انتخاب‌های غذایی ما قدرت عظیمی دارند؛ نه تنها بر سلامت شخصی ما، بلکه بر وضعیت زمین نیز تأثیر می‌گذارند. حرکت به سمت رژیم‌های غذایی پایدار می‌تواند به طور قابل‌توجهی با تغییرات اقلیمی و کمبود مواد غذایی مقابله کند.
اما اعمال این تغییرات در مقیاس جهانی به دلیل ارتباطات پیچیده شبکه غذایی جهانی نیازمند دقت است.
زنجیره غذایی جهانی
سیستم غذایی جهانی یک شبکه پیچیده و به هم پیوسته است. تغییر در تقاضای غذا در یک گوشه جهان می‌تواند اثرات گسترده‌ای بر مردم در سایر نقاط دنیا داشته باشد، گاه به شیوه‌هایی که در ابتدا قابل پیش‌بینی نیست.
جو دچسارو، تحلیلگر داده در مرکز ملی تحلیل و سنتز اکولوژیکی دانشگاه کالیفرنیا سانتا باربارا (NCEAS)، می‌گوید:
«تغییرات در تقاضای غذا در یک نقطه از جهان می‌تواند پیامدهای زیست‌محیطی و رفاهی انسانی زنجیرواری برای مردم سراسر جهان به همراه داشته باشد.»
رمزگشایی تغییرات در رژیم‌های غذایی جهانی
برای هدایت پیچیدگی‌های سیستم غذایی جهانی و تضمین سلامت جمعیت و سیاره، نیاز به تغییر جامع در رژیم غذایی جهانی وجود دارد.
دچسارو همراه با گروهی از پژوهشگران بین‌المللی به مأموریتی بلندپروازانه برای درک اینکه فشارهای زیست‌محیطی در کجا و چگونه ممکن است در تغییرات رژیم غذایی جهانی رخ دهد، پرداختند.
این کارشناسان چهار نوع رژیم غذایی را بررسی کردند: رژیم غذایی هندی، مدیترانه‌ای، EAT-Lancet (که عمدتاً بر پایه گیاهان است)، و دستورالعمل‌های غذایی مبتنی بر مواد غذایی (FBDG).
داستان چهار رژیم غذایی
یافته‌های تیم که در مجله Environmental Research Letters منتشر شده است، نشان می‌دهد که رژیم غذایی هندی از میان این چهار رژیم، مفیدترین است و می‌تواند فشار زیست‌محیطی ناشی از تولید مواد غذایی را به طور قابل‌توجهی تا ۲۰.۹ درصد کاهش دهد.
در مقابل، دستورالعمل‌های غذایی مبتنی بر مواد غذایی (FBDG) ممکن است فشار زیست‌محیطی را تا ۳۵.۲ درصد افزایش دهند.
سیستم غذایی جهانی و رژیم‌های غذایی پایدار
سیستم غذایی جهانی یکی از عوامل اصلی تغییرات زیست‌محیطی است. این سیستم مسئول حدود یک‌سوم از انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی و بیش از ۷۰٪ از منابع آب شیرین است.
حرکت به سمت رژیم غذایی پایدارتر – که مصرف غذاهای پرمنبع مانند گوشت قرمز را کاهش می‌دهد – می‌تواند فشار زیست‌محیطی را کاهش دهد، مزایای سلامتی به همراه داشته باشد و مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی مانند سبزیجات و حبوبات را افزایش دهد.
چه کسی بار زیست‌محیطی را تحمل می‌کند؟
کنجکاوی تیم تحقیقاتی تنها به درک تأثیر تغییرات رژیم غذایی محدود نبود. آن‌ها به دنبال این بودند که دریابند چه کسانی بار زیست‌محیطی ناشی از این تغییرات رژیمی را متحمل می‌شوند.
دچسارو توضیح می‌دهد:
«پرسشی که این پژوهش را آغاز کرد این بود: چه کسی با مصرف خود فشارهای تولید مواد غذایی را ایجاد می‌کند که بر مردم و مکان‌های دیگر جهان تأثیر می‌گذارد؟
آیا کشورهای فقیرتر هزینه زیست‌محیطی تولید غذاهایی را که فشار بیشتری دارند و توسط کشورهای ثروتمند مصرف می‌شوند، می‌پردازند یا بالعکس؟ روش‌های ما به ما اجازه می‌دهند تغییرات در فشارهای زیست‌محیطی را از تولیدکننده به مصرف‌کننده و بالعکس در یک قالب استاندارد ردیابی کنیم. کار ما در این حوزه کاملاً جدید است.»
قدرت رژیم‌های غذایی پایدار
یافته‌های آن‌ها نشان داد که به‌جز دستورالعمل‌های غذایی مبتنی بر مواد غذایی (FBDG)، تغییر به سایر رژیم‌ها منجر به کاهش فشار جهانی تجمعی می‌شود.
رژیم غذایی هندی بهترین عملکرد را داشت زیرا مصرف گوشت قرمز در آن صفر توصیه شده بود، در حالی که دستورالعمل‌های غذایی مبتنی بر مواد غذایی اغلب مصرف گوشت قرمز بیشتری را نسبت به سطح فعلی کشورها پیشنهاد می‌کنند.
با این حال، این کاهش فشار جهانی عمدتاً به تغییرات رژیمی در کشورهای با درآمد بالاتر بستگی دارد.
دچسارو بیان می‌کند:
«رژیم‌های غذایی فعلی در کشورهای با درآمد بالاتر، به‌طور متوسط مقادیر بیشتری از اکثر دسته‌های غذایی نسبت به مقادیر توصیه‌شده در سناریوهای رژیمی ما دارند.»
رژیم‌های غذایی پایدار و کشورهای کم‌درآمد
تغییر به سمت رژیم‌های غذایی پایدارتر و مبتنی بر گیاه می‌تواند فشارهای زیست‌محیطی مرتبط با تولید مواد غذایی را در کشورهای کم‌درآمد افزایش دهد. اما دچسارو توضیح می‌دهد که این افزایش عمدتاً به دلیل تأمین بیشتر نیازهای روزانه آن‌ها در این سناریوهای رژیمی است.
پژوهشگران حمایت کشورهای ثروتمندتر را از طریق دسترسی به واردات غذاهای با تولید کارآمد، توسعه اقتصادی، و اشتراک‌گذاری دانش درباره تولید مواد غذایی کارآمد و سازگار با محیط زیست پیشنهاد می‌کنند.
در نهایت، تصمیمات ما درباره آنچه می‌خوریم برای کاهش اثر زیست‌محیطی ما حیاتی است. با این حال، ممکن است دیگران هزینه این تصمیمات را بپردازند.
هالپرن نتیجه می‌گیرد:
«به‌عنوان شهروندان جهانی، ما مسئولیت مشترکی داریم که انتخاب‌های غذایی آگاهانه‌ای انجام دهیم که هم خودمان و هم دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم را تغذیه کند.»
این مطالعه در مجله Environmental Research Letters منتشر شده است.
