یک مطالعه جدید از دانشگاه «کیونگ هی» در کره جنوبی نشان می‌دهد که قرار دادن تلفن همراه روی «حالت بی‌صدا» می‌تواند راهی برای بهبود سلامت روان در محیط‌های کاری باشد.
این پژوهش بررسی کرده است که آیا برنامه‌ای برای آموزش ذهن‌آگاهی موبایلی (Mobile Mindfulness Training یا MMT) می‌تواند بر استرس، فرسودگی شغلی و میزان درگیری ذهنی کارکنان با کار تأثیرگذار باشد یا نه.
جزئیات مطالعه دانشگاه کیونگ هی
در این تحقیق، ۱۱۴ نفر به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند.
افراد گروه آزمایشی به مدت چهار هفته از یک اپلیکیشن ذهن‌آگاهی به نام InMind استفاده کردند، در حالی که گروه کنترل استفاده از این اپ را تا نیمه دوم دوره هشت‌هفته‌ای به تعویق انداختند.
ارزیابی‌ها پیش از آغاز برنامه، در پایان هفته چهارم و همچنین در پایان هفته هشتم انجام شد. نتایج شامل موارد زیر بود:
- فرسودگی شغلی
- استرس ادراک‌شده
- میزان مشارکت ذهنی در کار
- ذهن‌آگاهی
- سرزندگی روانی
مطالعه نشان داد که استفاده از اپلیکیشن ذهن‌آگاهی باعث کاهش استرس و افزایش تمرکز در میان کاربران شده است.
جالب آن‌که، برخی از بهترین نتایج مربوط به کسانی بود که در کنار استفاده از اپلیکیشن، تغییرات سبک زندگی از جمله بی‌صدا کردن گوشی خود را نیز انجام دادند.
سکوت گوشی و فضای ذهنی شخصی
«ظرفیت شناختی شما به‌طور چشم‌گیری کاهش می‌یابد، حتی وقتی گوشی‌تان خاموش و فقط در دسترس باشد.»
— آدریان وارد، استاد دانشگاه تگزاس در آستین
بر اساس تحقیقات او، حتی یک گوشی بی‌صدا نیز می‌تواند ذهن را مشغول کند.
افرادی که گوشی خود را بی‌صدا می‌کنند، اغلب آن را از دید نیز پنهان می‌کنند و این کار باعث بازگشت ظرفیت شناختی و ایجاد فضایی آرام برای تمرکز می‌شود.
احترام به مرزهای شخصی
این انتخاب، نشان‌دهنده احترامی عمیق به مرزهای شخصی است. فرد تصمیم می‌گیرد که چه زمانی با دیگران تماس داشته باشد، نه اینکه یک زنگ تلفن برایش تصمیم بگیرد.
به مرور، دوستان و همکاران نیز یاد می‌گیرند ابتدا پیامک بدهند و صبر کنند، که این خود باعث تقویت حس استقلال فرد می‌شود.
سکوت، به جای اجتناب از ارتباط، تبدیل به نوعی احترام و ادب می‌شود.
کنترل زمان در عصر وقفه‌ها
وقفه‌ها تنها چند ثانیه زمان نمی‌برند، بلکه تأثیرات عمیق‌تری دارند. برآوردها نشان می‌دهد که پس از هر وقفه، حدود ۲۳ دقیقه و ۱۵ ثانیه طول می‌کشد تا فرد تمرکز کامل خود را بازیابد.
افرادی که گوشی خود را بی‌صدا می‌کنند، با کنترل بازه‌های اعلان و پاسخ‌دهی، می‌توانند ساعت‌ها از زمان مفید هفته خود را بازیابی کنند.
آموزش مغز برای اولویت‌بندی
در دنیای امروز، ما با انبوهی از تعاملات کوچک و فوری مواجه‌ایم که بیشتر آن‌ها ضروری نیستند.
بی‌صدا کردن اعلان‌ها به مغز یاد می‌دهد که بین «فوریت واقعی» و «بلندی صدا» تفاوت قائل شود.
وقتی این عادت شکل بگیرد، ذهن آمادگی تمرکز طولانی‌مدت را پیدا می‌کند و پروژه‌هایی که قبلاً به بن‌بست می‌رسیدند، در زمان کوتاه‌تری تکمیل می‌شوند.
ارتباط سکوت و ذهن‌آگاهی
همان افرادی که گوشی خود را بی‌صدا می‌کنند، اغلب به تمرین‌های ذهن‌آگاهی نیز علاقه دارند.
برنامه چهار هفته‌ای ذهن‌آگاهی با موبایل، تمرکز و سرزندگی کارکنان کره‌ای را افزایش داد و نشان داد که گوشی بی‌صدا می‌تواند منبع آرامش باشد، نه اضطراب.
کاهش محرک‌های بیرونی
بی‌صدا کردن هشدارها، فضای ذهنی را برای تنفس آگاهانه فراهم می‌کند، به‌جای اینکه ذهن به‌طور خودکار به سمت لمس صفحه کشیده شود.
