یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که استرس مزمن ممکن است با افزایش احتمال سکته مغزی در برخی از بزرگسالان جوان، به‌ویژه زنان، مرتبط باشد.
محققان با بررسی بزرگسالان جوان، ارتباطی بین استرس و سکته مغزی در شرکت‌کنندگان زن پیدا کردند، اما این ارتباط در مردان مشاهده نشد.
استرس کاری و تأثیر آن بر بزرگسالان جوان
تیم تحقیقاتی بر روی افرادی زیر ۵۰ سال که دچار سکته مغزی ایسکمیک با علت نامشخص شده بودند، تمرکز کرد.
دکتر نیکولاس مارتینز-ماجاندر از بیمارستان دانشگاه هلسینکی در فنلاند گفت:
“افراد جوان اغلب به دلیل فشارهای کاری، از جمله ساعات کاری طولانی، ناامنی شغلی و مشکلات مالی، استرس را تجربه می‌کنند.”
او افزود:
“تحقیقات قبلی نشان داده‌اند که استرس مزمن می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت جسمی و روانی داشته باشد. مطالعه ما نشان داد که این نوع استرس ممکن است خطر سکته مغزی را در زنان جوان افزایش دهد.”
سکته مغزی ایسکمیک زمانی رخ می‌دهد که یک رگ خونی مسدود شده و جریان خون به بخشی از مغز قطع شود. این وضعیت می‌تواند منجر به ضعف جسمانی، مشکلات گفتاری، اختلالات بینایی یا حتی مرگ شود.
در حالی که به طور کلی، خطر سکته مغزی در بزرگسالان جوان کمتر است، اما استرس مزمن می‌تواند باعث تغییرات فیزیولوژیکی شود که احتمال سکته را در برخی گروه‌ها، به‌ویژه زنان جوان، افزایش می‌دهد.
ارتباط بین استرس مزمن و سکته مغزی
برای بررسی ارتباط احتمالی بین استرس مزمن و سکته مغزی، محققان ۴۲۶ فرد ۱۸ تا ۴۹ ساله را که دچار سکته مغزی ایسکمیک بدون علت مشخص شده بودند، مورد بررسی قرار دادند. سپس این افراد از نظر سن و جنسیت با ۴۲۶ فرد سالم که سابقه سکته نداشتند، مقایسه شدند.
همه شرکت‌کنندگان به پرسشنامه‌ای درباره میزان استرس خود در یک ماه گذشته پاسخ دادند. افرادی که سکته کرده بودند، به این سوالات بر اساس میزان استرس خود در ماه قبل از سکته پاسخ دادند.
یکی از سوالات این پرسشنامه این بود:
“در ماه گذشته، چند بار احساس کرده‌اید که کنترل امور مهم زندگی خود را از دست داده‌اید؟”
پاسخ‌ها از صفر (هرگز) تا چهار (خیلی زیاد) امتیازبندی شدند.
پس از جمع‌آوری پاسخ‌ها، امتیاز کلی استرس برای هر فرد محاسبه شد:
- ۰ تا ۱۳ → استرس کم
- ۱۴ تا ۲۶ → استرس متوسط
- ۲۷ تا ۴۰ → استرس زیاد
نتایج نشان داد که میانگین امتیاز استرس در افرادی که سکته کرده بودند ۱۳ و در گروه سالم ۱۰ بود. به طور کلی، ۴۶٪ از افراد مبتلا به سکته حداقل سطح متوسطی از استرس را تجربه کرده بودند، در حالی که این میزان در گروه سالم ۳۳٪ بود.
خطر سکته و استرس متوسط
پس از در نظر گرفتن عواملی مانند تحصیلات، فشار خون بالا و مصرف الکل، محققان به یک الگوی جالب در زنان جوان دست یافتند:
- استرس متوسط با افزایش ۷۸ درصدی خطر سکته مغزی در زنان همراه بود.
- استرس زیاد با افزایش ۶ درصدی خطر سکته مرتبط بود.
- در مردان جوان، هیچ ارتباطی بین استرس و سکته مشاهده نشد.
