مردم «سرگرمکننده بودن تفکر» را دستکم میگیرند
بر اساس نتایج یک مطالعۀ جدید، اینکه به مغزتان اجازه بدهید رها باشد و کمی حال و هوای تازه را تجربه کند، بسیار سرگرمکنندهتر از آن چیزی است که فکر میکنید.
پژوهشگران بریتانیایی، آلمانی و ژاپنی دریافتند که مردم «لذت» حاصل از رها کردن فناوریهای ارتباطی دیجیتال و اجازه دادن به ذهن برای تفکر دربارۀ آنچه در اطراف میگذرد را، دستکم میگیرند.
این نتیجه که پس از انجام مجموعهای از آزمایشها روی بیش از ۲۵۰ داوطلب حاصل شد، نشان داد مردم همواره این موضوع که حتی ۲۰ دقیقه غرق شدن در تفکرات خود و فکر کردن دربارۀ آرزوها چقدر «لذتبخش» است را، دستکم میگیرند.
ایا هاناتو از دانشگاه کیوتو و مسئول این تحقیق میگوید: «انسانها توانایی شگفتانگیزی برای غوطهور شدن در افکار خود را دارند…تحقیق ما نشان داد که افراد در درک اینکه چقدر غرق شدن در تفکرات جذاب است، مشکل دارند. این میتواند توضیح دهد که چرا مردم به جای اینکه لحظاتی را در زندگی روزمره به تفکر و تخیل بگذارند، ترجیح میدهند که خود را با وسایل دیجیتالی مشغول کنند.»
در یکی از مراحل این آزمایشها، پژوهشگران از شرکتکنندگان خواستند حدس بزنند که چقدر از تنها نشستن و ۲۰ دقیقه با خود فکر کردن لذت میبرند؟ سپس همین کار را عملی کردند و در جریان این آزمایش عملی، داوطلبان نمیتوانستند از گوشیهای هوشمند استفاده کنند، بخوانند یا حتی راه بروند.
نتایج نشان داد که هر کدام از داوطلبان بسیار بیشتر از آنچه که فکر میکرده، از این که ذهن خود را رها کند، لذت برده است.
پژوهشگران این آزمایش را چند بار تغییر دادند؛ مثلا شرکتکنندگان را در یک اتاق کنفرانس خالی یا در یک چادر تاریک قرار دادند یا از آنها خواستند که فقط برای سه دقیقه بنشینند. سپس از آنها پرسیدند که چقدر از این تجربهها لذت بردهاند.
در هر آزمایش، شرکت کنندگان در نهایت میگفتند که نشستن و استفاده از مغزشان برای تفکر آزاد، بسیار سرگرمکنندهتر از آن چیزی بوده که آنها حدس میزدند.
پژوهشگران میگویند که یافتههای آنها بهویژه زمانی مهم است که میزان «بارِ اطلاعاتی» که روزانه هر فرد دریافت میکند را در نظر بگیریم.
کو مورایاما، عضو تیم تحقیق از دانشگاه توبینگن آلمان میگوید: «در حال حاضر “کشتن زمان” بسیار آسان است. مثلا افراد در اتوبوس به جای غوطهور شدن در افکار سیال خود، گوشی تلفن خود را چک میکنند. زیرا این پیشفرض را دارند که فکر کردن کاری خسته کننده است.»
مطالعات قبلی نیز نشان داده بود که اجازه دادن به ذهن برای رها شدن، میتواند به افراد در حل مشکلات کمک کند، خلاقیت آنها را افزایش دهد و حتی به آنها کمک کند تا معنای زندگی خود را پیدا کنند. مورایاما میافزاید: «با اجتناب فعالانه از انجام فعالیتهای فکری، مردم ممکن است این مزایای مهم را از دست بدهند.»
به گفتۀ پژوهشگران این تحقیق، به نظر میرسد که مردم هنوز نمیتوانند تفکر را به عنوان یک کار «لذتبخش» رتبه بندی کنند. آنها قصد دارد در ادامۀ این تحقیقات، این موضوع را بررسی کنند که چه نوع تمرینهای فکری برای مردم لذتبخشترین و انگیزهبخشترین هستند.