بسیاری از ما تصور می‌کنیم بدن‌مان را به‌خوبی می‌شناسیم، اما کمتر کسی گمان می‌برد که قلب‌مان ممکن است مسیر پیری متفاوتی از بقیه بدن طی کند. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که برخی از عادت‌های روزمره ممکن است بی‌سروصدا سال‌هایی به سن عملکردی قلب‌مان اضافه کنند. استرس، تغذیه پرچرب و کم‌تحرکی از جمله عوامل رایج‌اند که ممکن است این روند را تسریع کنند.
کشف جدید در علم قلب: قلبی که زودتر از سن واقعی پیر می‌شود
نقش عادات روزمره در سلامت قلب
بر اساس یافته‌های منتشرشده در یک مطالعه مشاهده‌ای و داوری‌شده، این کشفیات می‌توانند مسیر مراقبت‌های قلبی را متحول سازند.
دکتر پانکاج گارگ، متخصص قلب در دانشگاه ایست آنگلیای نورویچ و بیمارستان نورفک و نورویچ، از محققان اصلی این رویکرد جدید است.
پیری پنهان در قلب
در گذشته، پزشکان معمولاً به عواملی مانند کلسترول و فشار خون برای ارزیابی سلامت قلب تکیه می‌کردند. اکنون تصویربرداری MRI این امکان را فراهم کرده تا عملکرد و سن واقعی قلب از منظر عملکردی بررسی شود.
«اگر به فردی ۵۵ ساله بگویید که قلبش شبیه یک فرد ۶۵ ساله عمل می‌کند، ممکن است انگیزه قوی‌تری برای کنترل فشار خون، کاهش وزن یا ورزش بیشتر پیدا کند»، دکتر گارگ می‌گوید.
سن عملکردی قلب چیست؟
تعریف و نحوه اندازه‌گیری
سن عملکردی قلب بر اساس میزان پمپاژ خون و دوام ساختار قلب تحت فشار اندازه‌گیری می‌شود. اگر این شاخص‌ها با الگوی افراد جوان‌تر هماهنگ باشد، نشان‌دهنده سلامت مطلوب قلب است.
اما در صورتی که این شاخص‌ها با سنین بالاتر مطابقت داشته باشند، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات پنهانی مانند آترواسکلروز (تجمع پلاک در رگ‌ها) باشد.
زنگ خطر برای بزرگسالان جوان
باور نادرست درباره بیماری قلبی
بسیاری از افراد ۳۰ تا ۴۰ ساله تصور می‌کنند بیماری‌های قلبی تنها دغدغه سالمندان است. اما رژیم غذایی ناسالم، استرس و سبک زندگی کم‌تحرک می‌توانند قلب را پیش از پیدایش موهای سفید پیر کنند.
مزایای MRI در تشخیص زودهنگام
پزشکان بر این باورند که تصویربرداری قلبی می‌تواند برای بزرگسالان جوانی که سبک زندگی پرتنشی دارند، بسیار مفید باشد. دانستن اینکه قلب زودتر از حد انتظار در حال پیر شدن است، ممکن است انگیزه‌ای قوی برای ترک عادات ناسالم ایجاد کند.
پیشگیری بهتر از درمان
جلوگیری از مشکلات شدید قلبی
متخصصان می‌گویند تشخیص زودهنگام می‌تواند فرصتی برای مقابله با عوامل خطر پیش از بروز علائم جدی فراهم کند. تشخیص تغییرات ظریف در عملکرد قلب ممکن است افراد را به اصلاح سبک زندگی یا حتی شروع دارو ترغیب کند.
این رویکرد پیشگیرانه به‌تدریج در بین متخصصان قلب رواج یافته است و می‌تواند از نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر در آینده جلوگیری کند.
نقش فناوری MRI در آینده قلب‌پزشکی
گامی مهم به سوی سلامت بلندمدت
حسام‌الدین اسعدی، دانشجوی دکتری، این تکنیک را گامی مهم در راستای تندرستی بلندمدت می‌داند:
«هیجان‌انگیز است که ببینیم چگونه این فناوری می‌تواند زندگی افراد را تغییر دهد.»
با پیشرفت ابزارهای تصویربرداری، برخی پزشکان امیدوارند این روش در معاینات دوره‌ای برای افراد در معرض خطر قرار گیرد. همچنین، این فناوری می‌تواند راه را برای درمان‌های شخصی‌سازی‌شده هموار سازد.
سود خانواده‌هایی با سابقه بیماری قلبی
خانواده‌هایی با سابقه مشکلات قلبی می‌توانند با بهره‌گیری از این روش، برای داشتن سبک زندگی سالم‌تر متحد شوند. اقدامات گروهی ساده مانند پخت غذاهای سالم یا پیاده‌روی‌های آخر هفته می‌تواند اثرگذار باشد و سن عملکردی قلب را به سن واقعی نزدیک‌تر کند.
چه کسانی بیشترین سود را می‌برند؟
گروه‌های در معرض خطر
افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، فشار خون بالا یا چاقی از جمله افرادی هستند که ممکن است بیشترین بهره را از دانستن سن عملکردی قلب‌شان ببرند. این شرایط بدون علائم اولیه، فشار زیادی به قلب وارد می‌کنند.
افراد سالمند و کسانی که سابقه خانوادگی فیبریلاسیون دهلیزی یا حمله قلبی دارند نیز می‌توانند با استفاده از این اطلاعات، تصمیمات درمانی بهتری بگیرند. پزشکان ممکن است داروها را تنظیم کرده، تعداد ویزیت‌ها را افزایش دهند یا تغییرات سبک زندگی را توصیه کنند.
مرزهای جدید در قلب‌پزشکی
آینده ارزیابی دقیق قلب
اگرچه این تکنیک هنوز در حال توسعه است، اما می‌تواند دقت بیشتری به مراقبت‌های قلبی ببخشد. محققان بر این باورند که این روش در کنار ابزارهای موجود قرار خواهد گرفت، نه به‌عنوان جایگزین آن‌ها.
پزشکان به‌زودی می‌توانند روند تغییرات عملکرد قلب را در طول زمان بهتر ردیابی کنند؛ این یعنی مداخلات زودهنگام‌تر و درمان‌های هدفمندتر.
هدف نهایی این است که اختلاف بین سن تقویمی و سن عملکردی قلب شناسایی شود تا پزشکان پیش از بروز رویدادهای تهدیدکننده زندگی بتوانند اقدام کنند.
این مطالعه در ژورنال علمی Open European Heart Journal منتشر شده است.