متخصصان می‌گویند که نخستین گام در آموزش توجه، کاهش محرک‌های بیرونی است، و «حالت بی‌صدا» این هدف را حتی پیش از آغاز مراقبه تحقق می‌بخشد.
در عین حال، چون گوشی همچنان در دسترس باقی می‌ماند، فرد از مزایای تحرک بهره‌مند می‌شود، بدون اینکه با اضطراب ناشی از صداهای پی‌درپی مواجه شود.
عادت به سکوت
پس از مدتی، ذهن به‌طور شرطی سکوت را با تنفس منظم پیوند می‌دهد. این وضعیت باعث آرامش می‌شود، حتی وقتی فرد در حالت عدم دسترسی قرار دارد.
همکاران نیز تفاوت را حس می‌کنند و این افراد را آرام، حاضر و مقاوم در برابر فشار توصیف می‌کنند.
کاهش استرس با خاموش کردن صداها
سر و صدا بدن را برای واکنش آماده می‌کند، حتی وقتی محتوای اعلان بی‌اهمیت باشد.
پروفسور «گلوریا مارک» از دانشگاه کالیفرنیا ایرواین می‌گوید:
«پژوهش‌های ما نشان داده‌اند که حواس‌پرتی ناشی از اعلان‌ها می‌تواند باعث افزایش استرس، بدخلقی و کاهش بهره‌وری شود.»
خاموش کردن زنگ گوشی، از سیستم عصبی در برابر جریان مداوم هشدارها محافظت می‌کند و اجازه می‌دهد ضربان قلب و کورتیزول در سطح پایینی باقی بمانند.
اثر فیزیولوژیکی
هر اعلان، حتی بی‌اهمیت‌ترین آن‌ها، می‌تواند باعث جهشی کوتاه در فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک شود؛ سیستمی که در گذشته برای بقا طراحی شده، اما در دنیای امروز کاربرد مخربی دارد.
حذف صدها هشدار روزانه، باعث کاهش سطح استرس مزمن می‌شود.
افراد حتی گزارش می‌دهند که خواب بهتری دارند، چون دیگر زنگی وجود ندارد که آن‌ها را به بررسی یک پیام آخر در نیمه‌شب وسوسه کند.
تعمیق روابط انسانی، نه فقط نجات زمان
یک زنگ تلفن کافی است تا ریتم عاطفی یک گفت‌وگوی صمیمی را برهم بزند. افرادی که گوشی خود را بی‌صدا می‌گذارند، به‌طور کامل در مکالمه حضور دارند و تغییرات ظریف در لحن و مکث‌ها را بهتر درک می‌کنند.
ساختن اعتماد از طریق حضور
نتیجه، مکالماتی یک‌پارچه است که حس واقعی بودن را منتقل می‌کند. این نوع حضور، باعث ایجاد اعتماد عمیق‌تری می‌شود؛ اعتماد، ارزشی که با زمان حضور در صفحه نمایش سنجیده نمی‌شود، اما در روابط قوی خود را نشان می‌دهد.
این افراد اغلب به‌عنوان «شنونده خوب» شناخته می‌شوند و این شهرت به آن‌ها در نقش‌های رهبری و همکاری اجتماعی نیز کمک می‌کند.
کار در حالت جریان (Flow)
پروفسور «شیام سوندار» از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا می‌گوید:
«افراد وقتی گوشی‌شان در حالت بی‌صدا است، حتی بیشتر آن را چک می‌کنند.»
این رفتار در میان کسانی که ترس از دست دادن (FOMO) دارند بیشتر است. اما کاربران باتجربه، با دور نگه‌داشتن گوشی از دید و غیرفعال کردن پیش‌نمایش اعلان‌ها روی صفحه قفل، این چرخه اضطراب را می‌شکنند.
دفاع چندلایه در برابر حواس‌پرتی
با مدیریت صدا، تصویر و فاصله، آن‌ها دفاعی چندلایه ایجاد می‌کنند، شبیه هدفون حذف نویز، اما برای ذهن.
وقتی گوشی دور از دسترس قرار گیرد، دیگر توانایی قطع جریان تمرکز را ندارد و فرد می‌تواند به حالت «جریان» روان‌شناختی وارد شود.
خودآگاهی در سکوت
در عمق این رفتار، نوعی خودشناسی وجود دارد.
افراد با گوشی بی‌صدا می‌دانند که چگونه صداها می‌توانند ذهنشان را تسخیر کنند، پس محیطی را می‌سازند که از اهدافشان حمایت کند، نه اینکه تنها به اراده خود اتکا کنند.
این بینش به آن‌ها کمک می‌کند تا زمان خواب را تنظیم کنند، برای پیاده‌روی‌های تأملی برنامه‌ریزی کنند و ساعت‌هایی برای مطالعه بدون صفحه نمایش اختصاص دهند.
بی‌صدا کردن گوشی، گرچه یک رفتار ساده است، اما پیامی عمیق دارد: توجه محدود، ارزشمند و نیازمند محافظت است — و بهتر است با انتخابی آگاهانه صرف شود.
