استرسهای منظم و طولانی مدت میتواند بر سلامت فیزیکی و روانی ما تاثیر بگذارد، اما این استرس در حقیقت چگونه بر مغز ما تاثیر میگذارد؟ یک مطالعه جدید در دانشکده پزشکی هاروارد این سوال را پاسخ می دهد.
استرس – به خصوص وقتی که ما آن را به صورت منظم تجربه میکنیم – عوارض زیادی را در ذهن و بدن ما به وجود می آورد.
استرس میتواند ما را بسیار تحریک پذیر، زودرنج و به طور مداوم خسته کند و ممکن است بر توانایی ما در تمرکز کردن تاثیر بگذارد.
استرس مزمن همچنین میتواند با الگوهای خواب، اشتها و میل جنسی تداخل داشته باشد و همچنین میتواند طیف وسیعی از شرایط و مشکلات سلامتی را تشدید کند. این مشکلات سلامتی میتوانند شامل دیابت، بیماریهای قلبی و مشکلات دستگاه گوارشی باشند.
یک مطالعه در سال اخیر نشان داد که حتی سطوح جزئی استرس نیز میتواند ریسک بیماریهای مزمن در افراد را افزایش دهد.
در اصطلاحات فیزیولوژی و شناختی، استرس چه تاثیراتی بر مغز دارد؟ محققان دانشکده پزشکی هاروارد در بوستون، MA، این سوال را مورد بررسی قرار داده اند و پاسخ خود را در مجله مغز و اعصاب گزارش کرده اند.
هورمون استرس بر حافظه تاثیر میگذارد
در این مطالعه، محققان بر روی شرکت کنندگانی با میانگین سنی ۴۹ سال که دچار زوال عقل نبودند، کار کردند.
در ابتدا، محققان از هر شرکت کننده خواستند که یک معاینه روانشناختی داشته باشند. آنها همچنین توانایی حافظه و تفکر هر شرکت کننده را ارزیابی کردند. برای هدف مطالعه، این تواناییها را دوباره پس از یک دوره متوسط ۸ ساله بررسی کردند.
علاوه بر این، در ابتدای مطالعه، از تمام داوطلبان نمونه خون تهیه شد. این نمونه خون، صبح در هنگام ناشتا گرفته شد تا نتایج آزمایش دقیقتر شود.
به طور خاص، محققان علاقهمند به اندازه گیری سطح کورتیزول خون شرکت کنندگان بودند، که یک هورمون آزاد شده عمدتا در پاسخ به استرس است.
پس از ارزیابی سطوح کورتیزول، محققان بر اساس نتایج آنها، افراد را به چند گروه تقسیم کردند. آنها شرکت کنندگان را به سه دسته کورتیزول سطوح بالا، متوسط و پایین طبقه بندی کردند. سطوح متوسط با سطح نرمال کورتیزول ۱۰٫۰۸ تا ۱۵٫۰۸ میکروگرم در هر دسی لیتر مربوط بود.
محققان دریافتند افرادی که سطح کورتیزول خون بالایی دارند، در مقایسه با همسالان با سطح کورتیزول طبیعی، حافظه بسیار ضعیفتری داشتند.
این نتایج حتی پس از اینکه محققان عوامل تغییرات مرتبط مانند سن، جنسیت، عادت سیگار کشیدن و شاخص توده بدنی (BMI) را بررسی کردند، باز هم باقی ماند.
دکتر جاستین از دانشکده پزشکی هاروارد مینویسد: “کورتیزول بر روی بسیاری از توابع مختلف بدن تأثیر میگذارد، بنابراین مهم است که به طور کلی بررسی شود که چگونه سطح هورمون بالا ممکن است بر مغز تاثیر بگذارد.”
مهم است تا راهی برای کاهش استرس پیدا کنیم
همچنین، حدود ۲۰۰۰ شرکت کننده توافق کردند که اسکن MRI انجام دهند تا محققان بتوانند حجم مغز آنها را اندازهگیری کنند. این کار به محققان اجازه داد تا تأیید کنند افرادی که سطوح بالای کورتیزول دارند، حجم کلی مغز آنها پایینتر است.
در حقیقت حجم کل مغز افرادی که در گروه کورتیزول بالا بودند حدود ۸۸٫۵ درصد افرادی بود که سطح کورتیزول متوسطی داشتند.
هچنین در افرادی که سطوح کورتیزول کمی داشتند، محققان هیچ ارتباطی بین این هورمون و حافظه فرد یا حجم مغزشان پیدا نکردند.
دکتر جانسون میگوید: “قبل از اینکه علائم خودشان را نشان بدهند، تحقیقات ما از دست دادن حافظه و انقباض مغز در افراد میانسال را شناسایی کرده بود.”
بنابراین به افراد برای یافتن راههایی برای کاهش استرس، اقداماتی مانند داشتن خواب کافی، ورزش و تمرین متعادل، استفاده از تکنیکهای آرام سازی در زندگی روزمره، و یا پرسیدن از پزشک در مورد میزان کورتیزول خود و در صورت لزوم داروهای کاهش دهنده کورتیزول، توصیه می شود.
برای پزشکان مهم است که با همه افرادی که سطح کورتیزول بالاتری دارند، مشاوره کنند. با این حال، محققان اعتراف میکنند که مطالعه آنها محدودیتهایی دارد – مانند این که آنها تنها سطح کورتیزول خون شرکت کنندگان را اندازه گیری کردند، که ممکن است نمایانگر قرار گرفتن در معرض طولانی مدت این هورمون نباشد.
علاوه بر این، آنها خاطرنشان شدند که اکثر شرکت کنندگان در این مطالعه اروپایی بودند. این بدان معناست که یافتهها ممکن است دقیقا اثرات استرس بر سایر جمعیت ها را منعکس نکنند.