملکرد جسمانی که معمولاً با مصرف پروتئین همراه است نیز بهره‌مند نمی‌شدند.” نکته جالب‌توجه دیگر این بود که پروتئین لبنی (موجود در منابعی مانند شیر، پنیر، پیتزا، ماست و بستنی) ارتباط قابل‌توجهی با بهبود وضعیت سلامتی در دوران سالمندی نشان نداد.
چتر گسترده فواید پروتئین گیاهی
این پژوهش دریچه‌ای را به‌سوی دنیای گسترده‌تر فواید پروتئین گیاهی گشود. غذاهای گیاهی معمولاً سرشار از فیبر، ریزمغذی‌ها و پلی‌فنول‌ها هستند، ترکیبات مفید و مؤثر که در غذاهای حیوانی یافت نمی‌شوند.
البته آردیسون کورات بر ضرورت انجام تحقیقات گسترده‌تر، به‌ویژه در گروه‌های متنوع‌تر، تأکید می‌کند. مطالعه بر روی پرستاران زن آمریکایی با پیشینه سفیدپوست، گروهی خاص و همگن بوده است.
به گفته کورات، “نتایج این مطالعه از نظر ترکیب جمعیتی و اقتصادی شرکت‌کنندگان، یکنواخت بودند؛ بنابراین، انجام تحقیقات بیشتر در گروه‌های متنوع‌تر ارزشمند خواهد بود.”
توصیه‌های غذایی برای سلامتی دوران طلایی زندگی
یافته‌های این پژوهش، توصیه‌های غذایی زیر را برای زنان در میان‌سالی و سالمندان ارائه می‌دهد:
- عمده پروتئین خود را از منابع گیاهی مانند حبوبات، آجیل، دانه‌ها، غلات کامل و سبزیجات دریافت کنید.
- مقدار کمی پروتئین حیوانی مانند ماهی، مرغ بدون پوست و لبنیات کم‌چرب را نیز در رژیم غذایی خود بگنجانید.
منابع گیاهی پروتئین، علاوه بر پروتئین، سرشار از فیبر، ریزمغذی‌ها و پلی‌فنول‌ها هستند که همگی برای سلامتی دوران سالمندی مفید هستند.
نتیجه‌گیری
شواهد علمی نشان می‌دهد که مصرف پروتئین گیاهی در میان‌سالی و سالمندان، نقش مهمی در سلامتی دوران طلایی زندگی ایفا می‌کند. این نوع پروتئین با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن، بهبود عملکرد جسمانی و سلامت روان، و حفظ وزن سالم مرتبط است.
با گنجاندن منابع گیاهی پروتئین در رژیم غذایی خود، می‌توانید سلامتی و طول عمر خود را در سال‌های طلایی زندگی تضمین کنید.
