در طول عمر، چنانچه با چالشها و تغییراتی در بدن خود روبهرو هستید، ممکن است سوالاتی مانند «چرا مفاصلم سفت شدهاند؟» و «چطور میتوانم با این وضعیت برخورد کنم؟» در ذهنتان شکل گیرد. در این مقاله، ما به بررسی دلایل اصلی سفتی مفاصل پرداخته و به شما اطلاعاتی را ارائه میدهیم که به شما کمک میکند تا با این وضعیت بهتر آشنا شوید و راههایی را کشف کنید که میتوانید برای بهبود آنها اقدام کنید.
۱- شما در حال پیر شدن هستید
با پیر شدن، غضروف شما – مادهای اسفنجی که انتهای استخوانهای شما را محافظت میکند – شروع به خشک شدن و سفت شدن میکند. بدن شما همچنین کمتر مایع سینوویال، مایعی که مانند روغن عمل میکند تا مفاصل شما به خوبی حرکت کنند، تولید میکند. نتیجه: ممکن است مفاصل شما همانند گذشته آزادانه حرکت نکنند. این کمی عجیب به نظر میرسد، اما بهترین کاری که میتوانید انجام دهید، ادامه دادن به حرکت است. مایع سینوویال نیاز به حرکت دارد تا مفاصل شما را یکنواخت نگه دارد.
۲- صبح شده است
وقتی شما در خواب هستید و چندین ساعت ساکت ماندهاید، مایعی که به مفاصل شما کمک میکند به راحتی حرکت کنند، وظیفه خود را انجام نمیدهد. به همین دلیل است که با زانوها یا دستهای سفت و تورم بیدار میشوید. برای بهتر شدن، سعی کنید در طول روز بیشتر حرکت کنید.
۳- آرتروز (OA)
مفصل جایی است که دو استخوان به هم میپیوندند. انتهای هر استخوان با لایهای از ماده لاستیکی به نام غضروف پوشانده شده است. این ماده جلوی اصطکاک آنها را میگیرد. اما غضروف ممکن است با گذر زمان یا پس از یک آسیب ساییده شود. وقتی غضروف نیز میرود، استخوانها به یکدیگر برخورد میکنند و گاهی اوقات، قطعات کوچکی از آنها جدا میشوند. نتیجه این است که مفصل سفت، تورمدهنده و دردناک میشود.
۴- درمان آرتروز
اولین قدم شما ممکن است کاهش فعالیتهایی باشد که ممکن است مفصل را مختل کنند. داروهای بدون نسخه میتوانند به کاهش درد و تورم کمک کنند. اگر کمک نکنند، پزشک شما ممکن است درمانهای قویتر را مستقیماً به مناطق مشکل تزریق کند. میتوانید مفاصل را بپیچید تا آنها را حفاظت کرده و از زیادهاستفاده جلوگیری کنید، اما این ممکن است عضلات شما را ضعیف کند، پس اغراق نکنید. برخی افراد نیاز به جراحی دارند، اما این امر کمی رایج است. پزشک شما در مورد این درمانها و دیگر موارد مانند فیزیوتراپی و کاهش وزن با شما بحث خواهد کرد.
۵- آرتریت روماتوئید (RA)
سیستم ایمنی شما باید شما را از باکتریها و میکروبهای خارجی محافظت کند. گاهی اوقات به جای اینکه از این کار انجام شود، به لایه داخلی مفاصل شما حمله میکند (پزشکتان این را سینوویوم مینامد). RA احتمالاً بیشتر روی مفاصل مچ دست یا انگشتهای شما تأثیر میگذارد، اما ممکن است در هر نقطه دیگری از بدن ظاهر شود. اغلب باعث درد و سفتی مداوم میشود. گاهی اوقات در پس زمینه باقی میماند و تنها گاه و بیهنجاری شدید میشود.
