سایت فسیلی هامرشمایده در آلمان داستانی جذاب درباره رژیم غذایی پانداها در حدود 11.5 میلیون سال پیش فاش کرده است. کشف اسرار نهفته در عمق این سایت بخشی از تاریخ تکامل را بازنویسی کرده است.
آیا می‌توانید تصور کنید که تنها گونه خرس یافت شده در این سایت با پانداهای غول‌پیکر محبوب ما که بامبو می‌خورند، مرتبط باشد؟ و این که این خرس خیلی هم به بامبو علاقه‌ای نداشت.
مطالعه شکارچیان باستانی
این مطالعه توسط گروهی بین‌المللی از کارشناسان به سرپرستی پروفسور مادلاین بوهمه از مرکز سنکنبرگ برای تکامل انسان و محیط‌زیست در دانشگاه توبینگن انجام شد.
این تیم عادات غذایی و شیوه زندگی 28 گونه شکارچی از هامرشمایده را که دیگر بر روی زمین زندگی نمی‌کنند، مورد بررسی قرار داد. یافته‌های این تحقیق در دو نشریه Papers in Palaeontology و Geobios منتشر شده است.
حفاری‌های هامرشمایده
در سال 2019، هامرشمایده با کشف نخستین میمون بزرگ، Danuvius guggenmosi، که تقریباً 11.5 میلیون سال پیش بر روی دو پا حرکت می‌کرد، جهان را متحیر کرد.
آخرین حفاری‌ها به سرپرستی پروفسور بوهمه، مجموعه‌ای چشمگیر از 166 گونه فسیلی را به نمایش گذاشته است.
بوهمه گفت: “چنین اکوسیستمی پررونق، مجموعه‌ای از زیستگاه‌های اکولوژیکی فراوانی برای گونه‌های ساکن در آن فراهم می‌کرد.”
این حیوانات سبک زندگی متنوعی داشتند – برخی در آب زندگی می‌کردند و برخی روی زمین. برخی دیگر درخت‌نوردان ماهری بودند که به آن‌ها اجازه می‌داد به خوبی با چشم‌انداز جنگلی رودخانه‌ای آن منطقه سازگار شوند.
رژیم غذایی یک پاندا باستانی
تنها گونه خرسی که در هامرشمایده بومی بود – به نام Kretzoiarctos beatrix – با پانداهای غول‌پیکر امروزی ارتباط داشت.
جالب است که دندان‌های Kretzoiarctos beatrix شباهت‌هایی با دندان‌های پانداها دارد. با این حال، بر خلاف پانداهای امروزی که فقط از بامبو تغذیه می‌کنند، Kretzoiarctos beatrix رژیم غذایی متنوعی شبیه به خرس‌های قهوه‌ای امروزی داشت.
رژیم گیاهخواری پانداهای امروزی
دکتر نیکولائوس کارگوپولوس از دانشگاه توبینگن و دانشگاه کیپ‌تاون، نویسنده اصلی این مطالعات جدید است.
او توضیح داد: “پانداهای غول‌پیکر امروزی از لحاظ طبقه‌بندی جانورشناسی جزو گوشتخواران هستند، اما در واقع آن‌ها تنها از گیاهان تغذیه می‌کنند. آن‌ها در رژیم غذایی گیاهی سخت و خاصی تخصص یافته‌اند، به‌ویژه بامبو.”
این سازگاری پانداها که در اصل گوشتخوار بودند، به رژیم گیاهخواری اختصاصی مورد توجه علمی زیادی قرار گرفته است.
سرنخ‌های دندانی درباره اجداد پاندا
نخستین مطالعه توسط تیم تحقیقاتی رژیم غذایی Kretzoiarctos را با استفاده از بررسی‌های ماکرو و میکرو مرفولوژی دندان‌های فسیلی رمزگشایی کرد. این سرنخ‌های دندانی به دانشمندان این امکان را می‌دهد که عادات غذایی یک حیوان را در لحظات نزدیک به مرگ آن تحلیل کنند.
جالب‌تر اینکه بررسی‌ها تأیید کرد که رژیم غذایی Kretzoiarctos beatrix محدود به گیاهان سخت مثل پانداهای مدرن نبود و نه کاملاً گوشتخوار مانند خرس‌های قطبی. رژیم غذایی آن ترکیبی از عناصر گیاهی و حیوانی بود، مشابه رژیم غذایی خرس‌های قهوه‌ای امروزی.
بوهمه توضیح داد: “مشخص شد که Kretzoiarctos beatrix، قدیمی‌ترین پاندا، یک همه‌چیزخوار بود. تخصص در رژیم غذایی پانداها فقط در مراحل پایانی تکامل آن‌ها شکل گرفت.”
گونه‌های متنوع یافته شده در هامرشمایده
علاوه بر پاندا، 27 گونه شکارچی در سایت هامرشمایده شناسایی شده‌اند. این حیوانات از موجودات کوچک شبیه به راسو که وزنی کمتر از یک کیلوگرم داشتند، تا کفتارها و ببرهای دندان‌خنجری بزرگ با وزنی بیش از 100 کیلوگرم متغیر بودند.
کارگوپولوس گفت: “منابع اصلی غذایی آن‌ها بسیار متنوع بود: شکارچیان گوشتخوار خالص مانند ببر دندان‌خنجری، ماهی‌خوارهایی مثل سمورها و استخوان‌خوارهایی همچون کفتار.”
او افزود: “چند گونه دیگر مانند پاندا و سمورها به طور فرصت‌طلبانه از گیاهان و حیوانات با اندازه‌های مختلف تغذیه می‌کردند.”
اکوسیستم پررونق
کشف چنین شکارچیان متنوعی در هامرشمایده نه تنها در فسیل‌ها نادر است، بلکه در هر زیستگاه مدرن نیز نادر می‌باشد.
یافته‌ها نشان می‌دهند که اکوسیستم هامرشمایده بسیار پرمحصول بوده است. گونه‌های مختلف با همزیستی مسالمت‌آمیز و اشغال زیستگاه‌های مشابه، غنای این محیط را نشان می‌دهند.
همانطور که تحقیقات در هامرشمایده ادامه دارد، هر حفاری ما را کمی به درک اسرار گذشته نزدیک‌تر می‌کند.
یافته‌های قابل‌توجه در این سایت فصل‌های جذابی را به داستان تکامل اضافه کرده است، به ویژه در مورد پاندا و رژیم غذایی آن، که دریچه‌های جدیدی برای دانشمندان در سراسر جهان گشوده است.
این مطالعه در نشریات Papers in Palaeontology و Geobios منتشر شده است.
