شاید بدانید که غذاهای شور بر فشار خون تأثیر می‌گذارند، اما مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که ممکن است تأثیری بسیار شگفت‌انگیزتر داشته باشد – احتمالاً احساسات شما را تغییر می‌دهد. دانشمندان اکنون مصرف بالای نمک را با رفتارهای مشابه افسردگی مرتبط دانسته‌اند و یک مکانیسم ایمنی جدید را کشف کرده‌اند که روده، مغز و خلق‌وخو را به هم متصل می‌کند.
تأثیر نمک بر سیستم ایمنی و مغز
این مطالعه که توسط محققان دانشگاه پزشکی نانجینگ انجام شد، بررسی کرد که چگونه مصرف بیش از حد نمک سیستم ایمنی را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که بر عملکرد مغز و رفتار تأثیر می‌گذارد.
یافته‌های این پژوهش بر اساس سال‌ها مشاهدات بالینی است که ارتباط بین رژیم‌های غذایی پرسدیم و وخامت سلامت روان را نشان داده بودند. اکنون شواهد آزمایشگاهی نیز از این موضوع حمایت می‌کنند.
دکتر «شیائوجون چن»، محقق اصلی این پژوهش، اظهار داشت:
“این تحقیق از مداخلات غذایی مانند کاهش مصرف نمک به عنوان اقدامی پیشگیرانه برای بیماری‌های روانی حمایت می‌کند. همچنین راه را برای استراتژی‌های درمانی جدید که هدفشان مهار IL-17A برای درمان افسردگی است، هموار می‌کند. ما امیدواریم این یافته‌ها بحث‌هایی درباره دستورالعمل‌های مصرف نمک ایجاد کند.”
چگونه نمک به افسردگی منجر می‌شود؟
محققان مشاهده کردند که موش‌هایی که به مدت پنج هفته رژیم غذایی پرنمک داشتند، کنجکاوی کمتری نشان داده و فعالیت‌شان کاهش یافته بود. این رفتارها مشابه مدل‌های استاندارد افسردگی ناشی از استرس بودند.
موش‌هایی که مقدار زیادی نمک مصرف کرده بودند، سطوح بالایی از IL-17A را در طحال، خون و مغز خود نشان دادند – به ویژه در هیپوکامپ و قشر پیش‌پیشانی.
علاوه بر این، IL-17A نه‌تنها در بدن حضور داشت، بلکه فعال بود. در موش‌هایی که ژن RORγt (ژن ضروری برای تولید IL-17A) را نداشتند، این علائم افسردگی ظاهر نشدند. این موضوع نشان می‌دهد که IL-17A به طور مستقیم موجب تغییرات خلقی ناشی از مصرف نمک می‌شود.
نقش سلول‌های ایمنی خاص در تغییرات خلقی
تحقیقات نشان داد که سلول‌های γδT17 تولیدکننده اصلی IL-17A هستند. این سلول‌ها تقریباً ۴۰٪ از تولیدکنندگان IL-17A را در طحال، خون و مغز تشکیل می‌دهند. در موش‌هایی که رژیم پرنمک داشتند، فعالیت این سلول‌ها افزایش یافت، اما تعداد کلی سلول‌های γδT تغییر نکرد. در عوض، عملکرد آن‌ها تغییر کرد.
به طور خاص، رژیم غذایی پرنمک باعث شد که سلول‌های γδT به تولیدکنندگان بیش‌فعال IL-17A تبدیل شوند که با بیان بیشتر CD44 و افزایش نوع Vγ4 مشخص می‌شوند. این سلول‌ها احتمالاً حمله ایمنی ناشی از نمک به مغز را انجام داده و موجب تغییرات خلقی و رفتاری می‌شوند.
مسدود کردن سلول‌های مرتبط با نمک باعث بهبود افسردگی می‌شود
برای بررسی بیشتر، دانشمندان موش‌ها را با آنتی‌بادی‌هایی که سلول‌های γδT را از بین می‌برد، درمان کردند. این کار باعث کاهش سطح IL-17A شد و رفتارهای مشابه افسردگی را معکوس کرد. موش‌ها کنجکاوتر شده و زمان کمتری را در حالت بی‌حرکتی گذراندند. این نتایج نشان می‌دهد که سلول‌های γδT17 می‌توانند اهداف دارویی بالقوه‌ای باشند.
جالب اینجاست که ترکیب استرس ناشی از محدودیت با مصرف نمک، افسردگی را به همان شیوه تشدید نکرد. این موضوع نشان می‌دهد که نمک ممکن است مسیر زیستی متفاوتی را برای ایجاد افسردگی نسبت به استرس روانی تحریک کند.
نمک بر سیستم ایمنی و متابولیسم تأثیر می‌گذارد
محققان دو مسیر مولکولی احتمالی را پیشنهاد کردند. اول، رژیم غذایی پرنمک ممکن است مسیر p38/MAPK را در سلول‌های γδT فعال کرده و تولید IL-17A را افزایش دهد.
دوم، نمک ممکن است سطح IL-1β را در ماکروفاژها افزایش دهد. IL-1β یکی از عوامل شناخته‌شده در تحریک تولید IL-17 است. هر دو مسیر می‌توانند توضیح دهند که چگونه نمک عملکرد سیستم ایمنی و خلق‌وخو را تغییر می‌دهد.
نمک همچنین بر نحوه تولید انرژی توسط سلول‌های ایمنی تأثیر می‌گذارد. با تغییر مسیر تولید انرژی از تنفس میتوکندریایی به گلیکولیز، رژیم پرنمک عملکرد سلول‌های ایمنی را بازبرنامه‌ریزی می‌کند. این تغییرات متابولیکی می‌توانند سلول‌های γδT17 را بیشتر فعال کرده و ارتباط میان رژیم غذایی و خلق‌وخو را از طریق مصرف انرژی سلولی برقرار کنند.
پیامدهای این مطالعه برای سلامت روان
اختلال افسردگی اساسی یکی از علل اصلی ناتوانی و مرگ‌ومیر است. ارتباط آن با بیماری‌های دیگر مانند سرطان و اختلالات خودایمنی، آن را به یک موضوع سلامت عمومی مهم تبدیل کرده است. درمان‌هایی که سیگنال‌های ایمنی، به‌ویژه IL-17A، را هدف قرار می‌دهند، می‌توانند امیدهای جدیدی ایجاد کنند.
این تحقیق تأیید می‌کند که مصرف زیاد نمک افسردگی را تشدید می‌کند، درحالی‌که کاهش مصرف سدیم می‌تواند به بهبود خلق‌وخو کمک کند. توصیه‌های غذایی اکنون می‌توانند فراتر از سلامت قلب و فشار خون رفته و به عنوان یک راهکار مداخله‌ای برای سلامت روان مطرح شوند.
گام‌های بعدی و تأثیرات گسترده‌تر
محققان در مرحله بعدی تلاش خواهند کرد تا این نتایج را در مطالعات انسانی تأیید کنند.
در صورت تأیید، تغییرات ساده در رژیم غذایی می‌تواند خطر افسردگی را کاهش دهد. داروهایی که IL-17A را مسدود کرده یا سلول‌های γδT را غیرفعال می‌کنند نیز ممکن است به افراد مبتلا به اختلالات خلقی حساس به نمک کمک کنند.
این مطالعه نه‌تنها نگاه ما به رژیم غذایی و خلق‌وخو را به چالش می‌کشد، بلکه نشان می‌دهد که سیستم ایمنی و مغز چقدر به هم مرتبط هستند. آنچه می‌خوریم می‌تواند احساسات ما را شکل دهد – سلول به سلول، مولکول به مولکول.