۶- درمان آرتریت روماتوئید
پزشکان RA را با داروهایی، فرآیند بیماری را کند میکنند. ممکن است پزشک شما آنها را به عنوان داروهای ضد روماتیسم تغییریافته بیماری (DMARD) نام ببرد. هدف این است که علائم التهاب در بدن شما وجود نداشته باشد. پزشکتان به این عملیات تخلیه اشاره میکند. علاوه بر داروها، شما میتوانید از خود مراقبت کنید – به خوبی غذا بخورید، هنگام نیاز استراحت کنید اما حرکت کنید، و به مفاصل خود مراقبت خوبی کنید.
۷- نوع دیگری از آرتریت
OA و RA شناختهشدهترین نوعها هستند، اما نوعهای دیگری هم وجود دارند که بر سیستم ایمنی شما تأثیر میگذارند و به سفتی مفاصل منجر میشوند:
آنکیلوزینگ اسپوندیلیت: این نوع اغلب تأثیرات خود را بر روی نخاع شما میگذارد، اما میتواند باعث سفتی در بازوها، دستها یا پاها نیز شود.
گوت: نشانه اول این تجمع اسید اوریک در بدن شما معمولاً درد سوزان در انگشتان پا است.
آرتریت عفونی: اغلب با یک عفونت در جای دیگری از بدن شروع میشود که به یک مفصل بزرگ، مانند بازو ران، منتقل میشود. پزشکتان ممکن است آن را آرتریت سپتیک نامگذاری کند.
۸- آرتریت پسوریاتیک (PsA)
افرادی که پسوریازیس دارند یا اعضای خانوادهشان از آن رنج میبرند، احتمالاً به آرتریت پسوریاتیک دچار میشوند که اغلب ترکیبی از اختلال پوستی (پسوریازیس) با التهاب مفصل (آرتریت) است. علائم شامل انگشتان تورمدهنده و ناخنهای لخته است. مفاصل دستان، انگشتان، پاها، زانوها و نقاط دیگر ممکن است سفت یا درد کنند. درد ممکن است تنها در یک طرف بدن ظاهر شود یا ممکن است به طرفین جسم تقارنی باشد.
۹- درمان آرتریت پسوریاتیک (PsA)
درمانهای PsA میتوانند شباهتهایی به درمان آرتریت روماتوئید داشته باشند. هدف اصلی کاهش تورم و التهاب مفاصل شماست. ممکن است داروهایتان را از طریق دهان یا از طریق تزریقها یا آمیزشها مصرف کنید. بعضی پزشکان ممکن است با PsA آشنایی کمی داشته باشند. بهتر است یک متخصص به نام روماتولوژیست که تجربه درمان PsA دارد، پیدا کنید.
۱۰- تغییر در آب و هوا
آیا مادربزرگتان میگفت که میدانسته چون مفاصلش درد میکند، بیشترین زمان نزدیکی تا فرا رسیدن طوفان را میداند؟ او درست میگفت. پزشکان مطمئن نیستند چرا، اما درد مفاصل به نظر میرسد هنگام تغییر آب و هوا بدتر میشود. این مسئله معمولاً هنگامی که فشار هوا (که پیشبینیکننده آبوهوا آن را فشار بارومتری مینامد) کاهش مییابد، بیشتر است. این اغلب قبل از یک طوفان رخ میدهد.
۱۱- فیبرومیالژیا
این بیماری مزمن منجر به درد مفاصل و عضلات، همچنین مشکلات خواب، خلقی و حافظه میشود. دانشمندان فکر میکنند مغز شما سیگنالهای عادی درد را تشدید میکند. آنها مطمئن نیستند چه علتی این بیماری را ایجاد میکند، اما اغلب پس از یک بیماری، جراحی یا استرس شدید رخ میدهد. با این حال، مانند آرتریت، مفاصل را آسیب نمیزند.
۱۲- درمان فیبرومیالژیا
هیچ درمان کاملی وجود ندارد، اما داروهای بدون نسخه میتوانند درد شما را آرام کنند. پزشکتان ممکن است داروهای دیگری تجویز کند. فیزیوتراپیست میتواند تمرینات ویژهای به شما آموزش دهد که کمک میکند. همچنین ممکن است تکنیکهای رفع تنش مانند تنفس عمیق یا تمرینهای آرامشی مانند یوگا یا تای چی را امتحان کنید. آنها به شما در کشش و تقویت عضلات و پیهها کمک میکنند.
