قهوه بخشی جدانشدنی از صبح بسیاری از مردم در سراسر جهان است. اما آیا نوشیدن بیشتر قهوه با داشتن عضلات بیشتر هم‌راستا است؟
این همان پرسشی است که در یک پژوهش جدید درباره عادات غذایی آمریکایی‌ها و ترکیب بدنی آن‌ها مطرح شد. این تحقیق به دنبال اثبات رابطه علت و معلولی نبود، بلکه بررسی کرد آیا مصرف بیشتر قهوه یا کافئین با داشتن عضلات اندام بیشتر نسبت به اندازه بدن مرتبط است یا خیر.
چرا عضلات اندام اهمیت دارند؟
جرم عضلانی تنها به قدرت جسمانی مربوط نمی‌شود. کاهش حجم عضلات بازوها و پاها می‌تواند خطر زمین خوردن، شکستگی‌ها و حتی دشواری‌های روزمره را افزایش دهد که در نهایت استقلال فرد را تهدید می‌کند.
دانشمندان معمولا میزان عضلات اندام را متناسب با اندازه بدن ردیابی می‌کنند، زیرا کاهش تدریجی عضله در اثر افزایش سن می‌تواند بی‌صدا آغاز شود.
یکی از شاخص‌های استاندارد برای این ارزیابی، نسبت «جرم عضلات اسکلتی اندام به شاخص توده بدنی» یا ASMBMI است. به زبان ساده: «چه مقدار عضله در بازوها و پاهای خود نسبت به اندازه کلی بدن دارید؟»
این معیار تنها بر کمیت عضله تمرکز می‌کند، نه عملکرد حرکتی یا تعادل بدن.
بررسی ارتباط قهوه و عضله
پژوهشگران داده‌های یک نظرسنجی ملی سلامت در آمریکا (NHANES) در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ را بررسی کردند.
- آن‌ها پس از اعمال شرایط دقیق (مثل داشتن مصاحبه کامل غذایی و اسکن بدنی)، داده‌های ۸٬۳۳۳ بزرگسال را تحلیل کردند.
- عضلات بازو و پا با استفاده از اسکن DXA اندازه‌گیری و به صورت شاخص ASMBMI بیان شدند.
- میزان مصرف قهوه بر اساس دو مصاحبه غذایی ۲۴ ساعته ثبت شد و شامل قهوه معمولی، بدون کافئین و کل کافئین دریافتی از منابع مختلف بود.
مدل‌های آماری پژوهش اثر عواملی مانند سن، جنسیت، نژاد، تحصیلات، درآمد، سیگار، الکل، فعالیت بدنی، BMI، شرایط پزشکی، کالری و پروتئین دریافتی را در نظر گرفتند تا بتوانند افراد مشابه را فقط از نظر مصرف قهوه مقایسه کنند.
نتایج تحقیق چه می‌گویند؟
- افرادی که بیشتر قهوه نوشیدند، به طور میانگین عضلات اندام بیشتری نسبت به اندازه بدن خود داشتند.
- پس از در نظر گرفتن همه عوامل، بالاترین گروه مصرف‌کننده قهوه ۱۳٪ ASMBMI بیشتر نسبت به گروه غیرمصرف‌کننده داشتند.
- گروهی که بیشترین قهوه کافئین‌دار نوشیدند، حدود ۱۲٪ افزایش داشتند.
- گروهی که بیشترین میزان کافئین کلی دریافت کردند، ۱۱٪ افزایش نشان دادند.
- اما قهوه بدون کافئین ارتباط آماری معناداری با عضلات نشان نداد.
استثنا مهم: افراد دارای چاقی
وقتی شرکت‌کنندگان بر اساس BMI تفکیک شدند، ارتباط مثبت میان قهوه و عضله در افراد با چاقی (BMI بالای ۳۰) از بین رفت.
این به معنی کاهش عضله در اثر قهوه نبود، بلکه نشان می‌دهد الگوی مثبت دیده‌شده در دیگر افراد، در این گروه ظاهر نشد. پژوهشگران احتمال می‌دهند عواملی مانند التهاب مزمن ناشی از چاقی، اثرات مفید احتمالی کافئین یا ترکیبات قهوه را خنثی می‌کند.
محدودیت‌های این پژوهش
- این مطالعه مقطعی بود، بنابراین تنها ارتباط‌ها را نشان می‌دهد نه علت و معلول.
- افرادی که عضلات بیشتری دارند ممکن است به طور طبیعی فعال‌تر باشند و مصرف قهوه در سبک زندگی‌شان بگنجد.
- اطلاعات رژیم غذایی بر حافظه و صداقت شرکت‌کنندگان تکیه داشت. افزودنی‌هایی مثل شکر یا خامه ممکن است فراموش شوند.
- ASMBMI فقط کمیت عضله را نشان می‌دهد، نه قدرت یا عملکرد واقعی.
- نتایج محدود به بزرگسالان آمریکایی در سال‌های خاص این نظرسنجی است و لزوما برای همه جمعیت‌ها یکسان نیست.
چرا قهوه با عضلات مرتبط است؟
کافئین سیستم عصبی را تحریک می‌کند و بر نحوه مصرف سوخت در بدن هنگام فعالیت اثر می‌گذارد. افزون بر این، قهوه سرشار از پلی‌فنول‌ها است که خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارند.
مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان می‌دهند این ترکیبات می‌توانند از طریق فرآیند اتوفاژی (پاکسازی سلول از اجزای فرسوده) و کاهش التهاب مزمن، به سلامت عضلات کمک کنند.
عدم مشاهده ارتباط معنادار در قهوه بدون کافئین نیز نشانه‌ای است که احتمالاً کافئین نقش اصلی را در این اثر دارد.
جمع‌بندی و توصیه‌ها
این تحقیق نشان داد در میان بزرگسالان آمریکایی، مصرف بیشتر قهوه معمولی و کافئین با داشتن عضلات اندام بیشتر نسبت به اندازه بدن همراه است. اما این ارتباط در افراد دارای چاقی مشاهده نشد.
اگر قهوه بخشی از برنامه روزانه شماست، این نتایج با سبک زندگی «دوستدار عضله» سازگار هستند. البته باید اندازه مصرف را رعایت کنید، از افزودنی‌های پرکالری پرهیز کنید و مراقب باشید که مصرف دیرهنگام خواب شما را مختل نکند، زیرا خواب ناکافی مانع بازیابی عضلات می‌شود.
برای افرادی که در محدوده چاقی قرار دارند، قهوه به تنهایی راه‌حل عضله‌سازی نیست. راهکارهای کلیدی شامل:
- تمرین مقاومتی منظم
- دریافت پروتئین کافی در طول روز
- خواب با کیفیت
- مراقبت پزشکی جامع برای مدیریت وزن و سلامت متابولیک
قهوه می‌تواند بخشی از این برنامه باشد، اما ستاره اصلی نمایش نیست.
به خاطر داشته باشید: این یک الگو است نه اثبات قطعی. اگر هدف شما ساخت یا حفظ عضله است، قهوه را با پروتئین، تمرین و خواب کافی همراه کنید.
این مطالعه کامل در مجله Frontiers in Nutrition منتشر شده است.
🎯 اگر شما هم به سلامت عضلات و سبک زندگی فعال علاقه‌مندید، از همین امروز مصرف قهوه را به شکل آگاهانه در برنامه خود بگنجانید، اما آن را با تغذیه سالم و ورزش ترکیب کنید.