دکتر مارتینز-ماجاندر گفت:
“برای درک اینکه چرا زنان تحت استرس بیشتر در معرض خطر سکته قرار دارند، اما این ارتباط در مردان مشاهده نمی‌شود، به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.”
او همچنین افزود:
“عجیب است که استرس متوسط تأثیر بیشتری بر افزایش خطر سکته داشت تا استرس زیاد. شناخت بیشتر نقش استرس می‌تواند به ما در ایجاد راه‌های پیشگیری مؤثرتر کمک کند.”
البته، این تحقیق تنها یک همبستگی را نشان می‌دهد و نمی‌توان نتیجه گرفت که استرس مستقیماً باعث سکته می‌شود. اما یافته‌ها بر لزوم بررسی بیشتر این موضوع تأکید دارند.
تحقیقات آینده ممکن است بررسی کنند که آیا استرس از طریق سایر عوامل مانند تغییرات هورمونی یا سبک زندگی، خطر سکته را افزایش می‌دهد یا خیر.
نقش سبک زندگی در افزایش خطر سکته
استرس مزمن می‌تواند باعث تحریک بیش از حد سیستم استرس بدن شده و اثرات طولانی‌مدتی بر فشار خون، التهاب و فرآیندهای متابولیکی بگذارد.
همچنین، استرس بالا ممکن است:
- فرصت‌های ورزش کردن را کاهش دهد.
- افراد را به عادات ناسالمی مانند تغذیه نامناسب یا سیگار کشیدن سوق دهد.
این عوامل می‌توانند در زنان جوانی که هم‌زمان با فشارهای شغلی، مشکلات مالی و مسئولیت‌های اجتماعی مواجه هستند، شدیدتر باشند.
محدودیت‌های مطالعه
این مطالعه محدودیت‌هایی نیز دارد:
- افرادی که تحت استرس شدید بودند، ممکن است کمتر در تحقیق شرکت کرده باشند. این امر می‌تواند بر نتایج تأثیر بگذارد.
- ارزیابی استرس بر اساس خوداظهاری شرکت‌کنندگان انجام شده است. بنابراین، ممکن است سطح استرس افراد به طور دقیق اندازه‌گیری نشده باشد.
- این مطالعه ارتباط بین استرس و سکته را نشان می‌دهد، اما رابطه علت و معلولی را اثبات نمی‌کند.
- بررسی فقط بر روی سکته‌های مغزی ایسکمیک با علت نامشخص انجام شد. بنابراین، نتایج ممکن است در مورد انواع دیگر سکته مغزی صدق نکند.
با این حال، یافته‌های این تحقیق بر اهمیت مدیریت استرس در بزرگسالان جوان، به‌ویژه زنان، تأکید دارد.
شناخت تأثیر استرس متوسط یا شدید بر سلامت می‌تواند به توسعه استراتژی‌های پیشگیرانه هدفمند کمک کند – از حمایت‌های بهداشت روانی گرفته تا اصلاح سبک زندگی.
زنان جوان، استرس و پیشگیری از سکته مغزی
اگرچه دلایل دقیق افزایش خطر سکته در زنان جوان تحت استرس هنوز مشخص نیست، این مطالعه بر لزوم بررسی سطح استرس در معاینات پزشکی تأکید می‌کند.
همچنین، برنامه‌های کاهش استرس و سیاست‌های کاری که فشار بر زنان جوان را کم کنند، ممکن است به کاهش خطر سکته کمک کنند.
با بررسی عمیق‌تر مسیرهای فیزیولوژیکی و رفتاری مرتبط با استرس و سکته، محققان می‌توانند راهکارهای بهتری برای کاهش این خطر ارائه دهند.
در حال حاضر، این یافته‌ها استرس را به عنوان یک عامل مهم در آسیب‌پذیری زنان جوان در برابر سکته مغزی معرفی می‌کنند و بر ضرورت اقدامات پیشگیرانه برای کاهش استرس مزمن تأکید دارند.
📌 این مطالعه در مجله Neurology® منتشر شده است.
