خوراکی‌های شیرین همیشه با بهایی سنگین همراه هستند. مصرف شکر افزوده باعث افزایش فشار خون، تجمع چربی احشایی و عبور سطح قند خون از محدوده سالم می‌شود. برای بسیاری از افراد، جایگزینی شکر سفره‌ای با گزینه‌ای کم‌ضررتر، تغییری کوچک اما با فواید چشمگیر است.
چرا به دنبال جایگزین‌های سالم‌تر هستیم؟
طبق یک مطالعه جدید، این جایگزین ممکن است همین حالا هم روی میز صبحانه باشد: شیره افرا.
شیره افرا؛ فراتر از یک شیرین‌کننده طبیعی
ترکیبات مفید شیره افرا
دانشمندان بیش از ۶۷ نوع پلی‌فنول در این مایع کهربایی شناسایی کرده‌اند که همراه با مواد معدنی، ویتامین‌ها و اسیدهای آمینه در آن وجود دارند.
تفاوت شیره افرا با شکر تصفیه‌شده از دیدگاه تغذیه‌ای
شکر تصفیه‌شده بدون هیچ ماده مغذی همراه است، در حالی که شیره افرا دارای ترکیباتی با خواص ضدالتهابی و مغذی است.
بررسی علمی: آیا شیره افرا برای سلامت مفید است؟
طراحی و اجرای مطالعه انسانی
در پژوهشی که توسط دکتر آندره مارِت و دکتر ماری-کلود وُل در کانادا انجام شد، ۴۲ داوطلب ۱۸ تا ۷۵ ساله با شاخص توده بدنی بین ۲۳ تا ۴۰ شرکت کردند. آن‌ها به‌مدت ۸ هفته، پنج درصد از کالری روزانه خود را با شیره افرا یا شربت سوکروز طعم‌دار جایگزین کردند. پس از چهار هفته وقفه، جای دو گروه عوض شد.
یافته‌های کلیدی؛ از قند خون تا فشار خون
تحمل گلوکز
پس از مصرف شیره افرا، نتایج تست تحمل گلوکز بسیار بهتر بود (کاهش -50.59) در مقایسه با مصرف شربت سوکروز (افزایش +29.93).
فشار خون سیستولیک
فشار خون سیستولیک پس از مصرف شیره افرا کاهش یافت (۲.۷۲- میلی‌متر جیوه)، اما در دوره مصرف سوکروز اندکی افزایش یافت (۰.۸۷+ میلی‌متر جیوه).
چربی احشایی (چربی شکمی)
چربی احشایی با مصرف شیره افرا کاهش یافت (۷.۸۳- گرم) و در مقابل، با شربت سوکروز افزایش پیدا کرد (۶۷.۶۱+ گرم).
تغییرات مثبت در میکروبیوم روده
نمونه‌های مدفوع پس از مصرف شیره افرا، کاهش گونه‌های باکتریایی التهابی مانند Klebsiella و Bacteroides pectinophilus و افزایش باکتری‌های مفید مانند Lactocaseibacillus casei و Clostridium beijerinckii را نشان دادند.
تحلیل مزایای شیره افرا در مقایسه با شکر
کاهش کالری و دریافت قند
جایگزینی دو قاشق غذاخوری شکر با شیره افرا، حدود ۹۶ کالری و بیش از ۲۴ گرم سوکروز را کاهش می‌دهد.
تأمین مواد مغذی موردنیاز بدن
دو قاشق شیره افرا شامل ۳۵٪ منگنز، ۱۵٪ ریبوفلاوین، ۸٪ مس و مقادیر قابل‌توجهی کلسیم، تیامین و پتاسیم است. این در حالی است که شکر تصفیه‌شده فاقد چنین ترکیباتی است.
پتانسیل ضدالتهابی طبیعی
وجود بیش از ۱۰۰ ترکیب طبیعی، از جمله پلی‌فنول‌ها، باعث خواص ضدالتهابی و محافظت در برابر بیماری‌ها می‌شود.
چگونه شیره افرا را جایگزین شکر کنیم؟
توصیه‌های عملی برای مصرف روزانه
جایگزینی ساده دو قاشق غذاخوری شکر با شیره افرا راهکاری قابل‌اجرا در زندگی روزمره است.
دیدگاه شرکت‌کنندگان در مطالعه
یکی از شرکت‌کنندگان گفت:
«قبل از مطالعه، گاهی از شیره افرا استفاده می‌کردم، اما حالا آن را به‌طور منظم جایگزین شکر کرده‌ام.»
نتیجه‌گیری: شیره افرا، شیرین‌کننده‌ای هوشمندانه برای آینده
گامی ساده به‌سوی سلامت متابولیک بهتر
این مطالعه نشان داد که جایگزینی ساده شکر با شیره افرا می‌تواند تأثیر چشمگیری بر کنترل قند خون، کاهش فشار خون و بهبود سلامت روده داشته باشد.
نیاز به مطالعات گسترده‌تر در آینده
اگرچه نمونه کوچک و دوره آزمایشی کوتاه بود، اما نتایج قابل‌توجه‌اند. اکنون شواهد انسانی برای حمایت از استفاده از شیره افرا به‌عنوان یک جایگزین طبیعی و سالم برای شکر فراهم شده است.
