یک تحقیق تازه از سوی Consumer Reports (CR) نشان داده که بسیاری از پودرهای پروتئینی محبوب موجود در بازار دارای سطح بالایی از سرب هستند. این یافته‌ها نگرانی‌های گسترده‌ای درباره سلامت مصرف‌کنندگان به‌ویژه افرادی که به‌طور منظم از مکمل‌های پروتئینی استفاده می‌کنند، برانگیخته است.
بیش از دو سوم محصولات، بالاتر از حد مجاز
در این مطالعه ۲۳ محصول مختلف آزمایش شدند و نتایج نشان داد که بیش از دو‌سوم آن‌ها از حد ایمنی تعیین‌شده توسط CR یعنی ۰.۵ میکروگرم سرب در هر وعده فراتر رفته‌اند. بالاترین میزان آلودگی در میان پودرهای پروتئینی گیاهی مشاهده شد؛ به‌طوری که در برخی از آن‌ها، میزان سرب تا ده برابر حد مجاز روزانه بود.
برای نمونه، یک وعده از محصول Naked Nutrition Vegan Mass Gainer دارای ۷.۷ میکروگرم سرب و محصول Huel Black Edition دارای ۶.۳ میکروگرم بود. Tunde Akinleye، شیمی‌دان و پژوهشگر ایمنی غذایی CR اعلام کرد: «نتایج فعلی حتی از آزمایش‌های قبلی نیز بدتر است و این موضوع نگران‌کننده است.»
واکنش شرکت‌های تولیدکننده پودر پروتئین
Consumer Reports با شرکت‌های تولیدکننده تماس گرفت تا نظرشان را جویا شود. بسیاری از آن‌ها پاسخ دادند که سرب یک عنصر طبیعی است که ممکن است در مواد گیاهی در سراسر جهان وجود داشته باشد.
هشت شرکت از جمله Equip Foods، Garden of Life، KOS، Momentous، Muscle Meds، Muscle Tech، Orgain و Vega اعلام کردند که محصولاتشان از نظر فلزات سنگین آزمایش می‌شود.
در مقابل، شرکت‌های Naked Nutrition و Huel نسبت به این گزارش ابراز نارضایتی کردند و اعلام داشتند که یافته‌ها گمراه‌کننده است. سخنگوی Naked Nutrition گفت: «ما سلامت مشتریان را بسیار جدی می‌گیریم. باید توجه داشت که پودر ما تنها مکمل افزایش وزن گیاهی مورد آزمایش بوده و حجم هر وعده آن بسیار بیشتر از پودرهای معمول است. اگر مقدار سرب را بر حسب هر گرم مقایسه کنیم، نتایج مشابه دیگر محصولات گیاهی است.»
وی افزود: «تمام مواد اولیه ما از تأمین‌کنندگان معتبر همراه با گواهی آنالیز و آزمایش فلزات سنگین تهیه می‌شود. همچنین نمونه‌هایی از هر تولید برای بررسی‌های بعدی نگهداری می‌شود و این محصول در حال گذراندن مراحل گواهی‌نامه NSF است.»
پاسخ شرکت Huel به گزارش
سخنگوی Huel نیز گزارش را «اغراق‌آمیز و فاقد پایه علمی» خواند و به تأییدیه NSF اشاره کرد که نشان داده میزان سرب در محصولات این شرکت «غیرقابل‌تشخیص» است. او گفت: «در واقع تفاوت بین ۲ میلیونیم گرم و ۶ میلیونیم گرم است، بنابراین نباید این موضوع بیش از حد بزرگ‌نمایی شود.»
خطرات سرب به میزان تجمعی بستگی دارد
Shannon O’Grady، مدیرعامل Gnarly Nutrition، اعلام کرد که استانداردهای CR ممکن است بیش از حد محتاطانه باشد. وی توضیح داد: «این نهاد از استانداردهای Prop 65 کالیفرنیا استفاده کرده که سطح مجاز سرب را بر اساس یک‌هزارم میزان بی‌خطر تعیین می‌کند. بسیاری از دانشمندان این حد را بسیار محافظه‌کارانه می‌دانند.»