۱۳- صدمه مفصل
دو نوع رایج ترین صدمات هر دو انواع التهاب هستند. اغلب نتیجه از استفاده بیش از حد یا استفاده نادرست از مفصل به مدت زمان طولانی است:
بورسیت: شامل بورسهها، کیسههای پر از مایع است که به عنوان وساید میان استخوانها و قطعات دیگری که در حال حرکت هستند، عمل میکنند.
تندینیت: تندنهایی را تحت عنوان عضلات خود به استخوانهای خود متصل میکنند.
۱۴- درمان صدمه مفصل
این شرایط آسان برای درمان هستند. احتمالاً بهبود کامل خواهید داشت. اولین کاری که باید انجام دهید، استراحت دادن به مفصل موردنظر و مصرف داروی ضد درد از طریق دهان است. پزشکتان احتمالاً به شما یک دستگاه اسپلینت برای استفاده بدهد و به شما بگوید که بر روی آن یخ بگذارید. آنها ممکن است به شما تعدادی تمرین نشان دهند. اگر این کارکردها کمک نکنند، ممکن است یک داروی قویتر را مستقیماً به بورسا یا تندن جایگزین کنند تا درد و تورم را مدیریت کنند.
۱۵- ورزش
هر چقدر بیشتر مفاصل خود را حرکت دهید، احتمالاً کمتر سفت خواهند شد. کمی باغبانی بعد از ظهر یا دوری زدن در اطراف محله میتواند کمک کند. شما عضلاتی که مفاصلتان را پشتیبانی میکنند، تقویت کرده، استخوانهای خود را قوی نگه میدارید، تعادل خود را بهبود میبخشید و کالری میسوزانید. به آرامی شروع کنید تا آسیب نبینید. اگر حتی ورزشهای آرام موجب افزایش سفتی میشوند، ابتدا با پزشکتان صحبت کنید.
۱۶- تراپی گرما
اگر مفاصل شما صبحها بیش از حد سفت هستند، امتحان کنید دوش گرم یا حمامی گرم بگیرید. این کار باعث جریان خون به منطقه میشود که چیزها را آزاد میکند. همچنین میتوانید الگوهای حرارتی مرطوب از داروخانه بخرید یا خودتان بسازید. یک دستمال را در یک کیسه فریزری بریزید و آن را برای ۱ دقیقه در مایکروویو گذاشته و سپس آن را در یک حوله بپیچید و برای ۱۵-۲۰ دقیقه روی منطقه قرار دهید.
۱۷- تراپی سرد
یک مفصل دردناک را با یخ تراشیده سرد کنید. این باعث تنگ شدن عروق خونی میشود که جریان خون به منطقه را کاهش میدهد و تورم را آسان میکند. میتوانید از بستههای سرد خریداریشده از داروخانه استفاده کنید یا از کیسهای از سبزیجات منجمد استفاده کنید. آن را روی منطقه قرار دهید، اما از یک حوله برای محافظت از پوستتان استفاده کنید. این کار را به مدت بیش از ۲۰ دقیقه انجام ندهید. اگر واقعاً میخواهید یک مفصل مشکل دار را سرد کنید، امتحان کنید مفصل مشکل دار را در یک حمام یخ زده قرار دهید.
۱۸- به دکتر سریع بروید اگر…
شما دچار درد شدید هستید.
شما دچار آسیب شدهاید.
مفصل شکل غیرعادی دارد.
شما نمیتوانید از آن استفاده کنید.
بطور ناگهانی تورم میشود.
۱۹- به دکتر مراجعه کنید اگر…
مفاصل شما حساس یا سخت به حرکت هستند.
پوست قرمز یا گرم به لمس است.
علائم مفصلی بیش از ۳ روز دوام دارد یا چندین بار در ماه رخ میدهد.