ظروف و بستهبندیهای پلاستیکی همهجا هستند و بسیاری از مردم برای ذخیره غذا، راحتی و تأمین آب خود به آنها متکی هستند. پلاستیکها زندگی مدرن را به طرق بیشماری بهبود بخشیدهاند، اما هزینه واقعی این راحتی اکنون بهوضوح در حال آشکار شدن است.
ما به نقطهای رسیدهایم که محققان فراتر از خطرات زیستمحیطی آلودگی پلاستیکی را بررسی میکنند تا ارتباطات پنهان بین مواجهه با پلاستیک و سلامت انسان را کشف کنند.
سؤالاتی درباره اینکه میکروپلاستیکها چگونه بر بدن ما تأثیر میگذارند و اینکه آیا این مسئله نیاز به بررسی دارد یا خیر، در حال شکلگیری است.
برخی از اقلام روزمره، مانند بطریهای آب، ممکن است فراتر از زبالههای معمولی باشند. این بطریها میتوانند ذرات پلاستیکی ریز را آزاد کنند که بهراحتی وارد بدن ما میشوند.
ذرات پلاستیکی و تأثیر آنها بر فشار خون
مطالعات اولیه نشان میدهند که ذرات پلاستیکی بر فشار خون انسان تأثیر میگذارند، که این امر میتواند با مشکلات جدی قلبی عروقی مرتبط باشد.
به گفته دکتر یوهانا فیشر از دپارتمان پزشکی دانشگاه خصوصی دانوب در اتریش، برخی یافتههای اخیر بحثهای جدیدی را درباره تأثیر عبور میکروپلاستیکها از جریان خون انسان ایجاد کردهاند.
ذرات پلاستیکی ریز و اثرات مخرب آنها
میکروپلاستیکها که اندازهای کمتر از 5 میلیمتر دارند، از تجزیه پلاستیکهای بزرگتر یا از منابع روزمره مانند لاستیک خودروها و لباسهای مصنوعی ایجاد میشوند.
این ذرات در غذا، آب و هوا شناسایی شدهاند. دانشمندان آنها را در جفت، برخی اندامها و حتی در جریان خون انسان کشف کردهاند.
حضور این ذرات نگرانیهایی را به همراه داشته است، زیرا ممکن است باعث التهاب یا اختلالات هورمونی شوند. این قطعات میکروسکوپی که بهطور ناخواسته وارد زندگی روزمره ما میشوند، میتوانند خطرات سلامتی ایجاد کنند که هنوز بهطور کامل مورد بررسی قرار نگرفتهاند.
مطالعات اخیر نشان دادهاند که بطریهای آب میتوانند ذرات پلاستیکی را به مایعی که مینوشیم، منتقل کنند.
یافتههای اولیه نشان میدهند که این میکروپلاستیکها ممکن است وارد سیستم بدن ما شوند و بر اندازهگیری فشار خون تأثیر بگذارند.
محققان همچنین این ذرات ریز را در ظروف شیشهای کشف کردهاند، که این امر تلاشها برای اجتناب کامل از آنها را دشوارتر میکند.
ارتباط پلاستیک با فشار خون
هشت فرد سالم در یک مطالعه شرکت کردند که هدف آن بررسی ارتباط احتمالی بین پلاستیک و فشار خون بود.
از شرکتکنندگان خواسته شد بهجای استفاده از نوشیدنیهای بستهبندیشده در بطریهای پلاستیکی، از آب لولهکشی استفاده کنند. فشار خون آنها در ابتدای مطالعه، پس از دو هفته و در پایان چهار هفته اندازهگیری شد.
نتایج نشان داد که زنان کاهش قابلتوجهی در سطح فشار خون، بهویژه در فشار دیاستولیک، داشتند، درحالیکه مردان تغییرات مشابهی نشان ندادند.
یکی از دلایل این امر میتواند این باشد که فقط سه مرد در این مطالعه شرکت کرده بودند، که تعداد کم آنها نتیجهگیری کلی را دشوار میکند.
بااینحال، دادهها نشان میدهند که کاهش مصرف پلاستیک ممکن است به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند.
گروه تحقیقاتی بر لزوم انجام آزمایشهای گستردهتر تأکید میکند. هدف آنها اندازهگیری غلظت واقعی میکروپلاستیکها در خون است تا تصویری دقیقتر از تأثیر مواجهه با پلاستیک بر فشار خون ارائه دهند.
نتایج مطالعه درباره پلاستیک و فشار خون
تیم تحقیقاتی پس از بررسیهای گسترده هشدار داد: «نوشیدنیهایی که در بطریهای پلاستیکی بستهبندی میشوند، باید از مصرف روزانه حذف شوند.»
مشاهدات مربوط به تغییرات فشار خون نشان میدهد که کاهش دریافت ذرات پلاستیکی ممکن است خطرات قلبی عروقی را کاهش دهد.
برای این دانشمندان، کاهش مواجهه با پلاستیک با بهبود برخی از شاخصهای فشار خون مرتبط است.
با بیان اینکه «ذرات پلاستیکی موجود در جریان خون میتوانند به افزایش فشار خون منجر شوند»، تیم تحقیقاتی یک ارتباط بالقوه بین میکروپلاستیکها و نگرانیهای قلبی عروقی را برجسته کرد.
اگرچه این مطالعه روی گروه کوچکی انجام شد، اما محققان آن را انگیزهای برای تحقیقات بیشتر درباره این تعاملات میدانند.
گام بعدی چیست؟
ازآنجاکه فشار خون بالا یکی از علل اصلی مشکلات قلبی است، هر عاملی که ممکن است آن را افزایش دهد، باید مورد بررسی قرار گیرد.
انسانها از قبل با عوامل خطر متعددی برای بیماریهای قلبی عروقی روبهرو هستند، بنابراین شناسایی عاملی که ممکن است قابل اجتناب باشد، حائز اهمیت است.
محدود کردن مصرف نوشیدنیهای بستهبندیشده در بطریهای پلاستیکی و استفاده از آب لولهکشی در ظروف غیراز پلاستیکی قابلاستفاده مجدد، میتواند به کاهش مواجهه با میکروپلاستیکها کمک کند.
بررسی مطالعات مختلف نشان میدهد که میکروپلاستیکها تقریباً در تمام زوایای بدن، محیطهای طبیعی و اکوسیستمهای جهانی نفوذ کردهاند.
علاوه بر فشار خون بالا و سایر مشکلات قلبی عروقی، پزشکان و دانشمندان نگران التهاب، اختلالات غدد درونریز و استرس اکسیداتیو ناشی از مصرف میکروپلاستیکها هستند، که همگی میتوانند سلامت کلی بدن را به خطر بیندازند.
اگرچه استفاده از محصولات یکبارمصرف پلاستیکی وسوسهانگیز است، اما تصمیم شخصی برای حذف پلاستیکهای یکبارمصرف از زندگی روزمره، قطعاً بهبودهای قابلتوجهی را برای سلامت انسان و محیطزیست جهانی به همراه خواهد داشت.