به گفته او، حد ایمنی تعیین‌شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) منطقی‌تر است، زیرا سرب در محیط‌زیست همه‌جا حضور دارد. او افزود: «به‌طور میانگین هر فرد آمریکایی روزانه حدود ۵.۳ میکروگرم سرب از طریق رژیم غذایی دریافت می‌کند.»
میزان کم، اما اثرات بلندمدت
O’Grady تأکید کرد که مصرف یک وعده پودر پروتئین گیاهی به‌تنهایی خطرناک نیست، اما قرار گرفتن مداوم در معرض سرب می‌تواند اثرات بلندمدت بر سلامت داشته باشد. Amy Chow، متخصص تغذیه نیز گفت: «مواجهه با سطح پایین سرب در طول زمان می‌تواند به اختلالات عصبی، کلیوی، قلبی و استخوانی منجر شود.»
آیا می‌توان با خیال راحت از پودر پروتئین استفاده کرد؟
با وجود نگرانی‌ها، کارشناسان معتقدند که استفاده متعادل از پودرهای پروتئینی در رژیم غذایی متنوع و سالم، بی‌خطر است. Amy Chow توضیح داد که سطح سرب گزارش‌شده در این تحقیق بعید است موجب مسمومیت شود. با این حال، هیچ سطحی از سرب در بدن ایمن محسوب نمی‌شود.
او پیشنهاد کرد برای کاهش خطر، از پودرهای پروتئینی وی (Whey) یا ترکیبی استفاده شود، مصرف بیش از یک وعده در روز توصیه نمی‌شود و بخش عمده پروتئین باید از غذاهای طبیعی تأمین شود. همچنین افراد آسیب‌پذیر مانند کودکان، زنان باردار و سالمندان باید احتیاط بیشتری داشته باشند.
نکاتی برای انتخاب پودر پروتئینی سالم
- پروتئین‌های گیاهی معمولاً فلزات سنگین بیشتری دارند، زیرا گیاهان آن‌ها را از خاک جذب می‌کنند.
- محصولات «افزایش وزن» به دلیل حجم بیشتر، میزان بالاتری از فلزات دارند.
- طعم شکلاتی به دلیل وجود کاکائو معمولاً حاوی سرب بیشتری است.
- همیشه به دنبال محصولات دارای گواهی آزمایش شخص ثالث (NSF، USP، Informed Choice) باشید.
این نهادها صحت برچسب محصولات را بررسی کرده، ایمنی و نبود آلودگی‌هایی چون فلزات سنگین، میکروب‌ها و آفت‌کش‌ها را تضمین می‌کنند.
میزان نیاز روزانه به پروتئین
میزان نیاز به پروتئین بسته به سن، فعالیت و هدف تغذیه‌ای متفاوت است، اما برای بزرگسالان معمولاً بین ۰.۸ تا ۲ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن متغیر است. بیشتر افراد می‌توانند نیاز خود را از طریق رژیم غذایی متنوع تأمین کنند، اما در برخی موارد مانند ورزشکاران، گیاه‌خواران یا سالمندان، مکمل‌ها می‌توانند مفید باشند.
چه کسانی بیش از بقیه به مکمل پروتئین نیاز دارند؟
- ورزشکاران برای ترمیم و رشد عضلات
- گیاه‌خواران با محدودیت در دریافت پروتئین کامل
- افرادی که برای کاهش وزن به کنترل اشتها نیاز دارند
- سالمندان برای جلوگیری از تحلیل عضلانی
- بیماران در دوران نقاهت پس از جراحی یا درمان سرطان
در همه این موارد، انتخاب برند معتبر و بررسی دقیق برچسب‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد.
جمع‌بندی
نتایج جدید CR بار دیگر لزوم دقت در انتخاب مکمل‌های غذایی را یادآوری می‌کند. مصرف پودرهای پروتئینی در حد متعادل خطری ندارد، اما انتخاب آگاهانه و بررسی نتایج آزمایش‌های مستقل می‌تواند از خطرات احتمالی ناشی از آلودگی به فلزات سنگین جلوگیری کند.
اگر از پودرهای پروتئینی استفاده می‌کنید، تجربه خود را با ما در میان بگذارید یا مقاله مرتبط با «بهترین مکمل‌های پروتئینی برای ورزشکاران» را مطالعه کنید.
