همه می‌دانیم که خواب چقدر مهم است، اما اگر روشن‌کردن یک چراغ در زمان نادرست، فقط باعث خستگی نشود و فراتر از آن، توانایی بدن در مبارزه با بیماری، پردازش احساسات در مغز یا حتی روند بهبودی پس از جراحی را تغییر دهد چه؟ پژوهشی جدید از دانشگاه ویرجینیای غربی نشان می‌دهد که نور مصنوعی در شب ممکن است به‌طور خاموش، عملکردهای اساسی بدن ما را تغییر دهد.
از شیفت شب تا علم اعصاب
مسیر غیرمعمول یک دانشمند
پشت‌پرده این پژوهش، داستانی غیرمنتظره نهفته است. دکتر رندی جی. نلسون، محقق اصلی این مطالعه، پیش از ورود به دنیای علم، در شیفت شب کارخانه فرآوری بوقلمون کار می‌کرد و پس از آن در دو بیمارستان در کلیولند کالبدشکافی انجام می‌داد.
بعدها، یک فرصت شغلی در باغ‌وحش سن‌دیگو او را به مسیر علمی کشاند که در نهایت منجر به کسب دو دکترای هم‌زمان در روان‌شناسی و غدد درون‌ریز از دانشگاه‌های UC San Diego و UC Berkeley شد؛ افتخاری بی‌سابقه در آمریکا.
«مسیر من به آکادمیا به همان اندازه که غیرمعمول است، معمولی نیز هست»، دکتر نلسون می‌گوید. او اکنون ریاست دپارتمان علوم اعصاب در دانشگاه ویرجینیای غربی را بر عهده دارد.
نور مصنوعی و سلامت بدن انسان
فراتر از خواب؛ نقش ریتم‌های شبانه‌روزی
بیشتر مردم، ریتم شبانه‌روزی را تنها با خواب مرتبط می‌دانند. اما پژوهشگران دانشگاه WVU نشان داده‌اند که این ریتم‌ها در تقریباً همه سامانه‌های بدن نقش دارند.
اثرات فیزیولوژیک
- نور مصنوعی در شب می‌تواند:
- سیستم ایمنی بدن را مختل کند و مقابله با عفونت را دشوارتر سازد
- باعث التهاب‌های غیرضروری شود
- متابولیسم را از تعادل خارج کرده و به افزایش نرخ چاقی کمک کند
اثرات روانی
نور مصنوعی همچنین در تنظیم خلق‌وخو نیز اختلال ایجاد می‌کند، عاملی که می‌تواند توضیح دهد چرا افسردگی و اضطراب در میان افرادی با برنامه خواب نامنظم رایج‌تر است.
یافته‌ها نشان می‌دهند بدن انسان برای هماهنگی با چرخه‌های طبیعی روشنایی و تاریکی طراحی شده است. هنگامی‌که این چرخه‌ها مختل می‌شوند، اختلالات جسمی و روانی نیز به شکلی خاموش اما قدرتمند آغاز می‌شوند.
کدام نوع نور مصنوعی بیشترین آسیب را دارد؟
تمرکز روی طول موج‌ها
پژوهشگران اکنون در حال شناسایی دقیق طول‌موج‌هایی هستند که بیشترین آسیب را به بدن وارد می‌کنند. آن‌ها همچنین به بررسی موارد زیر می‌پردازند:
- مدت زمان لازم برای بازیابی بدن پس از قرارگیری مداوم در معرض نور مصنوعی
- تفاوت واکنش بدن به نور در ساعات مختلف روز
«نقش زمان در شبانه‌روز به‌عنوان یک متغیر زیستی چیست؟» این پرسش یکی از محورهای کلیدی تحقیقات فعلی دکتر نلسون است.
کاربردهای بالینی تحقیقات: از تئوری تا درمان
آزمایش‌های بالینی در بیمارستان‌ها
پژوهشگران در حال اجرای آزمایش‌های بالینی هستند تا بررسی کنند که آیا کاهش نور مصنوعی در محیط بیمارستانی می‌تواند روند بهبودی بیماران را تسریع کند یا خیر.
- یک مطالعه روی بیماران در حال بهبودی از سکته مغزی متمرکز است
- مطالعه دیگر، نتایج بیماران پس از جراحی قلب را بررسی می‌کند
این بیماران معمولاً زمان زیادی را در بخش مراقبت‌های ویژه سپری می‌کنند؛ جایی که نورهای فلورسنت شدید در تمام شبانه‌روز روشن هستند.
«ریتم‌های شبانه‌روزی بخشی بنیادی از زیست‌شناسی ما هستند، اما هنوز این دانش بنیادی به‌طور کامل در پزشکی بالینی کاربردی نشده است»، دکتر نلسون تأکید می‌کند.
بهبود شرایط کاری کارکنان شیفت شب
پژوهشگران همچنین بررسی می‌کنند که آیا استفاده از سایه‌بان‌های نور آبی روشن در ساعات مشخص، می‌تواند به پرستاران شیفت شب در بازتنظیم ساعت داخلی بدن‌شان کمک کند یا خیر. این نتایج می‌تواند آغازگر تحول در سلامت میلیون‌ها کارگر شیفت شب، از کارکنان کارخانه گرفته تا نیروهای امداد باشد.
دیدگاه‌های نو درباره نور مصنوعی و بدن انسان
واقعیتی فراتر از نور صفحه‌نمایش
نور مصنوعی زندگی ما را دگرگون کرده و هم‌زمان عملکرد بدن‌مان را نیز در مسیرهایی تغییر داده که تازه در حال شناخت آن‌ها هستیم. مطالعات دیگر نیز نشان داده‌اند که قرارگیری در معرض نور در شب می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها، اختلالات متابولیک و مشکلات روانی مرتبط باشد.
به‌ویژه، نور آبی ناشی از صفحه‌نمایش‌ها باعث کاهش تولید ملاتونین می‌شود که این خود، خوابیدن و ماندن در خواب را دشوارتر می‌کند.
اختلال در چرخه‌های هورمونی و التهاب مزمن
شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که قرارگیری بلندمدت در معرض نور در زمان‌های نامناسب می‌تواند منجر به التهاب مزمن و اختلال در چرخه‌های هورمونی حیاتی شود.
بینش تازه پژوهش WVU
پژوهش جدید دانشگاه ویرجینیای غربی، تصویری روشن‌تر از این موضوع ارائه می‌دهد که چگونه این اختلالات به‌طور هم‌زمان بر چندین سیستم بدنی تأثیر می‌گذارند و چرا «زمان‌بندی» به همان اندازه «شدت نور» اهمیت دارد.
این مطالعه کامل در ژورنال Brain Medicine منتشر شده است.
