پلیفنولها ترکیبات طبیعی قدرتمندی هستند که در مواد غذایی مانند کاکائو، قهوه، انواع بریها و روغن زیتون یافت میشوند. پژوهشهای جدید نشان میدهد مصرف منظم غذاهای غنی از پلیفنول میتواند نقش مهمی در حمایت از سلامت قلب ایفا کند و خطر بیماریهای قلبیعروقی را کاهش دهد.
پلیفنولها چگونه به سلامت قلب کمک میکنند؟
برای حفظ سلامت قلب، عوامل متعددی نقش دارند؛ از جمله فعالیت بدنی کافی، عدم مصرف دخانیات و مدیریت استرس. در کنار این موارد، تغذیه نیز یکی از مهمترین مؤلفههای قابلکنترل برای کاهش خطر بیماریهای قلبیعروقی محسوب میشود.
مطالعات پیشین نشان دادهاند غذاهای سرشار از فیبر، اسیدهای چرب امگا ۳، آنتیاکسیدانها، پتاسیم و منیزیم میتوانند فواید قابلتوجهی برای قلب داشته باشند. اکنون شواهد علمی جدید، پلیفنولها را نیز به این فهرست اضافه کردهاند.
«بیماریهای قلبیعروقی یکی از اصلیترین علل مرگومیر در جهان هستند و رژیم غذایی یکی از مهمترین عواملی است که میتوانیم برای محافظت از سلامت قلب تغییر دهیم.»
— آنا رودریگز-ماتئوس، دکترای تغذیه انسانی، کالج کینگ لندن
یافتههای یک مطالعه بلندمدت درباره پلیفنولها
این مطالعه که در مجله علمی BMC Medicine منتشر شده، بیش از ۳۱۰۰ بزرگسال از گروه تحقیقاتی TwinsUK را به مدت بیش از ۱۰ سال مورد بررسی قرار داده است. شرکتکنندگان پرسشنامه بسامد مصرف غذایی EPIC-Norfolk را تکمیل کردند.
بررسی سطح پلیفنول در بدن
از میان شرکتکنندگان، ۲۰۰ نفر نمونه ادرار ارائه دادند تا میزان مواجهه بدن آنها با پلیفنولها از طریق شاخص غذایی غنی از پلیفنول (PPS-D) و الگوی متابولیکی ادرار (PPS-M) اندازهگیری شود.
همزمان، ریسک بیماریهای قلبیعروقی با استفاده از شاخصهای استاندارد مانند ASCVD Risk Score و HeartScore ارزیابی شد.
نتایج کلیدی مطالعه
در پایان دوره مطالعه، پژوهشگران دریافتند افرادی که سطح بالاتری از متابولیتهای پلیفنول در ادرار داشتند:
- ریسک پایینتری برای بیماریهای قلبیعروقی نشان دادند
- سطح کلسترول HDL یا «کلسترول خوب» بالاتری داشتند
به گفته رودریگز-ماتئوس، این یافتهها نشان میدهد افرادی که محصولات تجزیهشده پلیفنول بیشتری در بدن دارند، پروفایل قلبیعروقی مطلوبتری نیز دارند. البته به دلیل ماهیت مشاهدهای مطالعه، نمیتوان رابطه علتومعلولی قطعی اعلام کرد.
ارتباط پلیفنولها با کاهش سرعت پیشرفت بیماری قلبی
یکی دیگر از یافتههای مهم این تحقیق آن بود که اگرچه ریسک بیماری قلبی بهطور طبیعی با افزایش سن بالا میرود، اما افرادی که مصرف بیشتری از غذاهای غنی از پلیفنول داشتند، افزایش ریسک آهستهتری را تجربه کردند.
«اگرچه ریسک همه افراد با افزایش سن بیشتر میشود، اما کسانی که پلیفنول بیشتری مصرف میکنند، بهطور مداوم ریسک قلبی پایینتری دارند.»
— آنا رودریگز-ماتئوس
شواهد حاصل از کارآزماییهای بالینی تصادفی نشان میدهد پلیفنولها میتوانند عملکرد رگهای خونی را بهبود دهند، فشار خون را کاهش دهند و پروفایل چربی خون را اصلاح کنند. این ترکیبات از طریق افزایش دسترسی نیتریکاکسید در رگها، به بهبود جریان خون کمک میکنند.
دیدگاه متخصصان قلب درباره پلیفنولها
چنگ-هان چن، متخصص قلب و مدیر برنامه قلب ساختاری در مرکز پزشکی MemorialCare، درباره این مطالعه میگوید:
«این نتایج به درک ما از پلیفنولها بهعنوان ترکیبات طبیعی با خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی که میتوانند عملکرد رگها را بهبود دهند، عمق بیشتری میبخشد.»
او تأکید میکند که تحقیقات بیشتر میتواند مشخص کند کدام غذاهای غنی از پلیفنول مانند چای، قهوه یا برخی مغزها و بریها اثر محافظتی بیشتری بر سلامت قلب دارند.
چگونه پلیفنول بیشتری وارد رژیم غذایی کنیم؟
مونیک ریچارد، متخصص تغذیه و بنیانگذار Nutrition-In-Sight، توصیههای کاربردی زیر را برای افزایش مصرف پلیفنول ارائه میدهد:
- اضافه کردن بریها به صبحانه
- افزودن اسفناج یا فلفل به غذاهای حاوی تخممرغ
- ریختن حبوبات در سوپها
- استفاده از مغزها یا دانهها در سالاد یا میانوعده
- جایگزینی چای سبز یا سیاه بهجای نوشیدنیهای شیرین
- استفاده از ادویههایی مانند دارچین، زردچوبه، پونه کوهی یا ریحان
- انتخاب میوههایی مانند سیب، انگور، پرتقال، گلابی و انار بهعنوان میانوعده
او همچنین تأکید میکند که حتی مصرف مقدار کمی شکلات تلخ همراه با مغزها میتواند هم لذتبخش باشد هم برای قلب مفید.
پلیفنول دقیقاً چیست؟
واژه پلیفنول از «پلی» بهمعنای زیاد و «فنول» بهعنوان یک ساختار شیمیایی گیاهی گرفته شده است. بهبیان ساده، پلیفنولها ترکیبات دفاعی گیاهان هستند که با مصرف آنها، بدن انسان نیز از فوایدشان بهرهمند میشود.
جمعبندی
افزودن غذاهای غنی از پلیفنول مانند قهوه، کاکائو، بریها، مغزها و روغن زیتون به رژیم غذایی روزانه میتواند به حفظ سلامت قلب کمک کند و روند افزایش ریسک بیماریهای قلبی را کندتر سازد.
اگر به تغذیه سالم علاقهمند هستید، مقالات مرتبط با سلامت قلب را مطالعه کنید یا تجربه خود را در بخش دیدگاهها با ما به اشتراک بگذارید.
