مطالعه‌ای جدید که در کنفرانس SLEEP 2025 ارائه شده است، نشان می‌دهد نوجوانانی که زود می‌خوابند و الگوی خواب منظمی دارند، احتمالاً در بزرگسالی قلب سالم‌تری خواهند داشت. این تحقیق بر زمان و کیفیت خواب نوجوانان تمرکز دارد، نه صرفاً مدت زمان خواب.
خواب منظم در نوجوانی و تاثیر آن بر سلامت قلب
نوجوانان با خواب زودهنگام و منظم، قلب سالم‌تری دارند
طبق نتایج این مطالعه، نوجوانانی که در سن ۱۵ سالگی زودتر به خواب می‌روند و بیدار می‌شوند، خواب باکیفیت‌تری دارند و برنامه خواب ثابتی را دنبال می‌کنند، در سن ۲۲ سالگی نمرات سلامت قلبی-عروقی بالاتری کسب می‌کنند.
این ارتباط حتی بعد از در نظر گرفتن فاکتورهای سبک زندگی مانند میزان فعالیت بدنی، رژیم غذایی و شاخص توده بدنی همچنان باقی ماند.
اهمیت الگوی خواب منظم
کیفیت خواب مهم‌تر از مدت زمان خواب
در حالی که بسیاری از مطالعات گذشته بر مدت زمان خواب تمرکز داشتند، این تحقیق نشان داد که مدت خواب پیش‌بینی‌کننده سلامت قلب در آینده نیست. بلکه عواملی مانند ثبات ساعت خواب و کیفیت خواب تأثیر قابل توجهی دارند.
بررسی داده‌های تحقیق
این مطالعه بر روی داده‌های ۳۰۷ نوجوان که بخشی از “مطالعه آینده خانواده‌ها و رفاه کودکان” بودند انجام شد.
جینا ماری متیو، پژوهشگر ارشد این پروژه از مرکز پزشکی استونی بروک، می‌گوید:
«با توجه به اهمیت خواب برای سلامت جسمی و روانی در کوتاه‌مدت، انتظار داشتیم که ارتباط ماندگاری بین زمان خواب، کیفیت حفظ خواب و ثبات خواب در نوجوانی با سلامت قلبی-عروقی در بزرگسالی وجود داشته باشد.»
ارتباط خواب زود هنگام با سلامت بهتر قلب
یافته‌های کلیدی تحقیق
- زودتر به خواب رفتن و زودتر بیدار شدن پیش‌بینی‌کننده نمرات بهتر سلامت قلب بودند.
- نوجوانانی که کیفیت حفظ خواب بالاتری داشتند (کمتر از خواب بیدار می‌شدند) نتایج بهتری کسب کردند.
- بی‌ثباتی در مدت زمان خواب و ساعت خواب با نمرات پایین‌تر سلامت قلب ارتباط داشت.
- حتی تغییرات جزئی در کیفیت حفظ خواب نیز نشان‌دهنده روندی به سمت کاهش سلامت قلب بود.
متیو تاکید می‌کند: «تحقیقات آینده و توصیه‌ها باید بر اهمیت ابعاد مختلف سلامت خواب شامل زمان خواب زودتر، کیفیت بالاتر حفظ خواب و کاهش نوسانات خواب به عنوان عوامل محافظت‌کننده برای سلامت قلب در بلندمدت تمرکز کنند.»
چگونه الگوی خواب نوجوانان بررسی شد؟
استفاده از دستبندهای هوشمند برای اندازه‌گیری خواب
در سن ۱۵ سالگی، شرکت‌کنندگان به مدت یک هفته دستبندهای پایش خواب به دست داشتند تا الگوی طبیعی خواب آن‌ها به‌صورت لحظه‌ای و مداوم ثبت شود. این روش به پژوهشگران این امکان را داد که اطلاعات دقیقی در مورد:
- مدت زمان خواب
- زمان به خواب رفتن و بیدار شدن
- کیفیت خواب
- میزان ثبات برنامه خواب
را بدون اتکا به گزارش‌های فردی جمع‌آوری کنند.
ارزیابی سلامت قلب در بزرگسالی
هفت سال بعد، زمانی که شرکت‌کنندگان به سن ۲۲ سالگی رسیدند، پژوهشگران سلامت قلب آن‌ها را بر اساس شاخص «هشت عنصر ضروری زندگی» انجمن قلب آمریکا (Life’s Essential 8) ارزیابی کردند. در این ارزیابی، مؤلفه خواب به‌طور عمدی حذف شد تا تأثیر خواب بر سایر فاکتورهای سلامت قلب به‌درستی سنجیده شود.
فاکتورهای بررسی شده شامل:
- کیفیت رژیم غذایی
- سطح فعالیت بدنی
- مصرف نیکوتین
- شاخص توده بدنی
- فشار خون
- قند خون
- سطح کلسترول
بود و مجموع این فاکتورها در قالب یک نمره ترکیبی سلامت قلب از ۰ (سلامت قلب ضعیف) تا ۱۰۰ (سلامت قلب ایده‌آل) محاسبه شد.
نگاهی نو به توصیه‌های خواب نوجوانان
مدت زمان خواب به تنهایی کافی نیست
راهنمایی‌های فعلی برای نوجوانان بین ۱۳ تا ۱۸ سال توصیه می‌کنند که شبانه بین ۸ تا ۱۰ ساعت بخوابند. اما این مطالعه نشان می‌دهد که مدت زمان خواب ممکن است مهم‌ترین عامل نباشد. آنچه اهمیت بیشتری دارد:
- ثبات در زمان خواب
- خواب با کیفیت بالا
- برنامه خواب منظم در طول هفته
این یافته‌ها نشان می‌دهد که علم خواب امروزی به خواب به عنوان یک رفتار چندبعدی نگاه می‌کند، نه فقط به عنوان تعداد ساعات خواب.
تغییر نگاه به بهبود خواب نوجوانان
توصیه‌های سلامت باید از صرفاً تاکید بر افزایش مدت زمان خواب فراتر بروند و بر موارد زیر تمرکز کنند:
- ثبات ساعت خواب
- کاهش بیدار شدن‌های شبانه
- پیروی از یک برنامه منظم خواب
کمک به نوجوانان برای بهبود کیفیت و زمان‌بندی خواب، نه فقط افزایش مدت آن، می‌تواند کلید محافظت از سلامت قلب آن‌ها باشد.
نتیجه‌گیری: خواب بهتر امروز، قلب سالم‌تر فردا
این مطالعه با حمایت مالی از سوی موسسات ملی سلامت آمریکا (NIH) به‌ویژه بخش‌هایی که بر سلامت کودک و رشد بلندمدت تمرکز دارند، انجام شده است.
پیام اصلی این تحقیق ساده اما قدرتمند است: اگر نوجوانان از حالا عادت‌های خواب سالم‌تری کسب کنند — با زمان‌بندی بهتر، ثبات بیشتر و کیفیت بالاتر — می‌توان به‌طور قابل توجهی خطر بیماری‌های قلبی در آینده آن‌ها را کاهش داد.
چکیده این تحقیق به‌طور رسمی در ژورنال SLEEP منتشر شده است.
